Агар

Агар немесе агар-агар (малай тілінде агар-агар – балдыр) — кейбір қызыл теңіз балдырларынан алынатын полисахаридтер қоспасы; құрамына полисахаридтер енетін, қызыл балдырлардан алынатын өсімдік қоллоиды; судағы ерітіндісін суытқанда тығыз сірне түзеді; биологияда, медицинада және , цемент өндірісінде қолданылады. Микроағзаларды және бактерияларды өсіру үшін дақылдық орта дайындау үшін қолданылады.

Агар полимері құрылысы.

Петри табақшасындағы агар қоректік ортасы

Агардан жасалған жапон тәттісі «ёкан»

Агар Тынық және Үнді мұхит жағалауларымен аралдарынан Жапонияға дейінгі аралықта өндіріледі. Құрамы балдырлардың түрлеріне байланысты әрқалай болады: полисахаридтер 60–80 %, су 10–20 %, минералдық заттар 1,5–4 % мөлшерінде кездеседі. Полисахаридтердің өзі негізінен агарозадан және агаропектиннен тұрады. Агар суық суда ерімейді, ал ыстық суда жылдам ериді. Агардың 1,5%-дық судағы ерітіндісі 32–36°С-қа дейін суытқанда қоймалжың кілегей (гель) түзеді, ол 85°С-та балқиды. Агардың кілегей (гель) түрінде түзілу қабілеті құрамындағы агароза мен көбеюіне байланысты азайып, тіпті жоғалып та кетеді. Агар тамақ, әсіресе кондитер өндірісінде (, мармелад, суфле, зефир, т.б.), сондай-ақ микроорганизмдер мен бактериялар өсіру үшін микробиологияда қолданылады.

Дереккөздер

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Химия. Н. Нұрахметов, А. Ниязбаева, Р. Рысқалиева, Н. Далабаева. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. — 336 бет. ISBN 9965-36-416-8
2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. — 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
3. Қазақ ұлттық энциклопедиясы