Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
І, і — кириллицаға негізделген әліпби әрпі.
| (Қазақ кирил әліпбиі) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -{Аа}- | -{Әә}- | -{Бб}- | -{Вв}- | -{Гг}- | -{Ғғ}- | -{Дд}- | |||||||
| -{Ее}- | -{Ёё}- | -{Жж}- | -{Зз}- | -{Ии}- | -{Йй}- | -{Кк}- | |||||||
| -{Ққ}- | -{Лл}- | -{Мм}- | -{Нн}- | -{Ңң}- | -{Оо}- | -{Өө}- | |||||||
| -{Пп}- | -{Рр}- | -{Сс}- | -{Тт}- | -{Уу}- | -{Ұұ}- | -{Үү}- | |||||||
| -{Фф}- | -{Хх}- | -{Һһ}- | -{Цц}- | -{Чч}- | -{Шш}- | -{Щщ}- | |||||||
| -{Ъъ}- | -{Ыы}- | -{Іі}- | -{Ьь}- | -{Ээ}- | -{Юю}- | -{Яя}- | |||||||
Жіңішке, қысан, езулік дауысты дыбысты белгілейді. Сөздің барлық буынында жазылады. Бірінші буында еріндік дауысты кездессе, екінші буында «і» жазылғанымен, айтылуда «ү» дыбысталады. Мысалы, жазылуы - түлік, үкі; айтылуы - түлүк, үкү.
Сондай-ақ, сөз басындағы «р», «л» сонаттардың алдында жазылмағанмен, айтылуда олардың алдында «і» ілесіп айтылады. Мысалы, жазылуы - рет, лен; айтылуы - ірет, ілен.
Дауысты «і»-ге біткен сөзге «у» қосымшасы жалғанса, соңғы езулік «і» еріндік «ү» боп естіледі (кілкі+у - кілкүу; жазылуы - кілку).
Кодтар кестесі
| Код | Регистр | Ондық код | 16-лық код | 8-дік код | Екілік код |
|---|---|---|---|---|---|
| Юникод | Бас | 1030 | 0406 | 002006 | 00000100 00000110 |
| Кіші | 1110 | 0456 | 002126 | 00000100 01010110 | |
| Бас | 166 | A6 | 246 | 10100110 | |
| Кіші | 246 | F6 | 366 | 11110110 | |
| Бас | 182 | B6 | 266 | 10110110 | |
| Кіші | 166 | A6 | 246 | 10100110 | |
| Бас | 178 | B2 | 262 | 10110010 | |
| Кіші | 179 | B3 | 263 | 10110011 |
HTML жүйесінде бас әріп «І»-ні І немесе І, ал кіші «і» әріпін - і немесе і деп белгілейді.
Басқа тілдер
Орыс тілі
Бұрын орыс тілінде 1918 жылындағы реформасында болды. Мысалы: (исторія, русскій, Іерусалимъ).
Белорус тілі
I — белорус алфавитінің 10 әріпі. Жазу мен айтуда ол И әріпімен толығымен сәйкес келеді: сонымен қатар [и] дыбысын білдіреді, сонымен қатар алдыңғы дауыссыз дыбыстарды жұмсартады.
Украин тілі
І — украин әріпінің 12 әріпі. Украин тілінде І әріпі, И әріп сияқты дыбыстайды және алдыңғы дауыссыз дыбыстарды жұмсартады. Мысалы: (білий, бігати, біс, кіт, від, піч, стій, шість).
Дереккөздер
- Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3
- Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 5 том
- Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
I i kirillicaga negizdelgen әlipbi әrpi Қazak kiril әlipbii Aa Әә Bb Vv Gg Ғg Dd Ee Yoyo Zhzh Zz Ii Jj Kk Қk Ll Mm Nn Ңn Oo Өo Pp Rr Ss Tt Uu Ұu Үү Ff Hh Һһ Cc Chch Shsh Shsh Yy Ii Ee Yuyu Yaya Zhinishke kysan ezulik dauysty dybysty belgilejdi Sozdin barlyk buynynda zhazylady Birinshi buynda erindik dauysty kezdesse ekinshi buynda i zhazylganymen ajtyluda ү dybystalady Mysaly zhazyluy tүlik үki ajtyluy tүlүk үkү Sondaj ak soz basyndagy r l sonattardyn aldynda zhazylmaganmen ajtyluda olardyn aldynda i ilesip ajtylady Mysaly zhazyluy ret len ajtyluy iret ilen Dauysty i ge bitken sozge u kosymshasy zhalgansa songy ezulik i erindik ү bop estiledi kilki u kilkүu zhazyluy kilku Kodtar kestesiKod Registr Ondyk kod 16 lyk kod 8 dik kod Ekilik kodYunikod Bas 1030 0406 002006 00000100 00000110Kishi 1110 0456 002126 00000100 01010110Bas 166 A6 246 10100110Kishi 246 F6 366 11110110Bas 182 B6 266 10110110Kishi 166 A6 246 10100110Bas 178 B2 262 10110010Kishi 179 B3 263 10110011 HTML zhүjesinde bas әrip I ni amp 1030 nemese amp x406 al kishi i әripin amp 1110 nemese amp x456 dep belgilejdi Baska tilderOrys tili Buryn orys tilinde 1918 zhylyndagy reformasynda boldy Mysaly istoriya russkij Ierusalim Belorus tili I belorus alfavitinin 10 әripi Zhazu men ajtuda ol I әripimen tolygymen sәjkes keledi sonymen katar i dybysyn bildiredi sonymen katar aldyngy dauyssyz dybystardy zhumsartady Ukrain tili I ukrain әripinin 12 әripi Ukrain tilinde I әripi I әrip siyakty dybystajdy zhәne aldyngy dauyssyz dybystardy zhumsartady Mysaly bilij bigati bis kit vid pich stij shist DerekkozderҚazak tili Enciklopediya Almaty Қazakstan Respublikasy Bilim mәdeniet zhәne densaulyk saktau ministrligi Қazakstan damu instituty 1998 zhyl 509 bet ISBN 5 7667 2616 3 Қazak Sovet enciklopediyasy Bas redaktory M Қ Қarataev Almaty 1972 5 tom Kenesbaev I Musabaev Ғ Қazirgi kazak tili Leksika Fonetika A 1962 Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Cyrillic alphabet