Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Эдуард Баллиол (ағыл. Edward Balliol; шам. 1283 — 1367) — 1332—1336 жылдардағы Шотландия королі. Таққа деген талаптары ағылшындық шабуылдарды және Шотландия тәуелсіздігі үшін соғысты арандатты.
| Эдуард Баллиол ағыл. Edward Balliol | |||
 | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 24 қыркүйек 1332 — 1336 | |||
| Тәж кигізу жорасы | 24 қыркүйек 1332 | ||
| Ізашары | Дәуіт II | ||
| Ізбасары | Дәуіт II | ||
| Биліктен бас тартуы | 20 қаңтар 1356 | ||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | католицизм | ||
| Дүниеге келуі | 1283 | ||
| Қайтыс болуы | 1367 , Йоркшир, Англия | ||
| Династия | Баллиолдар | ||
| Әкесі | |||
| Анасы | Изабелла де Варенн | ||
| Эдуард Баллиол Ортаққорда | |||
өңдеу  | |||
Эдуард Баллиол - Шотландия королі мен үлкен ұлы. 1296 жылы Иоанн I тақтан тайдырылғаннан кейін оның отбасы Францияға қоныс аударды.
Шотландияға баса-көктеп кіру және тәж кию жорасы
1329 жылы Роберт Брюс, сосын оның жақтастары пен Дәуіт II кәмелет жасына толмаған кезде Шотландия регенті болған Томас Рэндолф қайтыс болды. Соның кесірінен елдегі мемлекеттік билік күрт әлсіреді. Бұны тәуелсіздік үшін соғысы кезінде елден қуылған Англиядағы шотланд эмигранттары және олардың ұрпақтарына пайдаланып қалды. «Мұрадан айырылғандар» тобының басында Шотландия тағына талапкер Эдуард Баллиол және мұрагері болды. Англияның қолдауын алу үшін Эдуард Баллиол ағылшын патшасы оммаж берді.
1332 жылы Эдуард Баллиол Шотландияға кішігірім (1,5 мың адамнан артық емес) жасақпен келіп, Дапплин-Мур түбіндегі шайқаста патшалық әскерді жеңді. Шотландық барондардың бір бөлігі Баллиол жағына өтіп, 1332 жылы 24 қыркүйекте Эдуард Скунда Шотландия патшасы болып тағайындалды. Дегенмен, көп ұзамай, Дәуіт II-нің жақтасы бастаған жасақтар Баллиолды елден ығыстырды. Жауап ретінде Эдуард ағылшын патшасына көмек сұрап, көмекке қол жеткізу үшін елеулі аумақтық жеңілдіктер беруді уәде берді. 1333 жылы наурызда ағылшын әскері Шотландияға басып кіріп, Берикті қоршауға алды. Қоршалған қалаға көмекке келген Арчибальд Дугластың әскері Халидон-Хилл түбіндегі шайқаста Эдуард III-ден жеңілді. 1333 жылы 19 шілдеде Дәуіт II Францияға қоныс аударды. Шотландияда билік Эдуард Баллиолға ауысты.
Эдуард Баллиолдың Шотландиядағы билігі
Шотландиядағы Эдуард Баллиолдың қысқа билігі кезінде жерді «мұрадан айырылғандардың» пайдасына орай реституциялау: Генрих Бомонт Морей мен графтығын, Дәуіт Стратбоги графтығын және т.б. алды. 1334 жылы Англияға оңтүстіктегі бірқатар аудандар (Берик, Мэн аралы және Эдинбургты қоса бүкіл Лотиан) берілді. Шотландия тағы да ағылшын патшасының билігін мойындады.
Алайда 1334 жылдың соңына қарай Эдуард Баллиол Дәуіт II-нің жақтастарының шабуылының нәтижесінде Англияға қашуға мәжбүр болды. 1335 жылы Эдуард ІІІ әскерінің жаңа жорығы Баллиолға қайта оралуына мүмкіндік берді. Бірақ патриоттық партияның қарсылығы бұзылмады. Сонымен бірге, ағылшын-француз қатынастары күрт нашарлады, бұл Эдуард III-ге елге ағылшын билігін орнатуға мүмкіндік бермеді. 1335 жылы Солтүстік Шотландиядағы Колблин орманында Баллиол күштерінің қолбасшысы Дәуіт Стратбогидің жеңілісі соғыстағы үлкен өзгерісті білдірді. Шотландық жасақтар жалпы шайқастардан алшақ жүріп, Эдуард III-нің жетістіктерін жоққа шығарып, ағылшындарға қарсы партизан күресін жүргізді. 1336 жылы Эдуард Баллиол Шотландиядан біржолата қуылды.
Эмиграция және биліктен бас тарту
1340 жылдары Эдуард III қызметінде Баллиол Солтүстік Англияны қорғауды ұйымдастыруға жауапты болды. 1346 жылы Невиллс-Кросс түбіндегі шайқаста Дәуіт II-нің тұтқындалуын пайдаланып, Эдуард Баллиол Шотландия тағына қайта оралу үшін соңғы әрекет жасады және Шотландияға жорық ұйымдастырды. Алайда, ол шотландық барондардан ешқандай қолдау таба алмағандықтан, Англияға оралуға мәжбүр болды. Қолдау мен қаражатсыз қалған Эдуард Баллиол 1356 жылы 20 қаңтарда Англияның патшасы Эдуард III пайдасына Шотландия тәжіне құқықтарынан бас тартты.
Эдвард Баллиол ешқашан үйленбеген және балалары болмаған.
Дереккөздер
Бастапқы
- Ashley, W. J. (ed.). Edward III and His Wars, 1327–1360. — London : D. Nutt, 1887.
- Bain, Joseph (ed.). Calendar of Documents Relating to Scotland. — 4 vols. — Edinburgh : H.M. General Register House, 1881–88.
- Bower, Walter. Scotichronicon: In Latin and English. — 9 vols. — Aberdeen : Aberdeen University Press, 1987–98.
- Capgrave, John. The Book of the Illustrious Henries. — London : Longman, Brown, Green, Longmans, & Roberts, 1858.
- Galbraith, V. H. (ed.). The Anonimalle Chronicle, 1333 to 1381. — Manchester : Manchester University Press, 1970. — ISBN 0-389-03979-9.
- Gray, Thomas. Scalacronica: The Reigns of Edward I, Edward II and Edward III. — Glasgow : J. Maclehose, 1907.
- Skene, William F. (ed.). John of Fordun's Chronicle of the Scottish Nation. — Edinburgh : Edmonston and Douglas, 1872.
- Wilson, James. The Chronicle of Lanercost, 1272–1346. — Cribyn, Wales : Llanerch Press, 2001. — ISBN 1-86143-109-0.
Екінші
- Balfour-Melville, E. M. W. Edward III and David II. — London : G. Philip, 1954.
- Beam, Amanda. The Balliol Dynasty, 1210–1364. — Edinburgh : John Donald, 2008.
- Campbell, James. England, Scotland and the Hundred Years War in the fourteenth century // Europe in the Late Middle Ages / in J. R. Hale, J. R. L. Highfield, and B. Smalley (eds.). — London : Faber and Faber, 1965.
- Dalrymple, David. Annals of Scotland: From the Accession of Malcolm III Surnamed Canmore to the Accession of Robert I. — London : J. Murray, 1776–79.
- Nicholson, Ranald. Edward III and the Scots: The Formative Years of a Military Career, 1327–1335. — London : Oxford University Press, 1965.
- Paterson, R. C. Edward Balliol, in Military History, April, 2003.
- Ramsay, J. H., Edward Balliol's Scottish Campaign in 1347, in English Historical Review, vol. 25 1910.
- Ramsay, James H. Genesis of Lancaster; or, The Three Reigns of Edward II, Edward III and Richard II, 1307–1399. — Oxford : Clarendon Press, 1913.
- Reid, R. C., Edward de Balliol, in Transactions of the Dumfriesshire and Galloway Antiquarian and Natural History Society, vol. 35 1956-7.
- Summerson, Henry; Trueman, Michael & Harrison, Stuart (1998), "Brougham Castle, Cumbria", Cumberland and Westmorland Antiquarian and Archaeological Society Research Series (Cumberland and Westmorland Antiquarian and Archaeological Society) (no. 8), ISBN 1-873124-25-2
- Webster, B., Scotland without a King, 1329–1341, in Medieval Scotland, Crown, Lordship and Community, ed A. Grant and K. J. Stringer, 1993.
- Webster, Bruce Balliol, Edward. Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Eduard Balliol agyl Edward Balliol sham 1283 1367 1332 1336 zhyldardagy Shotlandiya koroli Takka degen talaptary agylshyndyk shabuyldardy zhәne Shotlandiya tәuelsizdigi үshin sogysty arandatty Eduard Balliol agyl Edward BalliolLauazymyTu Shotlandiya koroli24 kyrkүjek 1332 1336Tәzh kigizu zhorasy 24 kyrkүjek 1332Izashary Dәuit IIIzbasary Dәuit IIBilikten bas tartuy 20 kantar 1356ӨmirbayanyDini katolicizmDүniege kelui 1283 1283 Қajtys boluy 1367 1367 Jorkshir AngliyaDinastiya BallioldarӘkesiAnasy Izabella de VarennEduard Balliol b Ortakkordaondeu Eduard Balliol Shotlandiya koroli men үlken uly 1296 zhyly Ioann I taktan tajdyrylgannan kejin onyn otbasy Franciyaga konys audardy Shotlandiyaga basa koktep kiru zhәne tәzh kiyu zhorasy1329 zhyly Robert Bryus sosyn onyn zhaktastary pen Dәuit II kәmelet zhasyna tolmagan kezde Shotlandiya regenti bolgan Tomas Rendolf kajtys boldy Sonyn kesirinen eldegi memlekettik bilik kүrt әlsiredi Buny tәuelsizdik үshin sogysy kezinde elden kuylgan Angliyadagy shotland emigranttary zhәne olardyn urpaktaryna pajdalanyp kaldy Muradan ajyrylgandar tobynyn basynda Shotlandiya tagyna talapker Eduard Balliol zhәne murageri boldy Angliyanyn koldauyn alu үshin Eduard Balliol agylshyn patshasy ommazh berdi 1332 zhyly Eduard Balliol Shotlandiyaga kishigirim 1 5 myn adamnan artyk emes zhasakpen kelip Dapplin Mur tүbindegi shajkasta patshalyk әskerdi zhendi Shotlandyk barondardyn bir boligi Balliol zhagyna otip 1332 zhyly 24 kyrkүjekte Eduard Skunda Shotlandiya patshasy bolyp tagajyndaldy Degenmen kop uzamaj Dәuit II nin zhaktasy bastagan zhasaktar Ballioldy elden ygystyrdy Zhauap retinde Eduard agylshyn patshasyna komek surap komekke kol zhetkizu үshin eleuli aumaktyk zhenildikter berudi uәde berdi 1333 zhyly nauryzda agylshyn әskeri Shotlandiyaga basyp kirip Berikti korshauga aldy Қorshalgan kalaga komekke kelgen Archibald Duglastyn әskeri Halidon Hill tүbindegi shajkasta Eduard III den zhenildi 1333 zhyly 19 shildede Dәuit II Franciyaga konys audardy Shotlandiyada bilik Eduard Balliolga auysty Eduard Ballioldyn Shotlandiyadagy biligiShotlandiyadagy Eduard Ballioldyn kyska biligi kezinde zherdi muradan ajyrylgandardyn pajdasyna oraj restituciyalau Genrih Bomont Morej men graftygyn Dәuit Stratbogi graftygyn zhәne t b aldy 1334 zhyly Angliyaga ontүstiktegi birkatar audandar Berik Men araly zhәne Edinburgty kosa bүkil Lotian berildi Shotlandiya tagy da agylshyn patshasynyn biligin mojyndady Alajda 1334 zhyldyn sonyna karaj Eduard Balliol Dәuit II nin zhaktastarynyn shabuylynyn nәtizhesinde Angliyaga kashuga mәzhbүr boldy 1335 zhyly Eduard III әskerinin zhana zhorygy Balliolga kajta oraluyna mүmkindik berdi Birak patriottyk partiyanyn karsylygy buzylmady Sonymen birge agylshyn francuz katynastary kүrt nasharlady bul Eduard III ge elge agylshyn biligin ornatuga mүmkindik bermedi 1335 zhyly Soltүstik Shotlandiyadagy Kolblin ormanynda Balliol kүshterinin kolbasshysy Dәuit Stratbogidin zhenilisi sogystagy үlken ozgeristi bildirdi Shotlandyk zhasaktar zhalpy shajkastardan alshak zhүrip Eduard III nin zhetistikterin zhokka shygaryp agylshyndarga karsy partizan kүresin zhүrgizdi 1336 zhyly Eduard Balliol Shotlandiyadan birzholata kuyldy Emigraciya zhәne bilikten bas tartu1340 zhyldary Eduard III kyzmetinde Balliol Soltүstik Angliyany korgaudy ujymdastyruga zhauapty boldy 1346 zhyly Nevills Kross tүbindegi shajkasta Dәuit II nin tutkyndaluyn pajdalanyp Eduard Balliol Shotlandiya tagyna kajta oralu үshin songy әreket zhasady zhәne Shotlandiyaga zhoryk ujymdastyrdy Alajda ol shotlandyk barondardan eshkandaj koldau taba almagandyktan Angliyaga oraluga mәzhbүr boldy Қoldau men karazhatsyz kalgan Eduard Balliol 1356 zhyly 20 kantarda Angliyanyn patshasy Eduard III pajdasyna Shotlandiya tәzhine kukyktarynan bas tartty Edvard Balliol eshkashan үjlenbegen zhәne balalary bolmagan DerekkozderBastapky Ashley W J ed Edward III and His Wars 1327 1360 London D Nutt 1887 Bain Joseph ed Calendar of Documents Relating to Scotland 4 vols Edinburgh H M General Register House 1881 88 Bower Walter Scotichronicon In Latin and English 9 vols Aberdeen Aberdeen University Press 1987 98 Capgrave John The Book of the Illustrious Henries London Longman Brown Green Longmans amp Roberts 1858 Galbraith V H ed The Anonimalle Chronicle 1333 to 1381 Manchester Manchester University Press 1970 ISBN 0 389 03979 9 Gray Thomas Scalacronica The Reigns of Edward I Edward II and Edward III Glasgow J Maclehose 1907 Skene William F ed John of Fordun s Chronicle of the Scottish Nation Edinburgh Edmonston and Douglas 1872 Wilson James The Chronicle of Lanercost 1272 1346 Cribyn Wales Llanerch Press 2001 ISBN 1 86143 109 0 Ekinshi Balfour Melville E M W Edward III and David II London G Philip 1954 Beam Amanda The Balliol Dynasty 1210 1364 Edinburgh John Donald 2008 Campbell James England Scotland and the Hundred Years War in the fourteenth century Europe in the Late Middle Ages in J R Hale J R L Highfield and B Smalley eds London Faber and Faber 1965 Dalrymple David Annals of Scotland From the Accession of Malcolm III Surnamed Canmore to the Accession of Robert I London J Murray 1776 79 Nicholson Ranald Edward III and the Scots The Formative Years of a Military Career 1327 1335 London Oxford University Press 1965 Paterson R C Edward Balliol in Military History April 2003 Ramsay J H Edward Balliol s Scottish Campaign in 1347 in English Historical Review vol 25 1910 Ramsay James H Genesis of Lancaster or The Three Reigns of Edward II Edward III and Richard II 1307 1399 Oxford Clarendon Press 1913 Reid R C Edward de Balliol in Transactions of the Dumfriesshire and Galloway Antiquarian and Natural History Society vol 35 1956 7 Summerson Henry Trueman Michael amp Harrison Stuart 1998 Brougham Castle Cumbria Cumberland and Westmorland Antiquarian and Archaeological Society Research Series Cumberland and Westmorland Antiquarian and Archaeological Society no 8 ISBN 1 873124 25 2 Webster B Scotland without a King 1329 1341 in Medieval Scotland Crown Lordship and Community ed A Grant and K J Stringer 1993 Webster Bruce Balliol Edward Oxford Dictionary of National Biography Oxford University Press