Е (кирил)

Е, е — кириллицаға негізделген әліпби әрпі.

(Қазақ кирил әліпбиі)
-{Аа}-	-{Әә}-	-{Бб}-	-{Вв}-	-{Гг}-	-{Ғғ}-	-{Дд}-
-{Ее}-	-{Ёё}-	-{Жж}-	-{Зз}-	-{Ии}-	-{Йй}-	-{Кк}-
-{Ққ}-	-{Лл}-	-{Мм}-	-{Нн}-	-{Ңң}-	-{Оо}-	-{Өө}-
-{Пп}-	-{Рр}-	-{Сс}-	-{Тт}-	-{Уу}-	-{Ұұ}-	-{Үү}-
-{Фф}-	-{Хх}-	-{Һһ}-	-{Цц}-	-{Чч}-	-{Шш}-	-{Щщ}-
-{Ъъ}-	-{Ыы}-	-{Іі}-	-{Ьь}-	-{Ээ}-	-{Юю}-	-{Яя}-

Тіл мен иектің сәл төмен түсіп, жақтың тар ашылуынан жасалатын қысаң дауысты дыбысты таңбалайтын әріп. "Е" тіл қатысына қарай тіл алды, жіңішке, ерін қатысы жағынан езулік дыбыс. Сөздің барлық буынында кездеседі (мысалы, ел, еле, ереже). Кирил әліппесіндегі болғанымен бұл хәріп қазақ тілінің табиғи айтылу заңдылықтарына сәйкес сөз басында және сөз ортасында дауыссыздан кейін "э"-ге ұқсасестіледі (қазақ тілінің заңдылықтарына сәйкес сөз басында й - дыбысы я хәрпі келмейді, ондай дыбыс ж-ға айналады. Мысалы айтылулары: Йүсүф- Жүсүп, Жүсүф; Йунус- Жүнүс). Сөз ортасында орыс тіліндегі э секілді дыбысталады (мысалы, кереге, шеге). Сөздің бірінші буынында еріндік дауысты дыбыс келгенде, "Е" фонемасы "ө" дыбысына жуықтайды (айтылуы - өлөң, сүзөгөн, көбөлөк; жазылуы - өлең, сүзеген, көбелек).

Кодтар кестесі

Код	Регистр	Ондық код	16-лық код	8-дік код	Екілік код
Юникод	Бас	1045	0415	002025	00000100 00010101
	Кіші	1077	0435	002065	00000100 00110101
	Бас	181	B5	265	10110101
	Кіші	213	D5	325	11010101
	Бас	229	E5	345	11100101
	Кіші	197	C5	305	11000101
	Бас	197	C5	305	11000101
	Кіші	229	E5	345	11100101

HTML жүйесінде бас әріп «Е»-ны Е немесе Е, ал кіші «е» әріпін - е немесе е деп белгілейді.

Дереккөздер

1. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 4 том
2. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet