Дегерес — Алматы облысы Жамбыл ауданындағы ауыл, Дегерес ауылдық округі орталығы.
Ауыл | |
Дегерес | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Статусы | Ауылдық округ орталығы |
Облысы | |
Ауданы | |
Ауылдық округі | Дегерес |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 43°14′18″ с. е. 75°48′03″ ш. б. / 43.23833° с. е. 75.80083° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 43°14′18″ с. е. 75°48′03″ ш. б. / 43.23833° с. е. 75.80083° ш. б. (G) (O) (Я) |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | ▼1156 адам (2021) |
Сандық идентификаторлары | |
Автомобиль коды | 05 |
Дегерес шекарасы |
Тарихы
Ауылдың іргесі шамамен 1918 жылы қаланған. Бұл жерде бүкіл Кеңес Одағына танымал асыл тұқымды жылқы зауыты орналасқан. Ұлы Отан соғысы кезінде 1942 жылы Дегерестен 6000-ға жуық жылқы таңдалып майданға жіберілген. Алматы облыстық атқару комитеті Төралқасының 1994 жылғы 5 қарашадағы қаулысы бойынша ауыл аты Дегерес деп аталаған.
Ауыл атының мағынасы
Ғ.Қоңқашбаевтың Дегерес атауын монғол тіліндегі дзэргерес немесе дзэрлиг герес– «жабайы ешкі, тау ешкі, жирен» деген пікірін А.Әбдірахманов мақұлдаса, Е.Қойшыбаев атау түбірін түркі тілдеріндегі тегер – «айналма, айналым» деп қарайды да ес тұлғасын зат не құбылыстың сыны, қасиетін көрсететін өлі жұрнақ деп таниды. Э. М. Мурзаевтың байқауынша, эвенкі тілінде дигири – «шағын, аласа тау, жота». Ә. Нұрмағамбетовтың пікірінше, дегерес жер атауына негіз болған монғол сөзі дегүүр – «жоғары, үсті» болса керек. Бұл пікірлерді саралай отырып, дегер, дэгүүр, дигири сөздерінің түбірі дег деп білуге болады. Оған Текес, Қастек атауларындағы тек сөзі сәйкес келеді. Ал парсы тіліндегі тиг, тег– «тау шыңы, таудың ұшар басы», тәжік тіліндегі тег, тега – «тау жалы», «тау басы» сөздері де мағыналық әрі тұлғалық жағынан тым жақын. Атаудың екінші сыңарындағы ес сөзі түрік, монғол тілдерінде ертеде «су», «өзен» деген сөздер орнына қолданылған көне сөз. Бұл айтылған дәлелдер Дегерес өзенінің географиялық көрінісін дәл көрсетеді. Ал тау атауы дегерес осы өзен атынан аталған.
Географиялық орны
Аудан орталығы - Ұзынағаш ауылынан батысқа қарай 60 шақырым жерде Дегерес тауының солтүстік баурайындағы боз, жусан, бетеге өскен қуаң агроклиматтық белдемде орналасқан.
Халқы
1999 | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1486 | ▲1559 | ▼1156 | 74,2 | 806 | ▼639 | 79,3 | 753 | ▼517 | 68,7 |
2016 жылғы мәлімет бойынша тұрғындар саны 1785 адамға жеткен.
Дереккөздер
- Тауы менен тасына тарих тұнған – Дегерес Мұрағатталған 8 қаңтардың 2019 жылы.
- Алматы облысының елді мекендер атаулары(қолжетпейтін сілтеме)
- 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том Мұрағатталған 8 желтоқсанның 2019 жылы.
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Degeres Almaty oblysy Zhambyl audanyndagy auyl Degeres auyldyk okrugi ortalygy AuylDegeresӘkimshiligiEl Қazakstan ҚazakstanStatusyAuyldyk okrug ortalygyOblysyAlmatyAudanyZhambylAuyldyk okrugiDegeresTarihy men geografiyasyKoordinattary43 14 18 s e 75 48 03 sh b 43 23833 s e 75 80083 sh b 43 23833 75 80083 G O Ya Koordinattar 43 14 18 s e 75 48 03 sh b 43 23833 s e 75 80083 sh b 43 23833 75 80083 G O Ya Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny 1156 adam 2021 Sandyk identifikatorlaryAvtomobil kody05Degeres DegeresDegeres shekarasy Baska magynalar үshin Degeres degen betti karanyz TarihyAuyldyn irgesi shamamen 1918 zhyly kalangan Bul zherde bүkil Kenes Odagyna tanymal asyl tukymdy zhylky zauyty ornalaskan Ұly Otan sogysy kezinde 1942 zhyly Degeresten 6000 ga zhuyk zhylky tandalyp majdanga zhiberilgen Almaty oblystyk atkaru komiteti Toralkasynyn 1994 zhylgy 5 karashadagy kaulysy bojynsha auyl aty Degeres dep atalagan Auyl atynyn magynasyҒ Қonkashbaevtyn Degeres atauyn mongol tilindegi dzergeres nemese dzerlig geres zhabajy eshki tau eshki zhiren degen pikirin A Әbdirahmanov makuldasa E Қojshybaev atau tүbirin tүrki tilderindegi teger ajnalma ajnalym dep karajdy da es tulgasyn zat ne kubylystyn syny kasietin korsetetin oli zhurnak dep tanidy E M Murzaevtyn bajkauynsha evenki tilinde digiri shagyn alasa tau zhota Ә Nurmagambetovtyn pikirinshe degeres zher atauyna negiz bolgan mongol sozi degүүr zhogary үsti bolsa kerek Bul pikirlerdi saralaj otyryp deger degүүr digiri sozderinin tүbiri deg dep biluge bolady Ogan Tekes Қastek ataularyndagy tek sozi sәjkes keledi Al parsy tilindegi tig teg tau shyny taudyn ushar basy tәzhik tilindegi teg tega tau zhaly tau basy sozderi de magynalyk әri tulgalyk zhagynan tym zhakyn Ataudyn ekinshi synaryndagy es sozi tүrik mongol tilderinde ertede su ozen degen sozder ornyna koldanylgan kone soz Bul ajtylgan dәlelder Degeres ozeninin geografiyalyk korinisin dәl korsetedi Al tau atauy degeres osy ozen atynan atalgan Geografiyalyk ornyAudan ortalygy Ұzynagash auylynan batyska karaj 60 shakyrym zherde Degeres tauynyn soltүstik baurajyndagy boz zhusan betege osken kuan agroklimattyk beldemde ornalaskan HalkySany 1999 2009 2021 1999 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzben1486 1559 1156 74 2 806 639 79 3 753 517 68 7 2016 zhylgy mәlimet bojynsha turgyndar sany 1785 adamga zhetken DerekkozderTauy menen tasyna tarih tungan Degeres Muragattalgan 8 kantardyn 2019 zhyly Almaty oblysynyn eldi mekender ataulary kolzhetpejtin silteme 2009 zhylgy Қazakstan Respublikasy halkynyn Ұlttyk sanagynyn korytyndylary Astana 2011 1 tom Muragattalgan 8 zheltoksannyn 2019 zhyly 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary