Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Үшлік хан (т. ж. б. — 708) — 699 — 708 жылдар аралығында билік еткен Түргеш қағанатының алғашқы билеушісі.
| Үшлік қаған | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 704 — 706 | ||
| Ізашары | Мемлекет негізін қалады | |
| Ізбасары | Сақал қаған | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | Тәңіршілдік | |
| Дүниеге келуі | белгісіз | |
| Қайтыс болуы | 706 | |
| Балалары | Сақал қаған | |
өңдеу  | ||
Басқаруы
Түргештер 6 ғасырдан бері Жетісудағы Шу мен Іле өзендері аралығын мекендеп, кейіннен Батыс Түрік қағанатының құрамына енген. Қағандықты қытайлар талқандағаннан кейін, бұл өңірлерде Ашина әулетінің Қытай берілген өкілдері билік жүргізді. 7 ғасырдың соңында болған Шығыс Түрік қағанаты мен Қытай арасындағы соғыстар және Қытайдың қол астындағы көшпелі тайпалардың көтерілістері нәтижесінде Жетісуда түргеш тайпалары күшейді. Үшлік ханның түргеш тайпаларының көсемі және Қытай үкіметі бекіткен тархан-кеңесші деген атағы болды. Ол 699 ж. Ашиналық Хусэлоны Жетісу ығыстырып, өзін хан етіп жариялады. Үшлік хан мемлекетте әкімш. реформа жүргізіп, елдің басқару жүйесін қайта құрды. Ол елді әрқайсысы 7 мың әскер шығара алатын 20 әкімш. аймаққа бөлді. Хандықтың астанасы болып Шу бойындағы Суяб қаласы таңдалды. Үшлік ханның екінші жазғы ордасы Іле бойындағы Күнгіт қаласында орналасты. Үшлік хан 8 ғасырдың басындағы Қытай мен Шығыс Түрік қағанаты арасындағы саяси жағдайды пайдаланып, Қытайға өзін мойындатты. 708 жылға дейін Үшлік хан Жетісудағы барлық ұсақ тайпаларды бағындырып, әскер санын 200 мыңға дейін жеткізді. Ол 708 ж. қыс айларының бірінде қайтыс болған. Тағына үлкен ұлы Саға (Сақал) отырды.
Сілтемелер
"Қазақ Энциклопедиясы", 9 том
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Үshlik han t zh b 708 699 708 zhyldar aralygynda bilik etken Tүrgesh kaganatynyn algashky bileushisi Үshlik kaganLauazymyTүrgesh kaganatynyn 1 shi kagany704 706Izashary Memleket negizin kaladyIzbasary Sakal kaganӨmirbayanyDini TәnirshildikDүniege kelui belgisizҚajtys boluy 706 0706 Balalary Sakal kaganondeu BaskaruyTүrgeshter 6 gasyrdan beri Zhetisudagy Shu men Ile ozenderi aralygyn mekendep kejinnen Batys Tүrik kaganatynyn kuramyna engen Қagandykty kytajlar talkandagannan kejin bul onirlerde Ashina әuletinin Қytaj berilgen okilderi bilik zhүrgizdi 7 gasyrdyn sonynda bolgan Shygys Tүrik kaganaty men Қytaj arasyndagy sogystar zhәne Қytajdyn kol astyndagy koshpeli tajpalardyn koterilisteri nәtizhesinde Zhetisuda tүrgesh tajpalary kүshejdi Үshlik hannyn tүrgesh tajpalarynyn kosemi zhәne Қytaj үkimeti bekitken tarhan kenesshi degen atagy boldy Ol 699 zh Ashinalyk Huselony Zhetisu ygystyryp ozin han etip zhariyalady Үshlik han memlekette әkimsh reforma zhүrgizip eldin baskaru zhүjesin kajta kurdy Ol eldi әrkajsysy 7 myn әsker shygara alatyn 20 әkimsh ajmakka boldi Handyktyn astanasy bolyp Shu bojyndagy Suyab kalasy tandaldy Үshlik hannyn ekinshi zhazgy ordasy Ile bojyndagy Kүngit kalasynda ornalasty Үshlik han 8 gasyrdyn basyndagy Қytaj men Shygys Tүrik kaganaty arasyndagy sayasi zhagdajdy pajdalanyp Қytajga ozin mojyndatty 708 zhylga dejin Үshlik han Zhetisudagy barlyk usak tajpalardy bagyndyryp әsker sanyn 200 mynga dejin zhetkizdi Ol 708 zh kys ajlarynyn birinde kajtys bolgan Tagyna үlken uly Saga Sakal otyrdy Siltemeler Қazak Enciklopediyasy 9 tomTagy karanyz