Баян хан - Алтын Орда құрамындағы Шығыс Дешті - Қыпшақ немесе Орда-Ежен ұлысының билеушісі (1301 - 09).
Баян хан | ||
Лауазымы | ||
---|---|---|
| ||
1302 — 1309 | ||
Ізашары | Қоныша хан | |
Ізбасары | Сасы Бұқа хан | |
Өмірбаяны | ||
Діні | Тәңіршілдік | |
Дүниеге келуі | белгісіз | |
Қайтыс болуы | 1309 | |
Династия | Ордаежендіктер | |
Әкесі | Қоныша хан | |
Анасы | Нүкілін қатын | |
Балалары | Сасы Бұқа Шәді Мүкі Солжықұтай | |
өңдеу |
Биографиясы
Шығу тегі: Шыңғыс хан - Жошы хан - Орда Ежен хан - Сартақтай - Қоныша хан (Кончи, Коюнчи, Кучи) - Баян хан.
Ұзақ уақыт Орда-Ежен ұлысын билеген (1280 - 1301) Қоныша, Ирандағы Құлағу әулетінің билеушілері Арғұн ханмен (1281 - 92 жылы билік құрған), кейін Газан ханмен (1295 - 1304 жылы билік құрған) тығыз қарым-қатынас орнатып, елшіліктер алмасқан. Баян хан Қонышаның Нүкілін қатын атты әйелінен туған. Ол билік басына келісімен Құбылықтың (Кублук) қарсылығына ұшырайды.
Рашид әд-Дин жылнамасында:
Құбылықтың әкесі - Темір Бұқа, оның әкесі Құтыкүй, ал ол Орда Еженнің баласы |
деп жазылған.
XIV ғасырдың басында Баян хан Құбылықтың кенеттен жасаған соққысына төтеп бере алмай, Алтын Орда ханы Тоқтадан (Тоқтай) жәрдем сұрайды. Алтын Орда ханы әскери көмек көрсете алмай мен Дуваға елші жіберіп, Құбылықты Ордаға жіберуін талап етеді. Баян ханға ұлысты билеу туралы жарлық береді. Баян ханның Газан ханмен арадағы жақындығы Қайду мен Дуваның Хулагу әулетінен шыққан билеушіге қарсы күресіне кедергі болды. Сол себепті Қайду мен Дува Тоқта ханның жарлығына құлақ аспай, Орда Ежен ұлысы тағына Баян ханның орнына Құбылықты отырғызбақ болады. Баян хан Құбылық пен Қайду, Дува әскерлеріне қарсы 18 рет соғысып, оның 6-на өзі қатысты. 1303 жылы қыста Баян хан елшілері Иранда болып, Газан ханнан көмек алады. Осы соғыстар нәтижесінде, ол ұлыстың басым бөлігіне иелік етеді де, Құбылыққа аз бөлігі тиеді. Баян ханның Шәді, Мүкі, Сасы Бұқа, Солжикутай атты 4 ұлы болды. Баян хан қайтыс болған соң билікке Сасы Бұқа келді (1309 - 15).
Сыртқы сілтемелер
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bayan han Altyn Orda kuramyndagy Shygys Deshti Қypshak nemese Orda Ezhen ulysynyn bileushisi 1301 09 Bayan hanLauazymyAk Ordanyn 4 shi hany1302 1309Izashary Қonysha hanIzbasary Sasy Buka hanӨmirbayanyDini TәnirshildikDүniege kelui belgisizҚajtys boluy 1309 1309 Dinastiya OrdaezhendikterӘkesi Қonysha hanAnasy Nүkilin katynBalalary Sasy Buka Shәdi Mүki Solzhykutajondeu BiografiyasyShygu tegi Shyngys han Zhoshy han Orda Ezhen han Sartaktaj Қonysha han Konchi Koyunchi Kuchi Bayan han Ұzak uakyt Orda Ezhen ulysyn bilegen 1280 1301 Қonysha Irandagy Қulagu әuletinin bileushileri Argun hanmen 1281 92 zhyly bilik kurgan kejin Gazan hanmen 1295 1304 zhyly bilik kurgan tygyz karym katynas ornatyp elshilikter almaskan Bayan han Қonyshanyn Nүkilin katyn atty әjelinen tugan Ol bilik basyna kelisimen Қubylyktyn Kubluk karsylygyna ushyrajdy Rashid әd Din zhylnamasynda Қubylyktyn әkesi Temir Buka onyn әkesi Қutykүj al ol Orda Ezhennin balasy dep zhazylgan XIV gasyrdyn basynda Bayan han Қubylyktyn kenetten zhasagan sokkysyna totep bere almaj Altyn Orda hany Toktadan Toktaj zhәrdem surajdy Altyn Orda hany әskeri komek korsete almaj men Duvaga elshi zhiberip Қubylykty Ordaga zhiberuin talap etedi Bayan hanga ulysty bileu turaly zharlyk beredi Bayan hannyn Gazan hanmen aradagy zhakyndygy Қajdu men Duvanyn Hulagu әuletinen shykkan bileushige karsy kүresine kedergi boldy Sol sebepti Қajdu men Duva Tokta hannyn zharlygyna kulak aspaj Orda Ezhen ulysy tagyna Bayan hannyn ornyna Қubylykty otyrgyzbak bolady Bayan han Қubylyk pen Қajdu Duva әskerlerine karsy 18 ret sogysyp onyn 6 na ozi katysty 1303 zhyly kysta Bayan han elshileri Iranda bolyp Gazan hannan komek alady Osy sogystar nәtizhesinde ol ulystyn basym boligine ielik etedi de Қubylykka az boligi tiedi Bayan hannyn Shәdi Mүki Sasy Buka Solzhikutaj atty 4 uly boldy Bayan han kajtys bolgan son bilikke Sasy Buka keldi 1309 15 Syrtky siltemelerҚazak enciklopediyasyTagy karanyz