Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Үш түсті шегіргүл (лат. Viola tricolor) — шегіргүл тұқымдасы, шегіргүл туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер, кейде шала бұталар. Мұны кейде: «ағайынды гүл», «бақ фиалкасы» деп те түрліше атайды.
| Үш түсті шегіргүл | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Viola tricolor |
Ботаникалық сипаты
- Биіктігі 10 — 15(25) см.
- Сабағы тік, аласа.
- Жапырақтарының пішіні әр түрлі: төменгі жапырақтары жалпақ, жұмыртқа пішінді, ал жоғарғылары — жіңішке, қандауыр тәрізді, шеті иректеліп келеді.
- Гүлдері ірі, қос жынысты, ұзын гүлсағағында (ұзындығы 3 — 12 см) орналасады. Аналық мойны шар тәрізді. Жоғары күлтесі қанық көк, қошқыл, екі жағындағылары — ашық көк, төменгілері — сары түсті болады. Сәуір айында гүлдеп, шілде — тамызда жеміс салады.
- Жемісі — үш ұялы қауашық, піскен кезде өздігінен жарылып кетеді.
Өсетін жері мен таралу аймағы
Жер шарында негізінен қоңыржай аймақтарда кездесетін 500-ге жуық түрі белгілі. Қазақстанның барлық аймақтарындағы шалғынды жерлерде, тауаралық шалғынды алқаптарда, өзен жағаларында, орман арасында, жыраларда өсетін 31 түрі бар.
Құрамы, емдік қасиеті және қолданысы
Үш түсті шегіргүл — дәрілік өсімдік, оның құрамында глюкозидтер, сапониндер, қышқылдар, флаволоидтар, алкалоидтар, каротин және дәрумендер (С, Е, Р) бар. Халық медицинасында өсімдіктің қайнатпасы мен тұнбасын ішіп немесе теріге жағып, сары ауруды, ұшықты, қышыма қотырды, т.б. тері ауруларын емдеуге, сондай-ақ несеп жүргізіп, тер шығаруға, қан тазартуға кеңінен қолданады.
Шегіргүлден алынған препараттар бронх бездерінің қызметін күшейтеді. “Тривиолин” препараты жөтелге ем.
Шегіргүлді ежелден әсемдік, сондай-ақ эфир майын алу үшін өсіреді.
Суреттер
-
![image]()
![image]()
Viola tricolor -
![image]()
Viola tricolor
var. tricolor -
![image]()
Viola tricolor -
![image]()
Viola tricolor
var. maritima -
![image]()
Viola tricolor -
![image]()
Viola tricolor -
![image]()
Viola tricolor -
![image]()
Viola tricolor -
![image]()
-
![image]()
Viola tricolor
var. maritima
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том
- Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Үsh tүsti shegirgүl lat Viola tricolor shegirgүl tukymdasy shegirgүl tuysyna zhatatyn kop zhyldyk shoptesin osimdikter kejde shala butalar Muny kejde agajyndy gүl bak fialkasy dep te tүrlishe atajdy Үsh tүsti shegirgүlDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy ViolaceaeTegi ViolaTүri Үsh tүsti shegirgүlViola tricolorBotanikalyk sipatyBiiktigi 10 15 25 sm Sabagy tik alasa Zhapyraktarynyn pishini әr tүrli tomengi zhapyraktary zhalpak zhumyrtka pishindi al zhogargylary zhinishke kandauyr tәrizdi sheti irektelip keledi Gүlderi iri kos zhynysty uzyn gүlsagagynda uzyndygy 3 12 sm ornalasady Analyk mojny shar tәrizdi Zhogary kүltesi kanyk kok koshkyl eki zhagyndagylary ashyk kok tomengileri sary tүsti bolady Sәuir ajynda gүldep shilde tamyzda zhemis salady Zhemisi үsh uyaly kauashyk pisken kezde ozdiginen zharylyp ketedi Өsetin zheri men taralu ajmagyZher sharynda negizinen konyrzhaj ajmaktarda kezdesetin 500 ge zhuyk tүri belgili Қazakstannyn barlyk ajmaktaryndagy shalgyndy zherlerde tauaralyk shalgyndy alkaptarda ozen zhagalarynda orman arasynda zhyralarda osetin 31 tүri bar Қuramy emdik kasieti zhәne koldanysyҮsh tүsti shegirgүl dәrilik osimdik onyn kuramynda glyukozidter saponinder kyshkyldar flavoloidtar alkaloidtar karotin zhәne dәrumender S E R bar Halyk medicinasynda osimdiktin kajnatpasy men tunbasyn iship nemese terige zhagyp sary aurudy ushykty kyshyma kotyrdy t b teri aurularyn emdeuge sondaj ak nesep zhүrgizip ter shygaruga kan tazartuga keninen koldanady Shegirgүlden alyngan preparattar bronh bezderinin kyzmetin kүshejtedi Triviolin preparaty zhotelge em Shegirgүldi ezhelden әsemdik sondaj ak efir majyn alu үshin osiredi SuretterViola tricolor Viola tricolor var tricolor Viola tricolor Viola tricolor var maritima Viola tricolor Viola tricolor Viola tricolor Viola tricolor Viola tricolor var maritimaDerekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IX tom T Musakulov ORYSShA ҚAZAҚShA TҮSINDIRMELI BIOLOGIYaLYҚ SӨZDIK I tom ҚAZAҚMEMLEKETBASPASY Almaty 1959 Redakciyasyn baskargan Biologiya gylymynyn doktory professor T Darkanbaev