Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мемлекеттік Құдыс Қожамьяров атындағы ұйғыр музыкалық комедия театры – Алматы қаласында орналасқан әлемдегі жалғыз кәсіби ұйғыр театры.
| Мемлекеттік Құдыс Қожамьяров атындағы ұйғыр музыкалық комедия театры | |
|---|---|
 | |
| Орналасуы |  Қазақстан |
| Негізделгені | 1934 |
| Директоры | Руслан Токтахунов |
| Бас режиссёрі | Мұрат Ахмадиев |
| Марапаттары | * 1984 жылы "Құрмет белгісі" орденімен марапатталды.
|
Тарихы
Театр тарихы 1934 жылдан бастау алады. Сол жылы 24 қыркүйекте Д. Асимов пен А. Садыровтың «Анархан» атты музыкалы драмасымен тұңғыш рет шымылдығын ашты. Ең алғаш "Ұйғыр облыстық музыкалық драма театры" аталған бұл өнер ордасы 1941–1961 жылдар аралығында Алматы облысының Шелек кентіне ауысқанымен, 1961 жылы қайтадан Алматы қаласына оралды.
Шығармашылығы
Театр сол кездері ұлттық драмалармен қатар өзге де классикалық шығармаларды (У.А. Гаджибеков, Л.А. Юхвид пен А.Б. Александров, Ж.Б. Мольер т.б.) сахнаға шығарып, өнер өресін кеңейтті. Актерлер М. Бақиев, М. Семятова, Ғ. Жәлелов, С. Саттарова, Г. Саитова, А. Шәмиев, А. Ақбаров, З. Ақбарова, М. Ахмадиев, Қ. Әбдірәсілов, режиссерлер А. Ибрагимов, А. Марджанов, Д. Садырова, театр суретшілері К. Пак, П. Ибрагимов, әншілер Р. Илахунова, Г. Разиева, Н. Мәметова, композиторлар Қ. Қожамияров, Ғ. Зайнаутдинов, В. Поливанов, И. Масимов, И. Исаев, т.б. театрдың нығайып, қалыптасуына елеулі үлес қосты. 1964 жылы республикалық ұйғыр музыкалық драма театрына айналса, араға үш жыл салып, ұйғыр музыкалық комедия театры деген жаңа мәртебеге ие болды. Театрға 2005 жылы Қазақстанның музыка өнеріне елеулі үлес қосқан музыка зерттеушісі, профессор, КСРО халық әртісі Қ. Қожамияровтың есімі берілді.
Ұйғыр театрының 1997 жылы Каирдегі «Египет» тәжірибелік қойылымдар халықаралық фестивалінде қатысуы – театр шекарасының кеңейгенінің, оның халықаралық аренаға шығуының жарқын көрінісі болды. Әр жылдары театр репертуарынан орыс, өзбек, қырғыз, башқұрт, әзербайжан, грузин және қазақ жазушыларының М. Әуезовтің («Айман – Шолпан»), Ғ. Мүсіреповтің («Қозы Көрпеш – Баян сұлу», «Қыз Жібек»), С. Мұқановтың («Қашғар қызы»), Ш. Хұсайыновтың («Шолпан» мен «Қайран Гәкку»), Қ. Мұхамеджановтың («Бөлтірік бөрік астында»), Қ. Байсейітов пен Қ. Шаңғытбаевтың («Беу, қыздар-ай», «Ой, жігіттер-ой»), С. Шәймерденовтің («Дөкей келе жатыр»), шетел драматургиясының (У. Шекспир, Лопе де Вега, А.В. Вальехо) туындылары да орын алды. Театрдың жанында «Яшлық», «Нава» және «Сада» ансамбльдері жұмыс істеді. Театр ұжымы 1984 жылы «Құрмет белгісі» орденімен марапатталды. 2002 жылы күрделі театр жөндеуден өтті.
Театр репертуарына 50-ші жылдары енген Ж. Асимов пен А. Садыротың «Анарханы», В. Дъяков пен И. Саттаровтың «Герип-Санамы» осы күнге дейін көрермендердің көңілінен шығатын классикалық қойылымдарына айналды. Сонымен бірге театр әлем классикалық шығармалардын да жетік меңгеріп келеді, солардың ішінде В. Шекспирдің «Отелло», «Король Лир», Ж. Б. Мольердің «Мещанин во дворянстве», К. Гольдонидің «Хозяйка гостиницы», Н. Гоголдің «Женитьба», Ғ. Мүсіреповтың «Қыз-Жібек» атты туындылары бар. Спектакльдерді қойып, театрдың көркемдік деңгейін көтерген режиссерлерді айтатын болсақ, олар өнердің еңбек сіңірген қайраткері С. Башоян, Қазақстанның халық артистері Б. Омаров пен Қ. Жетпісбаев, режиссер Я. Шамиев, т.б..
Жетістіктері
- 1984 жылы "Құрмет белгісі" орденімен марапатталды.
- 1997 жылы Каирдегі экспериментальды қойылымдар фестиваліне қатысты.
- 2003 жылы Мажарстанда өткен визуалды өнер фестивалінің шеңберінде қойылымдарын көрермен назарына ұсынды.
- 2007 жылы Германияның Мюльхайм қаласында өткен фестивальге қатысты.
Актерлері
Театрды ұзақ жыл басқарған Мұрат Ахмадиевтен кейін бұл қызметке "Дервиши" тобының әншісі Әділ Жамбақиев тағайындалды. Бүгінгі таңда театр директоры – Руслан Токтахунов, ал көркемдік жетекшісі – ҚР халық әртісі Мұрат Ахмадиев. Театрда "Нава", "Рухсара", "Яшлық" және "Сада" сынды ансамбльдер өнер көрсетеді. Басты рөлдерді сомдайтын актерлер - Ризат Мамутов, Ялкунжан Ярмухамедов және т.б..
Галерея
Дереккөздер
- Қазақстанның мәдени ошақтары. Культурные центры Казахстана: Фотоальбом. – Алматы:«АСА» Баспа үйі» ЖШС, 2012. – 288 б. (қазақ, орыс, тілдерінде) ISBN 978-601-80325-0-9
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Memlekettik Қudys Қozhamyarov atyndagy ujgyr muzykalyk komediya teatry Almaty kalasynda ornalaskan әlemdegi zhalgyz kәsibi ujgyr teatry Memlekettik Қudys Қozhamyarov atyndagy ujgyr muzykalyk komediya teatryOrnalasuy ҚazakstanNegizdelgeni 1934Direktory Ruslan ToktahunovBas rezhissyori Murat AhmadievMarapattary 1984 zhyly Қurmet belgisi ordenimen marapattaldy 1997 zhyly Kairdegi eksperimentaldy kojylymdar festivaline katysty 2003 zhyly Vengriyada otken vizualdy oner festivalinin shenberinde kojylymdaryn korermen nazaryna usyndy 2007 zhyly Germaniyanyn Myulhajm kalasynda otken festivalge katysty TarihyTeatr tarihy 1934 zhyldan bastau alady Sol zhyly 24 kyrkүjekte D Asimov pen A Sadyrovtyn Anarhan atty muzykaly dramasymen tungysh ret shymyldygyn ashty En algash Ұjgyr oblystyk muzykalyk drama teatry atalgan bul oner ordasy 1941 1961 zhyldar aralygynda Almaty oblysynyn Shelek kentine auyskanymen 1961 zhyly kajtadan Almaty kalasyna oraldy ShygarmashylygyTeatr sol kezderi ulttyk dramalarmen katar ozge de klassikalyk shygarmalardy U A Gadzhibekov L A Yuhvid pen A B Aleksandrov Zh B Moler t b sahnaga shygaryp oner oresin kenejtti Akterler M Bakiev M Semyatova Ғ Zhәlelov S Sattarova G Saitova A Shәmiev A Akbarov Z Akbarova M Ahmadiev Қ Әbdirәsilov rezhisserler A Ibragimov A Mardzhanov D Sadyrova teatr suretshileri K Pak P Ibragimov әnshiler R Ilahunova G Razieva N Mәmetova kompozitorlar Қ Қozhamiyarov Ғ Zajnautdinov V Polivanov I Masimov I Isaev t b teatrdyn nygajyp kalyptasuyna eleuli үles kosty 1964 zhyly respublikalyk ujgyr muzykalyk drama teatryna ajnalsa araga үsh zhyl salyp ujgyr muzykalyk komediya teatry degen zhana mәrtebege ie boldy Teatrga 2005 zhyly Қazakstannyn muzyka onerine eleuli үles koskan muzyka zertteushisi professor KSRO halyk әrtisi Қ Қozhamiyarovtyn esimi berildi Ұjgyr teatrynyn 1997 zhyly Kairdegi Egipet tәzhiribelik kojylymdar halykaralyk festivalinde katysuy teatr shekarasynyn kenejgeninin onyn halykaralyk arenaga shyguynyn zharkyn korinisi boldy Әr zhyldary teatr repertuarynan orys ozbek kyrgyz bashkurt әzerbajzhan gruzin zhәne kazak zhazushylarynyn M Әuezovtin Ajman Sholpan Ғ Mүsirepovtin Қozy Korpesh Bayan sulu Қyz Zhibek S Mukanovtyn Қashgar kyzy Sh Husajynovtyn Sholpan men Қajran Gәkku Қ Muhamedzhanovtyn Boltirik borik astynda Қ Bajsejitov pen Қ Shangytbaevtyn Beu kyzdar aj Oj zhigitter oj S Shәjmerdenovtin Dokej kele zhatyr shetel dramaturgiyasynyn U Shekspir Lope de Vega A V Valeho tuyndylary da oryn aldy Teatrdyn zhanynda Yashlyk Nava zhәne Sada ansamblderi zhumys istedi Teatr uzhymy 1984 zhyly Қurmet belgisi ordenimen marapattaldy 2002 zhyly kүrdeli teatr zhondeuden otti Teatr repertuaryna 50 shi zhyldary engen Zh Asimov pen A Sadyrotyn Anarhany V Dyakov pen I Sattarovtyn Gerip Sanamy osy kүnge dejin korermenderdin konilinen shygatyn klassikalyk kojylymdaryna ajnaldy Sonymen birge teatr әlem klassikalyk shygarmalardyn da zhetik mengerip keledi solardyn ishinde V Shekspirdin Otello Korol Lir Zh B Molerdin Meshanin vo dvoryanstve K Goldonidin Hozyajka gostinicy N Gogoldin Zhenitba Ғ Mүsirepovtyn Қyz Zhibek atty tuyndylary bar Spektaklderdi kojyp teatrdyn korkemdik dengejin kotergen rezhisserlerdi ajtatyn bolsak olar onerdin enbek sinirgen kajratkeri S Bashoyan Қazakstannyn halyk artisteri B Omarov pen Қ Zhetpisbaev rezhisser Ya Shamiev t b Zhetistikteri1984 zhyly Қurmet belgisi ordenimen marapattaldy 1997 zhyly Kairdegi eksperimentaldy kojylymdar festivaline katysty 2003 zhyly Mazharstanda otken vizualdy oner festivalinin shenberinde kojylymdaryn korermen nazaryna usyndy 2007 zhyly Germaniyanyn Myulhajm kalasynda otken festivalge katysty AkterleriTeatrdy uzak zhyl baskargan Murat Ahmadievten kejin bul kyzmetke Dervishi tobynyn әnshisi Әdil Zhambakiev tagajyndaldy Bүgingi tanda teatr direktory Ruslan Toktahunov al korkemdik zhetekshisi ҚR halyk әrtisi Murat Ahmadiev Teatrda Nava Ruhsara Yashlyk zhәne Sada syndy ansamblder oner korsetedi Basty rolderdi somdajtyn akterler Rizat Mamutov Yalkunzhan Yarmuhamedov zhәne t b GalereyaDerekkozderҚazakstannyn mәdeni oshaktary Kulturnye centry Kazahstana Fotoalbom Almaty ASA Baspa үji ZhShS 2012 288 b kazak orys tilderinde ISBN 978 601 80325 0 9