Кемпіртас

Кемпіртас – әдет-ғұрып, діни сенімдерге байланысты тастан мүсінделген адам пішіні, балбал тас. таулары маңынан Моңғолияға дейінгі Еуропа мен Азия құрлығындағы жазықтарда, Қырым, Солтүстік Кавказ даласында кездеседі. Кемпіртас 4 топқа бөлінеді: 1) қола дәуіріндегі Кемпіртастар (б.з.б. 2-мыңжылдық) – бас жағына жұлдыздардың, етегіне адамның тұрпаты пішінделген, биікт. 2 – 4 м сын тастар; 2) Қара т. маңындағы сақ дәуіріндегі . Кемпіртастар 13 ғасырдағы Еуропа дәлелдемесіне орай ғалымдар Кемпіртасты қыпшақтардың 11 – 12 ғасырлардағы мәдени мұрасына жатқызады. Ішінара алан мен хазар (6 – 8 ғасырлар) қалған мұраға да санайды. Кемпіртасты ескі түркі жазуында , жазуында деп таңбалайды. Кемпіртас ұғымы ғылым мағынасында балбалдар мен мүсін тас түсінігін қоса қамтиды. Қазақстанда балбалдар, негізінен, Баянауыл маңында, мүсін тастар Атасу, Қарқаралы, , , пен Ерейментауда кездеседі.

Кемпіртас. Қарасай қорганы. Жамбыл облысы

Дереккөздер

• , Современное состояние вопроса о «каменных бабах» или «балбалах» Зап. Одесского общества истории и древностей», т. 32, 1915;
• Марғұлан Ә.Х., Ұлытау төңірегіндегі тас мүсіндер, Ежелгі мәдениет куәлары, А., 1966.

Сыртқы сілтемелер

• Кемпіртас