Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Халидон-Хилл түбіндегі шайқас (ағыл. Halidon Hill; 19 шілде 1333 жылы) — Шотландия тәуелсіздігі үшін соғысындағы шайқастардың бірі. Бұл шайқаста шотланд әскерінің жеңіліске ұшырауы Англияға уақытша бағынуға әкелді.
| Халидон-Хилл түбіндегі шайқас | |||
| Негізгі қақтығыс: Шотландия тәуелсіздігі үшін соғыс | |||
 Шотландықтар Халидон-Хилл түбіндегі шайқас кезінде ағылшын әскеріне шабуыл жасауда | |||
| Дата | |||
|---|---|---|---|
| Нәтиже | Англияның толық жеңісі | ||
| Қарсыластар | |||
| |||
| Қолбасшылары | |||
| |||
| Тараптар күші | |||
| |||
| Шығындар | |||
| |||
Шайқас алдындағы әскери іс-әрекеттер
Эдуард Баллиолдің экспедициясының алғашқы табысы, 1332 жылы Шотландия королі оны тәж кигізу жорасымен нығайтылған, жақын арада Дәуіт II-нің тарапкерлерінің іс-әрекеттері тоқтатылды: Шотландия регенті, Дәуіт II-нің кәмелет жасына томаған кезінде 1332 жылы 17 желтоқсанда Баллиолдың күшін жеңіп, оны көп ұзамай елден қуып шықты. Ақшасыз және армиясыз қалған Эдуард Баллиол Англия патшасы көмегіне жүгінді. Англия осы уақытта Шотландиямен бейбітшілік орнатқанына қарамастан, Эдуард III мүмкіндікті пайдалана отырып, Нортгемптондық келісімсөзді бұзды. 1333 жылдың көктемінде ағылшын әскерін Эдуард III-нің басшылығымен Шотландияға шабуыл жасап, Шотландияның ең маңызды шекара бекінісі және елдің ең үлкен теңіз порты - Берик-апон-Туидты қоршауға алды. Арчибальд Дугластың ( басып кіру және ағылшын патшайымының тұтқындау қаупі) шатастыратын әрекеттері ешқандай нәтиже бермеді: Эдуард III Берикті қоршауын жалғастырды. Екі айлық қорғаудан кейін, Бериктің гарнизоны, егер 20 шілдеге дейін шотланд әскері қамаудан босата алмаса, капитуляцияға келісті. Арчибальд Дуглас Берикді босатуға мәжбүр болды.
Екі жақтың ұстанымдары
1333 жылы 19 шілдеде шотланд әскері Берикке келді. Эдуард III-нің әскері Халидон-Хилл белесінде, қалаға апаратын жолдың үстінде, төрт баталия құрылған лагерде орналасты. Арчибальд Дугластың ағылшындарға шабуылдан басқа ешқандай амалы болған жоқ, әйтпесе Берик гарнизоны келісімге сәйкес келесі күні берілуге дайын болды. Шотланд әскері де регент Дуглас басқарған төрт баталияға бөлінді; Роберт, Шотландияның стюарды (ол небәрі он жеті жаста еді), оның ағасы сэр Джеймс Стюарттың көмегімен; Морей графы, ұлы Рэндолфтың ұлы, екі ардагер Джеймс және Саймон Фрейзерлер көмектесті; және Росс графы.
Шайқастың барысы
Шотландықтарға алдымен батпақтан өтіп, сосын жаяу жүріп белестің баурайындағы ағылшындарға шабуылдауға тура келді. шабуылға шыққан жау әскерін тез тырқыратып тастады, ал Эдуард III-нің жаяу әскерінің шабуылы шотландықтарды талқандауды аяқтады. Арчибальд Дуглас пен бірнеше шотландық графтар қаза тапты. Шотландықтардың әскери шығыны апатты болды: қаза тапқандар 4,5 мыңнан астам адамды құрады, ағылшындарда 14-15 ғана. Келесі күні Берик берілді.
Халидон-Хилл түбіндегі шайқастың маңызы
Шотландиядағы билік Эдуард Баллиолға ауысты, ал елдің бүкіл оңтүстік бөлігін ағылшын әскері басып алды. Бұл шайқастың маңыздылығы 100 жылдан астам уақыт бойы Шотландияның оңтүстік аймақтарын басқаруға мүмкіндік беретін ағылшын әскері мен флотының негізіне айналған Берикті ағылшындардың жаулап алуы болды. Ағылшын королдерінің Берикті иелену шотланд тағына деген талаптарының белгісі болды.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Halidon Hill tүbindegi shajkas agyl Halidon Hill 19 shilde 1333 zhyly Shotlandiya tәuelsizdigi үshin sogysyndagy shajkastardyn biri Bul shajkasta shotland әskerinin zheniliske ushyrauy Angliyaga uakytsha bagynuga әkeldi Halidon Hill tүbindegi shajkasNegizgi kaktygys Shotlandiya tәuelsizdigi үshin sogysShotlandyktar Halidon Hill tүbindegi shajkas kezinde agylshyn әskerine shabuyl zhasaudaData19 shilde 1333NәtizheAngliyanyn tolyk zhenisiҚarsylastarShotlandiyaҚolbasshylary Taraptar kүshi13000 9000Shygyndar4500 kaza tapty 14 kaza taptyBul үlgini koru talkylau ondeuShajkas aldyndagy әskeri is әreketterEduard Ballioldin ekspediciyasynyn algashky tabysy 1332 zhyly Shotlandiya koroli ony tәzh kigizu zhorasymen nygajtylgan zhakyn arada Dәuit II nin tarapkerlerinin is әreketteri toktatyldy Shotlandiya regenti Dәuit II nin kәmelet zhasyna tomagan kezinde 1332 zhyly 17 zheltoksanda Ballioldyn kүshin zhenip ony kop uzamaj elden kuyp shykty Akshasyz zhәne armiyasyz kalgan Eduard Balliol Angliya patshasy komegine zhүgindi Angliya osy uakytta Shotlandiyamen bejbitshilik ornatkanyna karamastan Eduard III mүmkindikti pajdalana otyryp Nortgemptondyk kelisimsozdi buzdy 1333 zhyldyn kokteminde agylshyn әskerin Eduard III nin basshylygymen Shotlandiyaga shabuyl zhasap Shotlandiyanyn en manyzdy shekara bekinisi zhәne eldin en үlken teniz porty Berik apon Tuidty korshauga aldy Archibald Duglastyn basyp kiru zhәne agylshyn patshajymynyn tutkyndau kaupi shatastyratyn әreketteri eshkandaj nәtizhe bermedi Eduard III Berikti korshauyn zhalgastyrdy Eki ajlyk korgaudan kejin Beriktin garnizony eger 20 shildege dejin shotland әskeri kamaudan bosata almasa kapitulyaciyaga kelisti Archibald Duglas Berikdi bosatuga mәzhbүr boldy Eki zhaktyn ustanymdary1333 zhyly 19 shildede shotland әskeri Berikke keldi Eduard III nin әskeri Halidon Hill belesinde kalaga aparatyn zholdyn үstinde tort bataliya kurylgan lagerde ornalasty Archibald Duglastyn agylshyndarga shabuyldan baska eshkandaj amaly bolgan zhok әjtpese Berik garnizony kelisimge sәjkes kelesi kүni beriluge dajyn boldy Shotland әskeri de regent Duglas baskargan tort bataliyaga bolindi Robert Shotlandiyanyn styuardy ol nebәri on zheti zhasta edi onyn agasy ser Dzhejms Styuarttyn komegimen Morej grafy uly Rendolftyn uly eki ardager Dzhejms zhәne Sajmon Frejzerler komektesti zhәne Ross grafy Shajkastyn barysyHalidon Hill tүbindegi shajkas alanyndagy eskertkish Shotlandyktarga aldymen batpaktan otip sosyn zhayau zhүrip belestin baurajyndagy agylshyndarga shabuyldauga tura keldi shabuylga shykkan zhau әskerin tez tyrkyratyp tastady al Eduard III nin zhayau әskerinin shabuyly shotlandyktardy talkandaudy ayaktady Archibald Duglas pen birneshe shotlandyk graftar kaza tapty Shotlandyktardyn әskeri shygyny apatty boldy kaza tapkandar 4 5 mynnan astam adamdy kurady agylshyndarda 14 15 gana Kelesi kүni Berik berildi Halidon Hill tүbindegi shajkastyn manyzyShotlandiyadagy bilik Eduard Balliolga auysty al eldin bүkil ontүstik boligin agylshyn әskeri basyp aldy Bul shajkastyn manyzdylygy 100 zhyldan astam uakyt bojy Shotlandiyanyn ontүstik ajmaktaryn baskaruga mүmkindik beretin agylshyn әskeri men flotynyn negizine ajnalgan Berikti agylshyndardyn zhaulap aluy boldy Agylshyn korolderinin Berikti ielenu shotland tagyna degen talaptarynyn belgisi boldy