Өткізгіштер
Өткізгіштер – электр тогын жақсы өткізетін, электр өткізгіштігі жоғары (меншікті кедергісі r=1/ төмен) заттар. Жақсы өткізгіштерге меншікті кедергісі (>104 – 106 ОмLсм-1) заттар жатады. Меншікті кедергісі r>108 Ом•см заттар диэлектриктер деп аталады, меншікті кедергісі аралық мәнге тең заттарды шалаөткізгіштер дейді. Өткізгіштерге металдар, электролиттер және плазма жатады. Металдарда электр зарядын тасымалдаушылар – квазиеркін электрондар, электролиттерде – оң және теріс иондар, плазмада – еркін электрондар мен иондар. Металдар мен ток өткізетін көміртекті кейде 1-текті өткізгіштер, электролиттерді – 2-текті өткізгіштер деп атайды. Заттың өткізгіштігі температураға және басқа да бірқатар факторларға байланысты болғандықтан, оның өткізгіш болуы немесе болмауы шартты нәрсе. Өте төмен температураларда металдардың көбі және кейбір шалаөткізгіштер асқын өткізгіштерге айналады; қ. Асқын өткізгіштер.
Түрлері
- Бірінші текті өткізгіш – электр тогының өтуі химиялық процестермен қоса қабат жүрмейтін, ал тогы электрондардың козғалысымен шартталған өткізгіш.
- Екінші текті өткізгіш – электр тогының өтуі химиялық процестермен қоса қабат жүретін, ал тогы оң және теріс иондардың қозғалысымен шартталған өткізгіш.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы, 7 том
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
ӨtkizgishterElektr otkizgishi Өtkizgishter elektr togyn zhaksy otkizetin elektr otkizgishtigi zhogary menshikti kedergisi r 1 tomen zattar Zhaksy otkizgishterge menshikti kedergisi gt 104 106 OmLsm 1 zattar zhatady Menshikti kedergisi r gt 108 Om sm zattar dielektrikter dep atalady menshikti kedergisi aralyk mәnge ten zattardy shalaotkizgishter dejdi Өtkizgishterge metaldar elektrolitter zhәne plazma zhatady Metaldarda elektr zaryadyn tasymaldaushylar kvazierkin elektrondar elektrolitterde on zhәne teris iondar plazmada erkin elektrondar men iondar Metaldar men tok otkizetin komirtekti kejde 1 tekti otkizgishter elektrolitterdi 2 tekti otkizgishter dep atajdy Zattyn otkizgishtigi temperaturaga zhәne baska da birkatar faktorlarga bajlanysty bolgandyktan onyn otkizgish boluy nemese bolmauy shartty nәrse Өte tomen temperaturalarda metaldardyn kobi zhәne kejbir shalaotkizgishter askyn otkizgishterge ajnalady k Askyn otkizgishter TүrleriBirinshi tekti otkizgish elektr togynyn otui himiyalyk procestermen kosa kabat zhүrmejtin al togy elektrondardyn kozgalysymen sharttalgan otkizgish Ekinshi tekti otkizgish elektr togynyn otui himiyalyk procestermen kosa kabat zhүretin al togy on zhәne teris iondardyn kozgalysymen sharttalgan otkizgish Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet DerekkozderҚazak enciklopediyasy 7 tom Oryssha kazaksha tүsindirme sozdik Fizika Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar S Torajgyrov atyndagy Pavlodar memlekettik universiteti 2006 ISBN 9965 808 88 0