Шөрек батыр, Байғана Найман Шөрек батыр (Семей облысы, Көкпекті ауданы, 18 ғасырда өмір сүрген) — Жоңғар шапқыншылығында қарсы азаттық соғыста ерекше ерлігімен көзге түскен аға батыр. Орта жүз Найман тайпасының ішінде Қаракерей руынан тарайтын тармағынан. Қаракерей Қабанбай басқарған әскердің құрамында көптеген шайқастарға қатысқан. Қабанбай батыр туралы тарихи жырлар мен дастандарда Шөрек Батыр есімі жиі аталады.
Байғана Шөрек батыр | |
Шөрек батыр | |
Туған күні | 18 ғасыр |
---|---|
Туған жері | |
Мемлекет | |
Әскер түрі | атты әскерлер |
Атағы | Батыр, қолбасшысы |
Шайқасы | Жоңғар шапқыншылығына қарсы шайқас |
Шөрек батыр Байғана ішінде Еңірек табының Қойбас деген атадан шыққан Қаракерей Қабанбайдың қазақ елін азат ету кезеңінде қарулас болған хас батырларының бірі. жартысымен ғасырдың жартысында өмір сүрген.
Атақты «Шорға» соғысы кезінде жасалған ерлік белгілі ақын толғауында:
Ер Барақ, Батыр Шөрек Орақбайдың
Қырқысты жан аямай қалмақтағы
Қосабай, Кенен, батыр Жантай
Айқасты ата жаумен әр жақтағы, - деп нөсерлете төгіп, ризалық сезімін білдірген.
Жоңғарлармен болған ірі – ірі шайқастардың бәрінде ерлік көрсетіп, қол бастаған батыр. Ерлігі мен ақылы үшін Абылай ханның ерекше ықыласымен қадіріне ие болған батырдың бірі, хан кеңесінің мүшесі. Үш бірдей (қалмақ, орыс,қытай) тілді білген. Батырлығымен қоса ділмар шешендігі де болған, жау қолынан опат болған (24 жаста). Шөрек батыр зираты Саржалда 60 км жерде Шөрек жазығында орналасқан.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shorek batyr Bajgana Najman Shorek batyr Semej oblysy Kokpekti audany 18 gasyrda omir sүrgen Zhongar shapkynshylygynda karsy azattyk sogysta erekshe erligimen kozge tүsken aga batyr Orta zhүz Najman tajpasynyn ishinde Қarakerej ruynan tarajtyn tarmagynan Қarakerej Қabanbaj baskargan әskerdin kuramynda koptegen shajkastarga katyskan Қabanbaj batyr turaly tarihi zhyrlar men dastandarda Shorek Batyr esimi zhii atalady Bajgana Shorek batyrShorek batyrTugan kүni18 gasyrTugan zheriShygys Қazakstan Semej oblysy KokpektiMemleketҚazak handygyӘsker tүriatty әskerlerAtagyBatyr kolbasshysyShajkasyZhongar shapkynshylygyna karsy shajkas Shorek batyr Bajgana ishinde Enirek tabynyn Қojbas degen atadan shykkan Қarakerej Қabanbajdyn kazak elin azat etu kezeninde karulas bolgan has batyrlarynyn biri zhartysymen gasyrdyn zhartysynda omir sүrgen Atakty Shorga sogysy kezinde zhasalgan erlik belgili akyn tolgauynda Er Barak Batyr Shorek Orakbajdyn Қyrkysty zhan ayamaj kalmaktagy Қosabaj Kenen batyr Zhantaj Ajkasty ata zhaumen әr zhaktagy dep noserlete togip rizalyk sezimin bildirgen Zhongarlarmen bolgan iri iri shajkastardyn bәrinde erlik korsetip kol bastagan batyr Erligi men akyly үshin Abylaj hannyn erekshe ykylasymen kadirine ie bolgan batyrdyn biri han kenesinin mүshesi Үsh birdej kalmak orys kytaj tildi bilgen Batyrlygymen kosa dilmar sheshendigi de bolgan zhau kolynan opat bolgan 24 zhasta Shorek batyr ziraty Sarzhalda 60 km zherde Shorek zhazygynda ornalaskan Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet