Төртаяқтылар

Төртаяқтылар, немесе жерүсті омыртқалылар (лат. Tetrapoda) — жақ ауыздылар (Gnathostomata) тобындағы омыртқалылар кіші типінің ұлы классы. Төртаяқтыларға тән сипат — негізінде құрлықта орын ауыстыруға арналған, төр аяқтың болуы. Кейбір топтарында өзгеріске ұшыраған, яғни, ұшуға арналған (құстар, қол қанаттылар, ), жүзу үшін (ескекаяқтылар, киттәрізділер, Сирендер, мозазаврлар, ихтиозаврлар, плезиозаврлар) немесе редукцияланған (аяқсыз қосмекенділер, жыландар, кейбір кесірткелер).

Төртаяқтылар
Төраяқтылардың қазіргі таңдағы төрт классының мысалы: қосмекенділер (бақа), құстар (гоацин), сүтқоректілер (көртышқан), бауырымен жорғалаушылар (геккон)
Ғылыми топтастырылуы
Домен	Эукариоттар
Патшалық	Жануарлар
Тип	Хордалылар
Кіші тип	Омыртқалылар
Инфратип	Жақ ауыздылар
Ұлы класс	Төртаяқтылар
Халықаралық ғылыми атауы
Tetrapoda , 1913
Класстары
Қосмекенділер (Amphibia) Бауырымен жорғалаушылар (Reptilia) Құстар (Aves) † Аңтәрізділер (Synapsida) Сүтқоректілер (Mammalia)
Уикитүрлердегі жіктелуі [{{fullurl:commons:{{{Commons}}}|uselang=kk}} Ортаққордан сурет іздеу] NCBI   32523 EOL   4712200

Tetrapoda атауы көне грекше: τετράπους: τετράς — «төрт», және πούς — «аяқ» деген сөзден шыққан.

Систематика

Төртаяқтылар өз қатарына 11 мың түр қосады. Құрлықта өмір сүруге икемденген олар өкпемен тыныс алады, сондай-ақ суға қайта оралған киттәрізділер, сирендер және өліп қалған ихтиозаврлар д.

Қазіргі таңда төртаяқтылардың бес классы бар (біреуі құрып кеткендер):

• қосмекенділер (Amphibia)
• бауырымен жорғалаушылар (Reptilia)
• құстар (Aves)
• † аңтәрізділер (Synapsida)
• сүтқоректілер (Mammalia)