Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Бұл мақала немесе бөлім бір ғана аймаққа қатысты жағдайды сипаттайды. Бұл бет немесе бөлім баяндаманы бағдарлау ережесін бұзу мүмкін. |
Толықтауыш деп сөйлемде негізінде атау мен іліктен басқа септіктің бірінде тұрып, бір мүшені, іс-оқиғаны заттық мағына жағынан толықтыратын тұрлаусыз мүшені атаймыз.Толықтауыш кімді? нені? кімге? неге? кімнен? неден? кімде? неде? кіммен? немен? кім (не) туралы? кім (не) жөнінде? не тақырыпты? деген сұрауларға жауап береді.
Толықтауыш түрлері
Мазмұны мен тұлғасы жағынан толықтауыш екі түрлі болады:
- тура толықтауыш;
- жанама толықтауыш.
Тура толықтауыш табыс септігіндегі сөзден жасалып, ол үнемі сабақты етістіктен жасалаған мүшелермен көбінесе жақын тұрып байланысады да,соларды толықтырады, оларсыз қолданылмайды. Тура толықтауыштың сұрақтары:кімді? нені? кімін? несін? Мысалы, Мына кітапты дүкеннен алдым.
Жанама толықтауыш салт етістіктен болған сөйлем мүшелерін табыс септігінен басқа септіктерде (барыс, жатыс, шығыс, көмектес) тұрып толықтырады және сөйлемнің кез келген жерінде тұрып байланыса береді. Мысалы, Жанат Жантасқа ұзақ әңгіме айтты.
Толықтауыш болатын сөз таптары
Толықтауыш болатын сөз таптары:
- Зат есімнен болады
- Зат есім орнына қолданылған немесе заттық мағынаға ие болған есімдік, сан есім, сын есім, есімше, тұйық етістік, үстеу сөздерден болады.
- Туралы, жөнінде, жайында деген шылаулардың бірімен тіркесіп келген сөздер етістіктен болған мүшенің алдында келсе, толықтауыш болады.
Толықтауыш та дара, күрделі және үйірлі болып келеді.
Әдебиет
- С. Аманжолов, Қазақ тілі грамматикасы, 1966 ж.
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makala nemese bolim bir gana ajmakka katysty zhagdajdy sipattajdy Bul bet nemese bolim bayandamany bagdarlau erezhesin buzu mүmkin Grammatika Morfologiya Tүbir Zhurnak Zhalgau Koptik zhalgau Tәueldik zhalgau Septik zhalgau Zhiktik zhalgau Soz taptary Zat esim Syn esim San esim Esimdik Etistik Үsteu Shylau Elikteu soz Odagaj Sintaksis Soz tirkesi Sojlem mүsheleri Bastauysh Bayandauysh Anyktauysh Pysyktauysh Tolyktauysh Tolyktauysh dep sojlemde negizinde atau men ilikten baska septiktin birinde turyp bir mүsheni is okigany zattyk magyna zhagynan tolyktyratyn turlausyz mүsheni atajmyz Tolyktauysh kimdi neni kimge nege kimnen neden kimde nede kimmen nemen kim ne turaly kim ne zhoninde ne takyrypty degen suraularga zhauap beredi Tolyktauysh tүrleriMazmuny men tulgasy zhagynan tolyktauysh eki tүrli bolady tura tolyktauysh zhanama tolyktauysh Tura tolyktauysh tabys septigindegi sozden zhasalyp ol үnemi sabakty etistikten zhasalagan mүshelermen kobinese zhakyn turyp bajlanysady da solardy tolyktyrady olarsyz koldanylmajdy Tura tolyktauyshtyn suraktary kimdi neni kimin nesin Mysaly Myna kitapty dүkennen aldym Zhanama tolyktauysh salt etistikten bolgan sojlem mүshelerin tabys septiginen baska septikterde barys zhatys shygys komektes turyp tolyktyrady zhәne sojlemnin kez kelgen zherinde turyp bajlanysa beredi Mysaly Zhanat Zhantaska uzak әngime ajtty Tolyktauysh bolatyn soz taptaryTolyktauysh bolatyn soz taptary Zat esimnen bolady Zat esim ornyna koldanylgan nemese zattyk magynaga ie bolgan esimdik san esim syn esim esimshe tujyk etistik үsteu sozderden bolady Turaly zhoninde zhajynda degen shylaulardyn birimen tirkesip kelgen sozder etistikten bolgan mүshenin aldynda kelse tolyktauysh bolady Tolyktauysh ta dara kүrdeli zhәne үjirli bolyp keledi ӘdebietS Amanzholov Қazak tili grammatikasy 1966 zh Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz