Ұлттық саябақтар елімізде қорғалатын ландшафтылардың жаңа түрі. Олар әлі де толық өріс алып, дами қойған жоқ. Мұның қорықтардан айырмашылығы - туристер мен тынығушылардың кіріп көруіне рұқсат етіледі. Бірақ олардан табиғатты қорғау ретін сақтау талап етіледі. Қазақстанда 5 саябақ ұйымдастырылған. Еліміздегі алғашқы саябақ -
Баянауыл ұлттық саябағы
Ол 1985 жылы Павлодар облысындағы Баянауыл орман шаруашылығьінын негізінде құрылған, ауданы 50,7 мың гектар. Саябақ аумағына енетін таулы-орманды ландшафтылары тамаша табиғат ерекшеліктерімен көзге түседі. Қарағай, , гранитті, үгіліп мүжілген Баянауыл таулары Сарыарқаның шөлейтті жазықтарында орналасқан. Мұнда құстардың 54 түрі, сүтқоректілердің 54, балықтың 8, өсімдіктің 438 түрі бар. Биік жері - , биіктігі 1026 метр. Табиғатының қолайлы жағдайына байланысты Баянауыл тауларын «шөлді даладағы таулы-орманды шұрат» деп атайды. Бұл аймақ жаппай демалыс пен туризмнің дамыған жері. Мұнда көптеген демалыс үйлері, емдеу мекемелер, туристік базалар орналасқан. Саябақта ұзақ уақыт үгілу әрекетінен қайталанбас жартас, шоқылар қалыптасқан. Олар сыртқы түріне орай , , т.б. деп аталады.
Іле Алатауы саябағы
1996 жылы ұйымдастырылған. Ауданы 199,7 мың гектар. Іле Алатауының солтүстік беткейінде Түрген шатқалынан бастап, батыста Қаскелең асуына дейінгі ерекше ландшафтыларды қорғау және демалыс, тынығу мақсатында пайдаланылады. Мұнда қорғауға аңның 43 түрі, құстың 138 түрі, балықтың 8 түрі, өсімдіктің 1282 түрі алынды.
Қарқаралы саябағы
1998 жылы кұрылған. Ауданы 90,3 мың гектар. Қарағанды облысындағы Қарқаралы ауданында орналасқан. Қарқаралы жәнө Кент тау жүйелерін қамтиды. Осында әйгілі Шайтанкөл орналасқан. Мұнда аңның 39 түрі, қүстың 55 түрі, балықтың 11 түрі, өсімдіктің 68 түрі қорғалады.
Алтынемел табиғи саябағы
1996 жылы Алматы облысының Кербұлақ, Панфилов аудандары жерінде орналасқан. Ауданы 161,1 мың гектар. Алтынемел тауын қамтиды. Мұнда аңның 6 түрі (таутеке, қарақұйрық, құлан, қызыл қасқыр және т.б. ), сонымен бірге құстың 231 түрі, балықтың 30, өсімдіктің 1800 түрі қорғауға алынған.
Көкшетау саябағы
Ол 1996 жылы ұйымдастырылған. Ауданы 182,1 мың гектар. Мұнда аңның 305 түрі, қүстың 223, балықтың 22 түрі, өсімдіктің 800 түрі қорғауға алынған.
Дереккөздер
- Қазақстанньң физикалық географиясы, Алматы: Атамұра, 2008. ISBN 9965-34-809-Х
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ұlttyk sayabaktar elimizde korgalatyn landshaftylardyn zhana tүri Olar әli de tolyk oris alyp dami kojgan zhok Munyn koryktardan ajyrmashylygy turister men tynygushylardyn kirip koruine ruksat etiledi Birak olardan tabigatty korgau retin saktau talap etiledi Қazakstanda 5 sayabak ujymdastyrylgan Elimizdegi algashky sayabak Bayanauyl ulttyk sayabagyOl 1985 zhyly Pavlodar oblysyndagy Bayanauyl orman sharuashylyginyn negizinde kurylgan audany 50 7 myn gektar Sayabak aumagyna enetin tauly ormandy landshaftylary tamasha tabigat erekshelikterimen kozge tүsedi Қaragaj granitti үgilip mүzhilgen Bayanauyl taulary Saryarkanyn sholejtti zhazyktarynda ornalaskan Munda kustardyn 54 tүri sүtkorektilerdin 54 balyktyn 8 osimdiktin 438 tүri bar Biik zheri biiktigi 1026 metr Tabigatynyn kolajly zhagdajyna bajlanysty Bayanauyl taularyn sholdi daladagy tauly ormandy shurat dep atajdy Bul ajmak zhappaj demalys pen turizmnin damygan zheri Munda koptegen demalys үjleri emdeu mekemeler turistik bazalar ornalaskan Sayabakta uzak uakyt үgilu әreketinen kajtalanbas zhartas shokylar kalyptaskan Olar syrtky tүrine oraj t b dep atalady Ile Alatauy sayabagy1996 zhyly ujymdastyrylgan Audany 199 7 myn gektar Ile Alatauynyn soltүstik betkejinde Tүrgen shatkalynan bastap batysta Қaskelen asuyna dejingi erekshe landshaftylardy korgau zhәne demalys tynygu maksatynda pajdalanylady Munda korgauga annyn 43 tүri kustyn 138 tүri balyktyn 8 tүri osimdiktin 1282 tүri alyndy Қarkaraly sayabagy1998 zhyly kurylgan Audany 90 3 myn gektar Қaragandy oblysyndagy Қarkaraly audanynda ornalaskan Қarkaraly zhәno Kent tau zhүjelerin kamtidy Osynda әjgili Shajtankol ornalaskan Munda annyn 39 tүri kүstyn 55 tүri balyktyn 11 tүri osimdiktin 68 tүri korgalady Altynemel tabigi sayabagy1996 zhyly Almaty oblysynyn Kerbulak Panfilov audandary zherinde ornalaskan Audany 161 1 myn gektar Altynemel tauyn kamtidy Munda annyn 6 tүri tauteke karakujryk kulan kyzyl kaskyr zhәne t b sonymen birge kustyn 231 tүri balyktyn 30 osimdiktin 1800 tүri korgauga alyngan Kokshetau sayabagyOl 1996 zhyly ujymdastyrylgan Audany 182 1 myn gektar Munda annyn 305 tүri kүstyn 223 balyktyn 22 tүri osimdiktin 800 tүri korgauga alyngan DerekkozderҚazakstannn fizikalyk geografiyasy Almaty Atamura 2008 ISBN 9965 34 809 HBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul geografiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet