Сарышатыр (лат. Hieracium) — астралылар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік. Дүние жүзінде 1000-ға жуық түрі белгілі. Қазақстанда ашық ормандарда, ормандардың шетінде, бұталар арасында өсетін 24 түрі бар.
Сарышатыр | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||
түрлері | ||||||||||||||||||||
10,000+ түрі белгілі |
Жиі кездесетіні — (H. pіlosella).
Оның биікт. 5 — 35 см.
Өсімдіктің өрмелей өсетін өркендері болады. Жапырақтары сопақша немесе сүйір, жоғ. жағы жасыл, төм. бөлігі сұр не ақшыл түсті. Гүл сабақтары жапырақсыз. Сырт жағынан қарағанда қызғылт тіл тәрізді жолақтары бар қалқанша тәрізді дара гүлі себет гүлшоғырына топталған. Мамыр — тамыз айларында гүлдеп, маусым — қыркүйекте жеміс салады.
Жемісі — қара-қошқыл түсті, ұзындығы 2 мм-дей тұқымша. Түкті Сарышатырдың құрамында ащы заттар, шайыр мен шырыш, кумарин, болады. , сары ауруды, өкпе туберкулезін, асқазан ауруларын, сарыпты емдеуде пайдаланады.
Сарышатырдың 1 түрі — құмбел сарышатыры (H. kumbelіcum) Іле және Күнгей Алатауларында ғана кездесетін эндемик. Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.
Пайдаланылған cілтемелер
- Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Saryshatyr lat Hieracium astralylar tukymdasyna zhatatyn kop zhyldyk shoptesin osimdik Dүnie zhүzinde 1000 ga zhuyk tүri belgili Қazakstanda ashyk ormandarda ormandardyn shetinde butalar arasynda osetin 24 tүri bar SaryshatyrDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy AsteraceaeKishi tukymdasy Tajpasy Kishi tajpasy Tegi Hieracium L tүrleri10 000 tүri belgili Zhii kezdesetini H pilosella Onyn biikt 5 35 sm Өsimdiktin ormelej osetin orkenderi bolady Zhapyraktary sopaksha nemese sүjir zhog zhagy zhasyl tom boligi sur ne akshyl tүsti Gүl sabaktary zhapyraksyz Syrt zhagynan karaganda kyzgylt til tәrizdi zholaktary bar kalkansha tәrizdi dara gүli sebet gүlshogyryna toptalgan Mamyr tamyz ajlarynda gүldep mausym kyrkүjekte zhemis salady Zhemisi kara koshkyl tүsti uzyndygy 2 mm dej tukymsha Tүkti Saryshatyrdyn kuramynda ashy zattar shajyr men shyrysh kumarin bolady sary aurudy okpe tuberkulezin askazan aurularyn sarypty emdeude pajdalanady Saryshatyrdyn 1 tүri kumbel saryshatyry H kumbelicum Ile zhәne Kүngej Alataularynda gana kezdesetin endemik Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Pajdalanylgan ciltemelerҚazak Enciklopediyasy 7 tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet