Көрнекті Алаш қайраткері Батыс Алаш орданың белсенді мүшесі Сәлімгерей Алпанұлы Қаратілеуов 1887 жылы Орал облысы Гурьев

Көрнекті Алаш қайраткері, Батыс Алаш орданың белсенді мүшесі Сәлімгерей Алпанұлы Қаратілеуов 1887 жылы Орал облысы, Гурьев уезінде туған. Жасынан білімге құштар болды. Қазан төңкерісіне дейін Саратов қаласы маңындағы Марийнск ауылшаруашылық мектебін бітірді. Кейін Саратов ауылшаруашылық институтында оқыған. Ауылшаруашылық саласы бойынша мол білім алған қазақтың тұңғыш агрономдарының бірі.

Әлімұлы тайпасының Шекті руының Шүрен бөлімінен шыққан.

1917 жылы Ақпан төңкерісінен кейін Оралда қызмет атқара жүріп, уақытша облыстық қазақ комитеттерін құруға атсалысады. іскер, алғырлығымен козге түседі, ел алдында беделге ие болады. 1917 жылы сәуірде өткен бірінші Орал облысы қазақ съезінде Орал облысы қазақ комитетінің мүшесі болып қабылданды.Съез шешімімен бұрынғы бюрократтық басқару жүйесін халықтық басқару жүйесіне ауыстыру жолындағы күреске атсалысады. Екінші Орал облыстық қазақ съезінде облыстық қазақ комитеті мүшелерінің жиналысында жергілікті қазақ басқармасын сайлаушылардың қүрамына кірді. 1917 жылы шілдеде өткен бірінші жалпықазақ съезінде Орал облысынан Бүкіл ресейлік құрылтай жиналысына депутаттыққа болып белгіленді. Облыстық жер басқармасының мүшесі болды. Қаратөбеде өткен екінші Орал облыстық қазақ съезінде Х.Досмүхамедүлына қарсы топтың құрамында болып, «Ақ жол» ұйымына кіреді. 1918 жылы Мұстафа Шоқайды Темір, Жұрын арқылы Жымпитыға өткізу ісін ұйымдастырған. Кенжинмсн бірге Алаш орданың Торғай бөлімшесіне келіп, Алаш орда үкіметінің орталық комитетіндегі әскери кеңеске мүше болады. Алаш орда әскеріне елден адам жинау комиссиясының құрамында жұмыс істейді. 4-Торғай Алаш полкі құрамында отряд басқарды. Қостанай, Торғай далаларындағы ұрыстарға қатысады. 1919 жылы көктемде Торғай қаласындағы Амангелді Иманов басқарған Қызыл армия мен Алаш әскерлерінің бірлескен отрядына қатысады.

1920 жылдың басында Орал қаласына келіп, кеңес қызметіне кіреді. Ол кеңес үкіметінің жергілікті жерлердегі ұйымдарын ісінде аса белсенді болды. 1920 жылы Орал губкомының құрамына еніп, жер басқармасының меңгерушілігіне тағайындалды.

1927 жылы Өлкелік партия комитеті бюросының шешімімен мемлекеттік жоспарлау комитеті, су-мақта шаруашылық секциясының меңгерушісі болады. 1928 жылдан бастап Темір ауылшаруашылық тәжірибе стансасының директоры болады. 1929 жылы НКВД қамауға алады. 1937 жылы қазақша ән айтқаны үшін «Алаш орда әнін шырқаушы ұлтшыл» деген айыппен тұтқындалып, 1938 жылы ақпанда атылады.

Дереккөздер

https://abai.kz/post/56529
«Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7

Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді ауыстыру қажет.

[1] ttps://abai.kz/post/56529

[2] «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7