Берен

Берен — жебенің бір түрі. Ауыз әдебиетіндегі деректерде бұл оқты батырлар қарсыласының сауытына басқа оқ өтпегенде қолданған. Береннің ұшы үшкір болып, қырланып соғылған;

Берен — атқанда жарылмас үшін оқпаны асыл болаттан соғылып жасалған көне мылтықтың ауыз әдебиетінде кездесетін бір атауы. Береннің болаттан соғылғанын мылтықтың оқпанындағы өрнегінен айырады.

Берен ,берен сауыт, береңгілі сауыт -сауыттың бір түрі, болат темірлі сауыт деген ұғымды білдіреді. Тері, матаға болат, темір тақталарды шегелеп, қатарлап бекіту арқылы жасалған. әскерлерінің бір бөлігі осындай сауыт киген жауынгерлерден құралган. Үлкен темір тақталар иілуге мүмкіндік бермейтін болғандықтан берен кеу- деше түрінде тұтас жасалынып, бастан сыпырыла шешіліп киілген, баумен байланған. Іштен шегеленгендіктен болат тақталардың ара-жігі ашылмай, денеге қару өткізбейтін берік болган. Шығыстан ауысқан бұл сауыт түрін Еуропада « деп атаган. Кейде береннің иықтары мен етегін аң терілерімен жиектеген. Сауыттың тысына қымбат, әдемі маталар қапталғандықтан аса сәнді көрініп, көбінесе, хандар, қолбасшылар киген. Беренді негізінен, жұқалау кіреуке, қат- тама сауыттардың сыртынан киген. «Айбынды ерлер көп өтті, Кіреуке киген, беренмен» () деген жырдағы берен осы отты қару пайда болып, ауыр қаруланған атты әскер таратылғаннан кейін, берен де қолданыстан шығып қалды.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том