Шегу қаған (т. ж. б. — 630) — билеушісі (612 — 630).
Шегу қаған | ||
Лауазымы | ||
---|---|---|
| ||
610 — 618 | ||
Ізашары | Таман қаған | |
Ізбасары | Тон қаған | |
Өмірбаяны | ||
Діні | Тәңіршілдік | |
Дүниеге келуі | белгісіз Қазақстан | |
Қайтыс болуы | 618 | |
өңдеу |
Басқаруы
шыққан ұрпағы. Шығу тегі: Істемі хан — Қара Шор Түрік — — Шегу қаған Ұлы қаған болып тұрған жылдары Шегу ханның иелігі — Ташкент аймағы болды, ал жайлауы Талас өзеннің оңтүстік жақ бетіндегі Мыңбұлақ деген жерде орналасты. 604 жылы бес тайпалы дулу ұлысының бектері Таман ханды құрылтайсыз таққа отырғызғанда, бес тайпалы Нушеби ұлысының бектері оған бағынудан бас тартып, Шегу ханды хан көтерді. Шегу ханның иелігі жерінде болатын. Батыс Түрік қағанатындағы дағдарысты одан әрі шиеленістіру үшін Қытай императоры Шегуй ханға қолдау көрсетті. Таман хан әлі жас болғандықтан, бүкіл елдегі жағдайға бақылау орната алмады. Қағандықтың әрбір ұлысының билеушілері Қытаймен жеке қатынастар орнатып, елшіліктер жібере бастады. Император Шегуй ханның елшілігіне ақ қауырсынды бамбуктен жасалған жебе беріп, оны қаған ретінде мойындайтынын білдірді. Бірақ бұл жебе жолда Таман ханның қолына түсті. Бұл оқиға Шегуй ханды Таман ханға қарсы ашық соғыс жариялауға түрткі болды. 612 жылы Шегуй хан Таман хан әскерін талқандап, өзін шығысқа қарай қуды. Осы жылы өткен Құрылтайда Шегуй хан Тон Жабғу хан деген атпен Батыс Түрік қағандығының тағына отырды. Тон Жабғу хан билікке келісімен елдегі ресми билік ішкі жағдайларға толық бақылау орнатты. Қағандықтың жағдайы жақсара бастады. 619 жылы Жоңғариядағы телес билеушілері Тон Жабғудың билігін өз еріктерімен қабылдады. Билеушінің ордасы Ташкенттің солт-ндегі көгалды кең алқапта орналасты. Ол осы жерде Византия мен Қытайдан келген елшілерді қа-былдады. Шегуй хан тұсында Батыс Түрік қағандығының саяси экон. жағдайы жақсарды. Қағандық батыста өз шекарасын кеңейтіп, 627 — 630 жылы грузин, армян, парсы әскерлерін талқандады. Бірақ Шығыс Түрік қағандығының құлауына байланысты ол Кавказға ұлы Бөрі шадты қалдырып, өзі шұғыл түрде ордасына оралды. Ш. х. билеген кезең Батыс Түрік қағандығының ең күшейген тұсы болды. Оның ордасына шет елдерден көп елшілер келді. 627 — 30 жылы Ордаға келген елшілер арасында үнді уағыздаушысы , қытайлық будда дінін уағыздаушы , т.б. болды. Шегуй хан қастандықпен өлтіріліп, әкесінің ағасы Хюлюг таққа отырды. Дегенмен, кейбір әдебиеттер мен оқулықтарда Тон Жабғу хан мен Шегуй хан есімдері екі адамға қатысты айтылады. Оларда Шегуй ханның туған інісі делінеді.
Сілтемелер
- Тараз Энциклопедиясы
- Қазақ энциклопедиясы, 9 том
Тағы қараңыз
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shegu kagan t zh b 630 bileushisi 612 630 Shegu kaganLauazymyBatys Tүrik kaganatynyn 4 shi kagany610 618Izashary Taman kaganIzbasary Ton kaganӨmirbayanyDini TәnirshildikDүniege kelui belgisiz ҚazakstanҚajtys boluy 618 0618 ondeu Baskaruyshykkan urpagy Shygu tegi Istemi han Қara Shor Tүrik Shegu kagan Ұly kagan bolyp turgan zhyldary Shegu hannyn ieligi Tashkent ajmagy boldy al zhajlauy Talas ozennin ontүstik zhak betindegi Mynbulak degen zherde ornalasty 604 zhyly bes tajpaly dulu ulysynyn bekteri Taman handy kuryltajsyz takka otyrgyzganda bes tajpaly Nushebi ulysynyn bekteri ogan bagynudan bas tartyp Shegu handy han koterdi Shegu hannyn ieligi zherinde bolatyn Batys Tүrik kaganatyndagy dagdarysty odan әri shielenistiru үshin Қytaj imperatory Sheguj hanga koldau korsetti Taman han әli zhas bolgandyktan bүkil eldegi zhagdajga bakylau ornata almady Қagandyktyn әrbir ulysynyn bileushileri Қytajmen zheke katynastar ornatyp elshilikter zhibere bastady Imperator Sheguj hannyn elshiligine ak kauyrsyndy bambukten zhasalgan zhebe berip ony kagan retinde mojyndajtynyn bildirdi Birak bul zhebe zholda Taman hannyn kolyna tүsti Bul okiga Sheguj handy Taman hanga karsy ashyk sogys zhariyalauga tүrtki boldy 612 zhyly Sheguj han Taman han әskerin talkandap ozin shygyska karaj kudy Osy zhyly otken Қuryltajda Sheguj han Ton Zhabgu han degen atpen Batys Tүrik kagandygynyn tagyna otyrdy Ton Zhabgu han bilikke kelisimen eldegi resmi bilik ishki zhagdajlarga tolyk bakylau ornatty Қagandyktyn zhagdajy zhaksara bastady 619 zhyly Zhongariyadagy teles bileushileri Ton Zhabgudyn biligin oz erikterimen kabyldady Bileushinin ordasy Tashkenttin solt ndegi kogaldy ken alkapta ornalasty Ol osy zherde Vizantiya men Қytajdan kelgen elshilerdi ka byldady Sheguj han tusynda Batys Tүrik kagandygynyn sayasi ekon zhagdajy zhaksardy Қagandyk batysta oz shekarasyn kenejtip 627 630 zhyly gruzin armyan parsy әskerlerin talkandady Birak Shygys Tүrik kagandygynyn kulauyna bajlanysty ol Kavkazga uly Bori shadty kaldyryp ozi shugyl tүrde ordasyna oraldy Sh h bilegen kezen Batys Tүrik kagandygynyn en kүshejgen tusy boldy Onyn ordasyna shet elderden kop elshiler keldi 627 30 zhyly Ordaga kelgen elshiler arasynda үndi uagyzdaushysy kytajlyk budda dinin uagyzdaushy t b boldy Sheguj han kastandykpen oltirilip әkesinin agasy Hyulyug takka otyrdy Degenmen kejbir әdebietter men okulyktarda Ton Zhabgu han men Sheguj han esimderi eki adamga katysty ajtylady Olarda Sheguj hannyn tugan inisi delinedi SiltemelerTaraz Enciklopediyasy Қazak enciklopediyasy 9 tomTagy karanyzBul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz