Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мылтық– оқ-дәрімен атылатын қару. Аңшылық кезінде және соғыста қолдану үшін жасалған. 14–15 ғасырларда алғаш рет аркебуза, кулеврина, пищаль деген атпен Еуропада белгілі болды. Мылтықты 15–16 ғасырларда қазақ ұсталары қолдан соқты. Оның иыққа тіреп атуға ыңғайлы ағаштан жасалған құндағы, оқтығы (оқпаны, түтесі), шүріппесі, шаппасы, пілтесі, жерге тіреп қоятын тіреуіштері болды. Мылтықтың қазақ арасында пілтелі, жалғыз ауыз, қосауыз, жездіауыз, көкберен, бытыралы мылтық сияқты түрлері болған. Пілтелі Мылтық 16–18 ғасырларда жоңғар басқыншылығына қарсы соғыста қолданылды. Оған жерге тірелетін 3 сирақ орнатылды. Аузынан оқталып, дәрісі мақта пілтемен тұтатылды. Халық арасында оның оқтығы ұзын, салмағы ауыры «шамқал», алысырақ ататыны «күлдір мамай» деп те аталды. Жалғыз ауыз Мылтық жеке оқпен оқталады. Мылтықтың жетілдірілген түрлері Испанияда, Швецияда жасалды. 19 ғасырдың 30-жылдары француз шебері К.Лефошенің (1833), неміс шебері И. Н. Дрейзенің (1836) құндақ жағынан оқталатын Мылтықтары пайда болды. Құндақ жағынан оқталатын жалғыз ауызды, қосауызды, түтісі қырлы, жылтыр Мылтықтар Францияда, Бельгияда, Ұлыбританияда, Германияда шығарылды. 19 ғасырдың 70–90-жылдары орыс инженерлері пен К. И. Гунниустің техникалық жағынан жетілдірілген бір зарядты «орыс винтовкасы» — берданка, С. И. Мосиннің қайырма бекітпелі винтовкалары жасалды. Азамат соғысы жылдары (1918–20) маузер, револьвер, наган секілді жеңіл Мылтықтар пайдаланылды. 2-дүниежүзілік соғыстан кейін Мылтықтың жетілдірілген түрлері: автомат-карабин, тапанша, мергендік винтовка, спорт винтовкалары мен пистолеттері, тағы басқа шыға бастады.
Дереккөздер
- «Қазақ энцклопедиясы — VI»
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Myltyk ok dәrimen atylatyn karu Anshylyk kezinde zhәne sogysta koldanu үshin zhasalgan 14 15 gasyrlarda algash ret arkebuza kulevrina pishal degen atpen Europada belgili boldy Myltykty 15 16 gasyrlarda kazak ustalary koldan sokty Onyn iykka tirep atuga yngajly agashtan zhasalgan kundagy oktygy okpany tүtesi shүrippesi shappasy piltesi zherge tirep koyatyn tireuishteri boldy Myltyktyn kazak arasynda pilteli zhalgyz auyz kosauyz zhezdiauyz kokberen bytyraly myltyk siyakty tүrleri bolgan Pilteli Myltyk 16 18 gasyrlarda zhongar baskynshylygyna karsy sogysta koldanyldy Ogan zherge tireletin 3 sirak ornatyldy Auzynan oktalyp dәrisi makta piltemen tutatyldy Halyk arasynda onyn oktygy uzyn salmagy auyry shamkal alysyrak atatyny kүldir mamaj dep te ataldy Zhalgyz auyz Myltyk zheke okpen oktalady Myltyktyn zhetildirilgen tүrleri Ispaniyada Shveciyada zhasaldy 19 gasyrdyn 30 zhyldary francuz sheberi K Lefoshenin 1833 nemis sheberi I N Drejzenin 1836 kundak zhagynan oktalatyn Myltyktary pajda boldy Қundak zhagynan oktalatyn zhalgyz auyzdy kosauyzdy tүtisi kyrly zhyltyr Myltyktar Franciyada Belgiyada Ұlybritaniyada Germaniyada shygaryldy 19 gasyrdyn 70 90 zhyldary orys inzhenerleri pen K I Gunniustin tehnikalyk zhagynan zhetildirilgen bir zaryadty orys vintovkasy berdanka S I Mosinnin kajyrma bekitpeli vintovkalary zhasaldy Azamat sogysy zhyldary 1918 20 mauzer revolver nagan sekildi zhenil Myltyktar pajdalanyldy 2 dүniezhүzilik sogystan kejin Myltyktyn zhetildirilgen tүrleri avtomat karabin tapansha mergendik vintovka sport vintovkalary men pistoletteri tagy baska shyga bastady Myltyk MC 1111905 zhylgy Brokgauz zhәne Efron enciklopediyasynda myltyktardyn basylymdary myltyk dep atalady18 gasyrdyn ayagynda shakpak okpannan atuDerekkozder Қazak encklopediyasy VI Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet