Сергей Иванович Вавилов [12(24).3.1891, Ресей, Мәскеу — 25.1.1951, сонда] — ғалым, мемлекет және қоғам қайраткері, КСРО Ғылым Академиясының академигі (1932), Қазақстан Ғылым Академиясының құрметті мүшесі (1946).
- Н.И. Вавиловтың інісі.
- Мәскеу университетін бітірген (1914).
- 1914 — 18 ж. әскери қызметте болды.
- 1918 — 32 ж. Мәскеу университетінде сабақ берді (1929 жылдан сонда проф.)
- 1918 — 30 ж. КСРО Денсаулық сақтау халкомының Физика және биофизика институтында физикалық оптика бөлімінің меңгерушісі,
- 1932 жылдан КСРО Ғылым Академиясының Физика институтының директоры,
- 1932 — 45 ж. Мемлекет оптика институтының ғыл. жетекшісі болды.
- 1945 — 51 ж. КСРО Ғылым Академиясының президенті әрі одақтас республикалар Ғылым Академиясының (оның ішінде Қазақстан Ғылым Академиясының да) жұмысын үйлестіру кеңесінің төрағасы болды. Негізгі ғылыми еңбектері физикалық оптика мәселелеріне, әсіресе, люминесценция табиғатын зерттеуге, сондай-ақ, жаратылыстану ғылымының философиясына және ғылым тарихына арналған.
- 1934 ж. Вавиловтың тікелей басшылық етуімен П.А. Черенков радиоактивті заттардың және -сәулелерінің әсерінен болатын таза сұйықтардың жарқырауын (Черенков-Вавилов сәуле шығаруы) ашты.
- Бүкілодақтық “Білім” қоғамының тұңғыш төрағасы (1947—51),
- Үлкен кеңес энциклопедиясы 2-басылымының Бас редакторы (1949 — 51).
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты (1946 жылдан) болды. КСРО Мемлекеттік сыйлық лауреаты (1943, 1946, 1951 — қайтыс болғаннан кейін).
- 2 рет Ленин орденімен, т.б. орден және медальдермен марапатталған.
Пайдаланылған әдебиет
- “Қазақ Энциклопедиясы”, II-том
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sergej Ivanovich Vavilov 12 24 3 1891 Resej Mәskeu 25 1 1951 sonda galym memleket zhәne kogam kajratkeri KSRO Ғylym Akademiyasynyn akademigi 1932 Қazakstan Ғylym Akademiyasynyn kurmetti mүshesi 1946 N I Vavilovtyn inisi Mәskeu universitetin bitirgen 1914 1914 18 zh әskeri kyzmette boldy 1918 32 zh Mәskeu universitetinde sabak berdi 1929 zhyldan sonda prof 1918 30 zh KSRO Densaulyk saktau halkomynyn Fizika zhәne biofizika institutynda fizikalyk optika boliminin mengerushisi 1932 zhyldan KSRO Ғylym Akademiyasynyn Fizika institutynyn direktory 1932 45 zh Memleket optika institutynyn gyl zhetekshisi boldy 1945 51 zh KSRO Ғylym Akademiyasynyn prezidenti әri odaktas respublikalar Ғylym Akademiyasynyn onyn ishinde Қazakstan Ғylym Akademiyasynyn da zhumysyn үjlestiru kenesinin toragasy boldy Negizgi gylymi enbekteri fizikalyk optika mәselelerine әsirese lyuminescenciya tabigatyn zertteuge sondaj ak zharatylystanu gylymynyn filosofiyasyna zhәne gylym tarihyna arnalgan 1934 zh Vavilovtyn tikelej basshylyk etuimen P A Cherenkov radioaktivti zattardyn zhәne sәulelerinin әserinen bolatyn taza sujyktardyn zharkyrauyn Cherenkov Vavilov sәule shygaruy ashty Bүkilodaktyk Bilim kogamynyn tungysh toragasy 1947 51 Үlken kenes enciklopediyasy 2 basylymynyn Bas redaktory 1949 51 KSRO Zhogargy Kenesinin deputaty 1946 zhyldan boldy KSRO Memlekettik syjlyk laureaty 1943 1946 1951 kajtys bolgannan kejin 2 ret Lenin ordenimen t b orden zhәne medaldermen marapattalgan Anasy Aleksandra zhәne agasy NikolajmenKeme zhasaushy inzhener Socialistik Enbek eri A N KrylovpenPajdalanylgan әdebiet Қazak Enciklopediyasy II tomBul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet