Шынжырлы медресесі (қырымтат. Zıncırlı medrese, Зынджырлы медресе) — 1500 жылы І Меңлі Герей хан салдыртқан медресе (бүгінде Бақшасарайдың маңы). Бұл медресе — Қырымдағы кеңестік кезеңнен қалған жалғыз тарихи медресе. Бұл есімді алдыңғы есіктің үстінде ілулі тұрған шынжырдан алды, соның салдарынан медресеге кіретіндердің бәрі бастарын июге мәжбүр.
Шынжырлы медресесі | |
қырымтат. Zıncırlı medrese | |
Жалпы мәлімет | |
---|---|
Статусы | Федерациялық маңызы бар Ресей Федерациясы халықтары мәдени мұрасының нысаны. |
Орналасқан қала | |
Мемлекет | |
Ашылған уақыты | |
Картада орналасуы | |
|
Координаттар: 44°45′02″ с. е. 33°54′39″ ш. б. / 44.75056° с. е. 33.91083° ш. б. (G) (O) (Я)
Қырымның даулы аумағын бақылайтын Ресей Федерациясында федералдық маңызы бар мәдени мұра нысаны болып табылады, Украинада даулы аумақ орналасқан халықаралық танылған шекаралары шегінде, ұлттық маңызы бар мәдени мұра ескерткіші болып табылады.
Сәулет өнері
Шынжырлы медресесінің ғимараты тастан тұрғызылған, төрт қабатты, бір қабатты, бұрын фонтаны болған ішкі ауласы бар (2007 жылы қалпына келтірілгеннен кейін, ауланың үстінен әйнек шатыр жасалған). Медресе ауласының периметрінде сүйір дарбазалар мен бағаналарға тірелген оншақты жартышарлы күмбездермен жабылған арқалы галереясы орналасқан. Галереяның үш жағында сүйір күмбездері бар тұрмыстық және білім беру бөлмелері орналасқан. Ғимараттың едәуір қатал сырты қамалға ұқсайды. Медресеге кіргендердің бәрі бастарын июі үшін жалғыз есік ойығында темір шынжыр ілініп тұр. Есіктің үстінде келесі жазу орнатылған:
“ | Аса мейірімді Құдайдың көмегімен бұл мектепті Қажы Герей ханның ұлы Меңлі Герей хан салуға бұйрық берді, Құдай оның патшалығын ғасырдың соңына дейін жалғастыра берсін. 906 жыл. | ” |
Тарихы
1914 жылы медресе аумағында ұлы қырым татар ағартушысы Ысмайыл Ғаспыралы жерленген.
1918 жылы қырым татар жазушысы, журналист, қоғам қайраткері, мұғалім — Әбіләкім Илмий Шынжырлы медресесінде география мұғалімі болып жұмыс істеді.
2007 жылы Түркия Шынжырлы медресесін және жақын маңындағы бірінші Қырым ханы I Қажы Герейдің дүрбенін қалпына келтіруге $ 2,75 млн бөлді.
2015 жылдың қазан айынан бастап «Шынжырлы медресесі» мектебі федералдық маңызы бар мәдени мұра болды.
Галереясы
Дереккөздер
- Қырым татар мәдениетінің қайраткерлері (1921—1944 ж.): Биобиблиографиялық сөздік. — Ақмешіт, 1999. Б. 100.
- Түркия Бақшасарайдағы ежелгі мұсылман ескерткіштерін қалпына келтіруге шамамен 3 млн доллар бөлді
- РФ Жарлығы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shynzhyrly medresesi kyrymtat Zincirli medrese Zyndzhyrly medrese 1500 zhyly I Menli Gerej han saldyrtkan medrese bүginde Bakshasarajdyn many Bul medrese Қyrymdagy kenestik kezennen kalgan zhalgyz tarihi medrese Bul esimdi aldyngy esiktin үstinde iluli turgan shynzhyrdan aldy sonyn saldarynan medresege kiretinderdin bәri bastaryn iyuge mәzhbүr Shynzhyrly medresesikyrymtat Zincirli medreseZhalpy mәlimetStatusyFederaciyalyk manyzy bar Resej Federaciyasy halyktary mәdeni murasynyn nysany Reg 911510357750006 MMNBMT Nysana 8230071000 Ukrainanyn ulttyk manyzy bar mәdeni mura eskertkishi Қor 288Ornalaskan kalaBakshasarajMemleket Resej UkrainaAshylgan uakyty1500Kartada ornalasuyShynzhyrly medresesi Koordinattar 44 45 02 s e 33 54 39 sh b 44 75056 s e 33 91083 sh b 44 75056 33 91083 G O Ya Қyrymnyn dauly aumagyn bakylajtyn Resej Federaciyasynda federaldyk manyzy bar mәdeni mura nysany bolyp tabylady Ukrainada dauly aumak ornalaskan halykaralyk tanylgan shekaralary sheginde ulttyk manyzy bar mәdeni mura eskertkishi bolyp tabylady Sәulet oneriShynzhyrly medresesinin gimaraty tastan turgyzylgan tort kabatty bir kabatty buryn fontany bolgan ishki aulasy bar 2007 zhyly kalpyna keltirilgennen kejin aulanyn үstinen әjnek shatyr zhasalgan Medrese aulasynyn perimetrinde sүjir darbazalar men baganalarga tirelgen onshakty zhartysharly kүmbezdermen zhabylgan arkaly galereyasy ornalaskan Galereyanyn үsh zhagynda sүjir kүmbezderi bar turmystyk zhәne bilim beru bolmeleri ornalaskan Ғimarattyn edәuir katal syrty kamalga uksajdy Medresege kirgenderdin bәri bastaryn iyui үshin zhalgyz esik ojygynda temir shynzhyr ilinip tur Esiktin үstinde kelesi zhazu ornatylgan Asa mejirimdi Қudajdyn komegimen bul mektepti Қazhy Gerej hannyn uly Menli Gerej han saluga bujryk berdi Қudaj onyn patshalygyn gasyrdyn sonyna dejin zhalgastyra bersin 906 zhyl Tarihy1914 zhyly medrese aumagynda uly kyrym tatar agartushysy Ysmajyl Ғaspyraly zherlengen 1918 zhyly kyrym tatar zhazushysy zhurnalist kogam kajratkeri mugalim Әbilәkim Ilmij Shynzhyrly medresesinde geografiya mugalimi bolyp zhumys istedi 2007 zhyly Tүrkiya Shynzhyrly medresesin zhәne zhakyn manyndagy birinshi Қyrym hany I Қazhy Gerejdin dүrbenin kalpyna keltiruge 2 75 mln boldi 2015 zhyldyn kazan ajynan bastap Shynzhyrly medresesi mektebi federaldyk manyzy bar mәdeni mura boldy GalereyasyDerekkozderҚyrym tatar mәdenietinin kajratkerleri 1921 1944 zh Biobibliografiyalyk sozdik Akmeshit 1999 B 100 Tүrkiya Bakshasarajdagy ezhelgi musylman eskertkishterin kalpyna keltiruge shamamen 3 mln dollar boldi RF Zharlygy