Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Атырау облыстық өлкетану мұражайы — мәдени-ағарту мекемесі. Қазақ КСР Жоғары Кеңесі Төралқасының Гурьев облысы бойынша ұйымдастыру комитетінің 1939 жылғы 22 шілдедегі № 23 «Облыстық музейді ашу туралы» қаулысымен ашылған. Ал 1940 жылы 5 қарашада жалпы көлемі 240 шаршы метрлік орыстың бұрынғы шіркеу үйі (1886 жылы негізі қаланған, қазіргі Әйтеке би, бұрынғы Орджоникидзе көшесіндегі №14 үй) орнында ресми түрде ашылып, барлығы 300-дей жәдігермен алғашқы көрерменін қабылдады.
| Атырау облыстық өлкетану мұражайы | |
|---|---|
 | |
| Құрылған уақыты | 1939 |
| Орналасқан жері | Атырау |
| Директоры | Кипиев Мұхамбетқали Қуанышқалиұлы |
| Ашылу уақыты | 1940 |
| https://atyrau-museum.kz | |
Тарихы
Алғашқы ашылған (1939-1940ж.ж.) музей директоры болған Якупов деген азамат. Музей лайықты жаңа ғимаратқа 1999 жылы көшірілді. Музей ашылған жылы жалпы қорда 242 жәдігер болған, ал 2010 жылға жиналған жәдігер саны 90 мыңнан астам. Алғашқы құрылу кезінде музей 1423 ш.м. көлемін алған.Ал қазіргі музей көлемі 2027 ш.м. құрайды.
Алғаш 300-дей жәдігермен ашылған музей жылдан – жылға аса құнды көненің көзіндей өлкенің минерология, пилеонтология, археология, этнография, флорасы мен фаунасынан мол мағұлмат беретін тарихи деректермен толығып, қазіргі таңда 50 мыңнан астам жәдігер жинақталған. Қандай да болмасын музейдің негізгі құндылығы қор байлығымен анықталады.
Мұражай жинақтары
Мұражай қорында оның облысы бөлімшелеріндегі (Исатай, Құрманғазы, Қызылқоға, Индер аудандары орталықтары мен Сарайшық кентіндегі) тарихи-мәдени мұраны қосып есептегенде 30000-нан астам материалдық-рухани ескерткіштер бар. Мұражай экспонаттары палеолит дәуірінен қазіргі заманға дейінгі Атырау өңірінің бай тарихын қамтиды. Олардың ішінде Алтын Орда заманындағы ірі мәдени және сауда орталығы болған Сарайшық қаласынан табылған теңгелер, қыш бұйымдар, монша, мешіт, шеберхана қалдықтары бар. 1996 - 97 ж. Археология институты жүргізген зерттеулер (жетекшісі З.Самашев) мұражай қорын Алтын Орданың саяси-экономикалық, мәдени өмірі жайлы құнды деректермен толықтыра түсті. Мұражайда Исатай - Махамбет бастаған халық көтерілістеріне қатысты құжаттар, қару-жарақ, өнер туындылары жинақталған. Атырау өңірінің мәдени өміріне арналған бөлімдерінде күйші, композитор Құрманғазы, оның ұстаздары мен шәкірттері жөнінде деректер, халық қолөнерінің туындылары, күмістен жасалған зергерлік әшекей бұйымдар қойылған.
Соңғы жылдары музейге қазақтын белгілі өнер шеберлеріне тікелей қатысты жәдігрлер көптеп жинақталды. Күй атасы Құрманғазы Сағырбайұлының ұстаған қаруы, яғни 1849 жылы жасалған аңшы мылтығын айтуға болады. Оны белгілі күйші, халық әртісі Қаршыға Ахмедияровтың ағасы Қырғи Ахмедияров тапсырған болатын. Күй анасы – Дина Нұрпейісованың өмірінің ақырына дейін тартқан қара домбырасын Құрманғазы атындағы академиялық оркестрының домбырашысы ҚР халық әртісі Тұяқ Шәмілов тапсырады.
Қазіргі Астана қаласының әкімі И.Н.Тасмағамбетов (мемлекеттік хатшы кезінде) өзінің ресми сапары барысында музей қорына Египеттен алған екі жағында арабша «Оллаһ Мұхамад Алланың Елшісі» деген жазуы бар алтын монетаны, 16 ғ.басында Каирде жасалынған мамлюктердің пайдаланған күмістелген 2-тапаншаны, Бейбарыс Сұлтан қабірінің басынан алынған тас бөліктерін, фотосуреттерін табыстап музейіміздің қорын тағы мұралармен байытты.
Батыр баба М.Өтемісұлының 200 жылдық тойы қарсаңында Ықылас атындағы Республикалық музыкалық халық аспаптары музейінде сақталған Махамбет домбрасының көшірмесін Құрманғазы атындағы Мемлекеттік консерваториясының саз аспаптар жасау шебері Мұса Әділұлы жасап тапсырып, қорымыздағы тағы бір саңлағының мұрасымен толықтырды.
Бөлімдері және ғылыми-зерттеу жұмыстары
Музейдің 9 бөлімшесі, оның ішінде 3 аудандық, 1 қалалық, 4 ауылдық музей және 1 тарихи-қорық жұмыс жасайды. Музейде ғылыми қор, жалпы және қазіргі кезең тарихын ғылыми-зерттеу, археология ғылыми-зерттеу, этнография және өлке табиғатын ғылыми-зерттеу, экспозициялық-көрмелік жұмыс, экскурсиялық-бұқаралық жұмыс бөлімдері жұмыс жасайды. Бүгінде музейдің құнды жәдігерлері «Тылсым дәуір», «Этнография», «Археология», «Өлке табиғаты», «Өлке тарихы ХІІ-ХХ ғ.І – ші жартысы», «1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы», «Өлке мәдениеті мен әдебиеті», «Қазақстан Тәуелсіздігі» экспозициялық залдары арқылы көрермен назарына ұсынылған.
Музей ғылыми қызметкерлері облыс көлемінде аудандарға ғылыми – зерттеу, жинақтау бағытында экспедицияға шығып, ел арасында болып, шешіре, тарих жазып, көненің көзіндей сақталған ата-баба мұраларын жинақтап, зерттеп келеді. Музей тек ғылыми-зерттеу орталығы ғана емес , мәдени көпшілік, ағарту шараларын ұйымдастыратын бірден – бір тарихи орын. Әр түрлі тақырыптағы кездесу кешері, тарихи-танымдық сабақтар, тақырыптық көрмелер өткізу дәстүрге айналған.
Дереккөздер
- Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейіне жаңа директор тағайындалды (1 қыркүйек 2022).
- https://atyrau-museum.kz/index.php/kz/murazhaj-turaly/tarikhy Мұрағатталған 2 шілденің 2020 жылы. Атырау облысы тарихи-өлкетану музейі
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына сәйкес болу үшін жетілдіру қажет. Осы мақаланы әрі қарай дамытуға көмектесіңіз. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Atyrau oblystyk olketanu murazhajy mәdeni agartu mekemesi Қazak KSR Zhogary Kenesi Toralkasynyn Gurev oblysy bojynsha ujymdastyru komitetinin 1939 zhylgy 22 shildedegi 23 Oblystyk muzejdi ashu turaly kaulysymen ashylgan Al 1940 zhyly 5 karashada zhalpy kolemi 240 sharshy metrlik orystyn buryngy shirkeu үji 1886 zhyly negizi kalangan kazirgi Әjteke bi buryngy Ordzhonikidze koshesindegi 14 үj ornynda resmi tүrde ashylyp barlygy 300 dej zhәdigermen algashky korermenin kabyldady Atyrau oblystyk olketanu murazhajyҚurylgan uakyty 1939Ornalaskan zheri AtyrauDirektory Kipiev Muhambetkali ҚuanyshkaliulyAshylu uakyty 1940https atyrau museum kzTarihyAlgashky ashylgan 1939 1940zh zh muzej direktory bolgan Yakupov degen azamat Muzej lajykty zhana gimaratka 1999 zhyly koshirildi Muzej ashylgan zhyly zhalpy korda 242 zhәdiger bolgan al 2010 zhylga zhinalgan zhәdiger sany 90 mynnan astam Algashky kurylu kezinde muzej 1423 sh m kolemin algan Al kazirgi muzej kolemi 2027 sh m kurajdy Algash 300 dej zhәdigermen ashylgan muzej zhyldan zhylga asa kundy konenin kozindej olkenin minerologiya pileontologiya arheologiya etnografiya florasy men faunasynan mol magulmat beretin tarihi derektermen tolygyp kazirgi tanda 50 mynnan astam zhәdiger zhinaktalgan Қandaj da bolmasyn muzejdin negizgi kundylygy kor bajlygymen anyktalady Murazhaj zhinaktaryMurazhaj korynda onyn oblysy bolimshelerindegi Isataj Қurmangazy Қyzylkoga Inder audandary ortalyktary men Sarajshyk kentindegi tarihi mәdeni murany kosyp eseptegende 30000 nan astam materialdyk ruhani eskertkishter bar Murazhaj eksponattary paleolit dәuirinen kazirgi zamanga dejingi Atyrau onirinin baj tarihyn kamtidy Olardyn ishinde Altyn Orda zamanyndagy iri mәdeni zhәne sauda ortalygy bolgan Sarajshyk kalasynan tabylgan tengeler kysh bujymdar monsha meshit sheberhana kaldyktary bar 1996 97 zh Arheologiya instituty zhүrgizgen zertteuler zhetekshisi Z Samashev murazhaj koryn Altyn Ordanyn sayasi ekonomikalyk mәdeni omiri zhajly kundy derektermen tolyktyra tүsti Murazhajda Isataj Mahambet bastagan halyk koterilisterine katysty kuzhattar karu zharak oner tuyndylary zhinaktalgan Atyrau onirinin mәdeni omirine arnalgan bolimderinde kүjshi kompozitor Қurmangazy onyn ustazdary men shәkirtteri zhoninde derekter halyk kolonerinin tuyndylary kүmisten zhasalgan zergerlik әshekej bujymdar kojylgan Songy zhyldary muzejge kazaktyn belgili oner sheberlerine tikelej katysty zhәdigrler koptep zhinaktaldy Kүj atasy Қurmangazy Sagyrbajulynyn ustagan karuy yagni 1849 zhyly zhasalgan anshy myltygyn ajtuga bolady Ony belgili kүjshi halyk әrtisi Қarshyga Ahmediyarovtyn agasy Қyrgi Ahmediyarov tapsyrgan bolatyn Kүj anasy Dina Nurpejisovanyn omirinin akyryna dejin tartkan kara dombyrasyn Қurmangazy atyndagy akademiyalyk orkestrynyn dombyrashysy ҚR halyk әrtisi Tuyak Shәmilov tapsyrady Қazirgi Astana kalasynyn әkimi I N Tasmagambetov memlekettik hatshy kezinde ozinin resmi sapary barysynda muzej koryna Egipetten algan eki zhagynda arabsha Ollaһ Muhamad Allanyn Elshisi degen zhazuy bar altyn monetany 16 g basynda Kairde zhasalyngan mamlyukterdin pajdalangan kүmistelgen 2 tapanshany Bejbarys Sultan kabirinin basynan alyngan tas bolikterin fotosuretterin tabystap muzejimizdin koryn tagy muralarmen bajytty Batyr baba M Өtemisulynyn 200 zhyldyk tojy karsanynda Ykylas atyndagy Respublikalyk muzykalyk halyk aspaptary muzejinde saktalgan Mahambet dombrasynyn koshirmesin Қurmangazy atyndagy Memlekettik konservatoriyasynyn saz aspaptar zhasau sheberi Musa Әdiluly zhasap tapsyryp korymyzdagy tagy bir sanlagynyn murasymen tolyktyrdy Bolimderi zhәne gylymi zertteu zhumystaryMuzejdin 9 bolimshesi onyn ishinde 3 audandyk 1 kalalyk 4 auyldyk muzej zhәne 1 tarihi koryk zhumys zhasajdy Muzejde gylymi kor zhalpy zhәne kazirgi kezen tarihyn gylymi zertteu arheologiya gylymi zertteu etnografiya zhәne olke tabigatyn gylymi zertteu ekspoziciyalyk kormelik zhumys ekskursiyalyk bukaralyk zhumys bolimderi zhumys zhasajdy Bүginde muzejdin kundy zhәdigerleri Tylsym dәuir Etnografiya Arheologiya Өlke tabigaty Өlke tarihy HII HH g I shi zhartysy 1941 1945 zhyldardagy Ұly Otan sogysy Өlke mәdenieti men әdebieti Қazakstan Tәuelsizdigi ekspoziciyalyk zaldary arkyly korermen nazaryna usynylgan Muzej gylymi kyzmetkerleri oblys koleminde audandarga gylymi zertteu zhinaktau bagytynda ekspediciyaga shygyp el arasynda bolyp sheshire tarih zhazyp konenin kozindej saktalgan ata baba muralaryn zhinaktap zerttep keledi Muzej tek gylymi zertteu ortalygy gana emes mәdeni kopshilik agartu sharalaryn ujymdastyratyn birden bir tarihi oryn Әr tүrli takyryptagy kezdesu kesheri tarihi tanymdyk sabaktar takyryptyk kormeler otkizu dәstүrge ajnalgan DerekkozderAtyrau oblystyk tarihi olketanu muzejine zhana direktor tagajyndaldy 1 kyrkүjek 2022 https atyrau museum kz index php kz murazhaj turaly tarikhy Muragattalgan 2 shildenin 2020 zhyly Atyrau oblysy tarihi olketanu muzeji Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8 Osy makala kazak mәdenieti turaly bastama bolyp tabylady Buny tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna sәjkes bolu үshin zhetildiru kazhet Osy makalany әri karaj damytuga komektesiniz Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz