Болжам (немесе болжау) -
- ғылым методологиясында – мәні толық анықталмаған заттар мен құбылыстардың негізінде жатқан ішкі байланыстар мен қатынастар туралы ұсынылатын ғылыми жорамал;
- құқықтануда – логикалық ой қорыту негізінде пайымдау.
Болжам таным әдісі ретінде ежелгі заманда-ақ (мысалы, ежелгі Грекия философиясы мен математикасында) белгілі болғанымен, оның ғылыми танымдағы эвристикалық рөлі XVII–XIX ғасырларда эксперименттік-математиканың, жаратылыстанудың айрықша жетістіктеріне (Ньютон механикасының дамуы, физика мен химияда атомдық-молекулярлық көзқарастың қалыптасуы, энергияның сақталу және айналу заңының ашылуы, т.б.) орай нақтылана бастады. Қазіргі ғылым философиясы мен методологиясында болжам тек жаратылыстанудың ғана емес, жалпы ғылыми танымның әмбебап әдісі екендігі негізделген. Болжам ғылыми-зерттеудің пәрменділігін арттырады. Ол қисапсыз ізденістерге шек қойып, ақиқатқа жетуді тездетеді. Таным процесінде бірнеше болжамдар қатар ұсынылып, олар өзара бәсекеде ұштала келе ғылыми теория құруға негіз болатын идеяны нақтылай түседі.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bolzham nemese bolzhau gylym metodologiyasynda mәni tolyk anyktalmagan zattar men kubylystardyn negizinde zhatkan ishki bajlanystar men katynastar turaly usynylatyn gylymi zhoramal kukyktanuda logikalyk oj korytu negizinde pajymdau Logikalyk oj korytu Bolzham tanym әdisi retinde ezhelgi zamanda ak mysaly ezhelgi Grekiya filosofiyasy men matematikasynda belgili bolganymen onyn gylymi tanymdagy evristikalyk roli XVII XIX gasyrlarda eksperimenttik matematikanyn zharatylystanudyn ajryksha zhetistikterine Nyuton mehanikasynyn damuy fizika men himiyada atomdyk molekulyarlyk kozkarastyn kalyptasuy energiyanyn saktalu zhәne ajnalu zanynyn ashyluy t b oraj naktylana bastady Қazirgi gylym filosofiyasy men metodologiyasynda bolzham tek zharatylystanudyn gana emes zhalpy gylymi tanymnyn әmbebap әdisi ekendigi negizdelgen Bolzham gylymi zertteudin pәrmendiligin arttyrady Ol kisapsyz izdenisterge shek kojyp akikatka zhetudi tezdetedi Tanym procesinde birneshe bolzhamdar katar usynylyp olar ozara bәsekede ushtala kele gylymi teoriya kuruga negiz bolatyn ideyany naktylaj tүsedi Tagy karanyzGipoteza Ғylymi tanymDerekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Oryssha kazaksha zandyk tүsindirme sozdik anyktamalyk Almaty Zheti zhargy baspasy 2008 zhyl ISBN 9965 11 274 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet