Баян (нем. Bayern) — неміс халқының музыкалық аспабы. 1891 жылы Бавариялық шебері Г.Мирвальд қол гармониясының дизайнын өзгертті. Жаңа аспапта төрт қатарлы октавалық диапазоны бар үш қатарлы, батырмалы оң жақ пернетақта болды.
Аспаптың оң жақ клавиатурасында 5-6 қатар түймелерден түзілген, диапазоны 4-5 октаваны қамтитын дыбыстық қатар, ал оң жағында 3-5 қатар түймелерден тұратын, 3-4 октаваны қамтитын дыбыстық қатар және дайын аккордтық сүйемелдер бар.
XX ғасырдың басында Ресейде баян жасаудың В. П. Хегстрем, Н. З. Синицкийлер ойлап тапқан жүйелері (мәскеулік, шетелдік, т.б.) пайда болды. 1929 жылы Стерлигов баянның шартты түрдегі “дайын-таңдамалы” түрін ойлап тапты. Оның жетілдірілген соңғы үлгілері — көптембрлы “дайын-таңдамалы” баяндар.
Баян жеке орындауда, сонымен қатар ансамбль, оркестрлерде де пайдаланылады. Ол музыкалық ұжымдардың, көркемөнерпаздар үйірмелерінің, сондай-ақ, көпшілік халықтың арасында да кең таралған.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
Бұл — музыка туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bayan nem Bayern nemis halkynyn muzykalyk aspaby 1891 zhyly Bavariyalyk sheberi G Mirvald kol garmoniyasynyn dizajnyn ozgertti Zhana aspapta tort katarly oktavalyk diapazony bar үsh katarly batyrmaly on zhak pernetakta boldy Bayan Aspaptyn on zhak klaviaturasynda 5 6 katar tүjmelerden tүzilgen diapazony 4 5 oktavany kamtityn dybystyk katar al on zhagynda 3 5 katar tүjmelerden turatyn 3 4 oktavany kamtityn dybystyk katar zhәne dajyn akkordtyk sүjemelder bar XX gasyrdyn basynda Resejde bayan zhasaudyn V P Hegstrem N Z Sinickijler ojlap tapkan zhүjeleri mәskeulik sheteldik t b pajda boldy 1929 zhyly Sterligov bayannyn shartty tүrdegi dajyn tandamaly tүrin ojlap tapty Onyn zhetildirilgen songy үlgileri koptembrly dajyn tandamaly bayandar Bayan zheke oryndauda sonymen katar ansambl orkestrlerde de pajdalanylady Ol muzykalyk uzhymdardyn korkemonerpazdar үjirmelerinin sondaj ak kopshilik halyktyn arasynda da ken taralgan Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Bul muzyka turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz