Ұлтшыл-социалистік неміс жұмысшы партиясы (нем. Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP); қысқартылғанда НСДАП; аударылғандағы аббр. — ҰСНЖП немесе ГҰСЖП) — Германияда 1920 жылдан 1945 жылға дейін болған радикалды ұлтшылдық экстремистік саяси партия, нацизмнің идеологиялық тасушысы . 1933 жылдың қаңтарынан — билеуші, ал шілдесінен 1945 жылдың мамырына дейін — нацисттік Германиядағы жалғыз заңды партиясы.1945 жылы Екінші дүниежүзілік соғыста Германияның капитуляциясынан кейін антигитлерлік коалиция кеңесінің шешімі бойынша жойылған.
Ұлтшыл-социалистік неміс жұмысшы партиясы | |
нем. Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei | |
НСДАП (нем. NSDAP) | |
Басшысы | Карл Харрер (1919—1920) |
---|---|
Негізін салушы | Карл Харрер |
Құрылған жылы | 5 қаңтар 1919 (Неміс жұмысшы партиясы ретінде) |
Штаб-пәтері | Мюнхен, Бриеннер-штрассе, 45 |
Идеологиясы | нацизм |
Жастар ұйымы | Гитлерюгенд (1926 жылдан бастап) |
Мүшелер саны | ~ 50 (1919) |
Ұраны | Бір халық, бір рейх, бір фюрер (нем. Ein Volk, ein Reich, ein Führer) |
Әнұраны | Хорст Вессель әні |
Тарихы
Кіріспе тарихы
- 1919 жылдың қаңтарында Мюнхен теміржол депосының шебері Антон Дрекслер Неміс жұмысшы партиясын (нем. Deutsche Arbeiterpartei) негізін қалайды. Партияның ізашары бұрын Дрекслер құрған «Жақсы әлемге жақтас еркін жұмысшылар комитеті» (нем. Freien Arbeiterausschuss für einen guten Frieden) болды. Партияның алғашқы мүшелері Дрекслердің әріптестері — депо жұмысшылары болды. Негізін қалаушылардың басты идеясы жаңа орта табына қарағанда, жұмысшыларға сүйенетін ұлтшыл партия құру болды. Құрылу кезінде партияның құрамында 40-қа жуық адам болды.
- 1919 жылы қыркүйектің соңында Адольф Гитлер партия мүшесі болды.
- 1920 жылдың 24 ақпанында Гитлер «Хофбройхаус» сыра ресторанында «25 пункт» бағдарламасын таныстырды. Бағдарлама бойынша, партияның атауына «ұлтшыл-социалистік» деген сөз қосылды. Басында Гитлер ұйым атауын «Социал-революциялық партия» деп ауыстыруды ойлаған. Алайда сосын «NSDAP» дегенге тоқтады. Саяси публицистикада партияны Наци деп атады.
- 1923 жылы 27 қаңтарда Мюнхенде НСДАП бірінші съезі өтті. Партияның барлығы он съезі өтті, олардың соңғысы 1938 жылы болды.
- 1929 жылы Кобург — НСДАП муниципалды сайлауда абсолютті көпшілік дауыс алған Германияның алғашқы қаласы болды.
- Фашизм
- Адольф Гитлер
Дереккөздер
Деректер
- С. Воропаев. Энциклопедия Третьего рейха, 1996. — НСДАП. Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 желтоқсан 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 8 қазан 2013.
- Кто заставил Гитлера напасть на Сталина — Стариков Николай Викторович.(қолжетпейтін сілтеме)
- Национал-социалистическая немецкая рабочая партия.(қолжетпейтін сілтеме)
- McNab, Chris (2011). Hitler's Master Plan, Amber Books Ltd., p. 22, 23. ISBN 1-907446-96-6.
- БРЭ, 2013
- Hitler: a study in Tyranny by Alan Bullock
- Konrad Heiden, «Les débuts du national-socialisme», Revue d’Allemagne, VII, No. 71 (Sept. 15, 1933) p. 82
- A New Illustrated History of the Nazis. 2005. стр. 46
- Man of the Year Мұрағатталған 27 тамыздың 2013 жылы., TIME Magazine, 2 January 1939
- McGovern, 1968, pp. 158–159
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
- Bracher K. D. Totalitarism. (ағыл.)
- Rachael Krishna The Nazis were not socialists. Full Fact. Тексерілді, 14 мамыр 2020.
- Neocleous, Mark. Fascism. Minneapolis, Minnesota, USA: University of Minnesota Press, 1997 p. 23.
- Explaining Politics: Culture, Institutions, and Political Behavior — Routledge. — 2008. — P. 156. — 9 B/W Illustrations, 424 p. — ISBN 9780415960786.
Түсініктеме
- Кеңес одағы кезінде нацисттік партияның аббревиатурасы неміс тілінен аударылған атауынан — Германияның ұлтшыл-социалистік жұмыс партиясы (ГҰСЖП, нем. Nationalsozialistische Arbeiterpartei Partei Deutschlands) немесе ҰСНЖП емес, немісше трансляцияның қысқартылып айтылуынан: NSDAP — НСДАП.
Әдебиет
- Национал-социализм — 2013 Т. 22. — Б. 178.
- McGovern, James Martin Bormann — . — New York, 1968.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ұltshyl socialistik nemis zhumysshy partiyasy nem Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei NSDAP kyskartylganda NSDAP audarylgandagy abbr ҰSNZhP nemese GҰSZhP Germaniyada 1920 zhyldan 1945 zhylga dejin bolgan radikaldy ultshyldyk ekstremistik sayasi partiya nacizmnin ideologiyalyk tasushysy 1933 zhyldyn kantarynan bileushi al shildesinen 1945 zhyldyn mamyryna dejin nacisttik Germaniyadagy zhalgyz zandy partiyasy 1945 zhyly Ekinshi dүniezhүzilik sogysta Germaniyanyn kapitulyaciyasynan kejin antigitlerlik koaliciya kenesinin sheshimi bojynsha zhojylgan Ұltshyl socialistik nemis zhumysshy partiyasynem Nationalsozialistische Deutsche ArbeiterparteiNSDAP nem NSDAP BasshysyKarl Harrer 1919 1920 Anton Dreksler nem Adolf Gitler 1921 1945 Martin Borman nem sәuir mamyr 1945 Negizin salushyKarl HarrerҚurylgan zhyly5 kantar 1919 Nemis zhumysshy partiyasy retinde 24 akpan 1920Shtab pәteriMyunhen Brienner shtrasse 45Ideologiyasynacizm irredentizm shovinizm revanshizm militarizm antisemitizm antikommunizm antikapitalizmZhastar ujymyGitleryugend 1926 zhyldan bastap Nemis kyzdar birligi 1930 zhyldan bastap Mүsheler sany 50 1919 3000 1921 15 000 1923 100 000 1928 700 000 1931 850 000 1933 10 000 000 1942 8 500 000 1945 ҰranyBir halyk bir rejh bir fyurer nem Ein Volk ein Reich ein Fuhrer ӘnuranyHorst Vessel әni source source track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track TarihyKirispe tarihy DAP logotipi 1919 1920 zhzh A Dreksler 1920 zhyl1919 zhyldyn kantarynda Myunhen temirzhol deposynyn sheberi Anton Dreksler nem Nemis zhumysshy partiyasyn nem Deutsche Arbeiterpartei negizin kalajdy Partiyanyn izashary buryn Dreksler kurgan Zhaksy әlemge zhaktas erkin zhumysshylar komiteti nem Freien Arbeiterausschuss fur einen guten Frieden boldy Partiyanyn algashky mүsheleri Drekslerdin әriptesteri depo zhumysshylary boldy Negizin kalaushylardyn basty ideyasy zhana orta tabyna karaganda zhumysshylarga sүjenetin ultshyl partiya kuru boldy Қurylu kezinde partiyanyn kuramynda 40 ka zhuyk adam boldy 1919 zhyly kyrkүjektin sonynda Adolf Gitler partiya mүshesi boldy 1920 zhyldyn 24 akpanynda Gitler Hofbrojhaus syra restoranynda 25 punkt bagdarlamasyn tanystyrdy Bagdarlama bojynsha partiyanyn atauyna ultshyl socialistik degen soz kosyldy Basynda Gitler ujym atauyn Social revolyuciyalyk partiya dep auystyrudy ojlagan Alajda sosyn NSDAP degenge toktady Sayasi publicistikada partiyany Naci dep atady Germaniyadagy parlamenttik sajlauda NSDAP үshin berilgen dauystar sany pajyzben 1924 1933 1923 zhyly 27 kantarda Myunhende NSDAP birinshi sezi otti Partiyanyn barlygy on sezi otti olardyn songysy 1938 zhyly boldy 1929 zhyly Koburg NSDAP municipaldy sajlauda absolyutti kopshilik dauys algan Germaniyanyn algashky kalasy boldy Fashizm Adolf GitlerDerekkozderDerekter S Voropaev Enciklopediya Tretego rejha 1996 NSDAP Basty derekkozinen muragattalgan 24 zheltoksan 2013 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 8 kazan 2013 Kto zastavil Gitlera napast na Stalina Starikov Nikolaj Viktorovich kolzhetpejtin silteme Nacional socialisticheskaya nemeckaya rabochaya partiya kolzhetpejtin silteme McNab Chris 2011 Hitler s Master Plan Amber Books Ltd p 22 23 ISBN 1 907446 96 6 BRE 2013 Hitler a study in Tyranny by Alan Bullock Konrad Heiden Les debuts du national socialisme Revue d Allemagne VII No 71 Sept 15 1933 p 82 A New Illustrated History of the Nazis 2005 str 46 Man of the Year Muragattalgan 27 tamyzdyn 2013 zhyly TIME Magazine 2 January 1939 McGovern 1968 pp 158 159 Sayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3 Bracher K D Totalitarism agyl Rachael Krishna The Nazis were not socialists Full Fact Tekserildi 14 mamyr 2020 Neocleous Mark Fascism Minneapolis Minnesota USA University of Minnesota Press 1997 p 23 Explaining Politics Culture Institutions and Political Behavior Routledge 2008 P 156 9 B W Illustrations 424 p ISBN 9780415960786 TүsiniktemeKenes odagy kezinde nacisttik partiyanyn abbreviaturasy nemis tilinen audarylgan atauynan Germaniyanyn ultshyl socialistik zhumys partiyasy GҰSZhP nem Nationalsozialistische Arbeiterpartei Partei Deutschlands nemese ҰSNZhP emes nemisshe translyaciyanyn kyskartylyp ajtyluynan NSDAP NSDAP ӘdebietNacional socializm 2013 T 22 B 178 McGovern James Martin Bormann New York 1968