Тәкен Әлімқұлов (Тәңірберген) (22.11.1918, Созақ ауданы, Бабата ауылы – 13.4.1987, Алматы) – ақын, жазушы, әдебиет сыншысы.
Төлеңгіт руынан шыққан. Басқа деректер бойынша Ысты руынан шыққан.
Мәскеудегі Әдебиет институтын бітірген (1953). 1936 – 1945 жылдары Шымкент қорғасын зауытында, Донецк облысында жұмыс істеді. 1945 – 1974 жылдары «Оңтүстік Қазақстан» газетінде жауапты хатшы, Лениншіл жас» (қазіргі «Жас Алаш») газетінде бөлім меңгерушісі, КСРО және Қазақстан Жазушылар одағында әдеби кеңесші қызметтерін атқарды. 1974 жылдан өмірінің соңына дейін шығармашылық жұмыспен айналысты. Шығармалары 1945 жылдан жариялана бастады. Алғашқы өлеңдер жинағы «Сапар» 1950 жылы жарық көрді. «Жазғы жаңбыр» (1964), «Қаратау өрнектері», «Туған ауылда» (1968), «Боз жорға» (1969), «Күрең өзен» (1971), «Кертолғау» (1973, 1990), «Шежірелі сахара» (1976), «Көкек айы» (1982) атты әңгімелер мен повестер жинағы, «Ақ боз ат» (1962, орыс тілінде 1968), «Тұлпардың тағдыры» (1975), «Ел мен жер» (1978), «Замана екпіні» (1982) романдары шықты. Жазушы шығармаларының негізгі тақырыбы ауыл тіршілігі, адам тағдыры, өнер қайраткерлерінің өмірі. Абай Құнанбаев туралы «Жұмбақ жан» (1978) атты зерттеу еңбегін жазды. «Өткен мен қазіргі» (1958), «Көк қаршыға» (1972), «Бар өмір алда» (1974), «Сырлы наз» (1984) кітаптары орыс тілінде жарық көрді. М.Ю. Лермонтовтың «Измаил бей» поэмасын (1951), П.Павленконың«Бақыт» (1950), Г.Николаеваның «Орақ үстінде» (1952) романдарын, Э.Сент-Экзюперидің «Кішкентай шаһзада» ертегісін, сондай-ақ А.С. Пушкиннің, В.В. Маяковскийдің, Г.Низамидің өлеңдерін қазақ тіліне аударды. Халықтар достығы орденімен марапатталған.
Тәкен Әлімқұлов Мәскеудегі М. Горький атындағы Әдебиет институтын бітірген (1953). 1936 - 41 жылдары Шымкент қорғасын зауытында жұмыс істеи жүріп, мақалалар жаза бастаған. 1941 - 45 жылдары Донецк облысында жұмыс істеген. 1945 - 49 жылдары "Оңтүстік Қазақстан" газетінде жауапты хатшы,"Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газетінде бөлім меңгерушісі. 1956 - 74 жылдары КСРО және Қазақстан Жазушылар одағында әдеби кеңесші, 1974 жылдан шығармашылық жұмыста болған. Шығармалары 1945 жылдан жариялана бастаған. Алғашкы өлеңдер жинағы "Сапар" 1950 жылы жарық көрген. "Өткен мен қазіргі" (1958), "Ақбоз ат" (1968), "Көк қаршыға" (1972), "Бар өмір алда" (1974), "Сырлы наз" (1984) кітаптары орыс тілінде жарық көрген. Орыс қаламгерлері М.Ю.Лермонтовтың "Измаил бей" поэмасын (1951), П.Павленконың "Бақыт" (1950), Г.Николаеваның "Орақ үстінде" (1952) романдарын, француз жазушысы Э.Сент-Экзюперидің "Кішкентай шаһизада" ертегісін, сондайақ орыс ақындары А.С. Пушкиннің, В.В.Маяковскийдің, Әзірбайжан ақын Низамидің өлеңдерін қазақ тіліне аударған. "Халықтар достығы" орденімен марапатталған(1978).
Шығармалар
- Сапар. Өлеңдер.1950;
- Жемісті жолда. Әдеби-сын макалалар.1958;
- Ак боз ат. Роман.1962;
- Жазғы жаңбырлар. Өлендер.1962;
- Жазғы жаңбыр. Өлендер.1964;
- Сей- тек сарыны. Повесть.1966;
- Туған ауылда. Әңгімелер.1968;
- Бозжорға. Өлеңдер. 1969;
- Күрең өзен. Повесть және әңгімелер.1971;
- Жұмбақ жан. Абай туралы деректі хикая.1972;
- Кертолғау. Повесть және әңгімелер.1973;
- Вся жизнь впереди. Повесть және әңгімелер.1974;
- Тұлпарлар тағдыры. Роман. Повестер мен әңгімелер.1975;
- Шежірелі сахара. Повестер мен әңгімелер.1976;
- Жұмбақ жан. Зерттеу.1978;
- Ел мен жер. Роман.1978;
- Қаратау өрнектері. Өлеңдер мен поэмалар.1980;
- Көкек айы. Әңгімелер мен повестер.1982.
- Замана екпіні. Роман.1982.
Дереккөздер
- https://alashainasy.kz/shezhire/shejre-tolengt-62103/
- Баспа бас директоры:Әшірбек Көпіш Бәйдібек баба - Алып бәйтерек ұрпақтарының шежіресі. Ысты — Алматы: Издательство Өнер, 2003, 2005. — ISBN 9965-595-60-7.
- Оңтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясы
- “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tәken Әlimkulov Tәnirbergen 22 11 1918 Sozak audany Babata auyly 13 4 1987 Almaty akyn zhazushy әdebiet synshysy Tolengit ruynan shykkan Baska derekter bojynsha Ysty ruynan shykkan Mәskeudegi Әdebiet institutyn bitirgen 1953 1936 1945 zhyldary Shymkent korgasyn zauytynda Doneck oblysynda zhumys istedi 1945 1974 zhyldary Ontүstik Қazakstan gazetinde zhauapty hatshy Leninshil zhas kazirgi Zhas Alash gazetinde bolim mengerushisi KSRO zhәne Қazakstan Zhazushylar odagynda әdebi kenesshi kyzmetterin atkardy 1974 zhyldan omirinin sonyna dejin shygarmashylyk zhumyspen ajnalysty Shygarmalary 1945 zhyldan zhariyalana bastady Algashky olender zhinagy Sapar 1950 zhyly zharyk kordi Zhazgy zhanbyr 1964 Қaratau ornekteri Tugan auylda 1968 Boz zhorga 1969 Kүren ozen 1971 Kertolgau 1973 1990 Shezhireli sahara 1976 Kokek ajy 1982 atty әngimeler men povester zhinagy Ak boz at 1962 orys tilinde 1968 Tulpardyn tagdyry 1975 El men zher 1978 Zamana ekpini 1982 romandary shykty Zhazushy shygarmalarynyn negizgi takyryby auyl tirshiligi adam tagdyry oner kajratkerlerinin omiri Abaj Қunanbaev turaly Zhumbak zhan 1978 atty zertteu enbegin zhazdy Өtken men kazirgi 1958 Kok karshyga 1972 Bar omir alda 1974 Syrly naz 1984 kitaptary orys tilinde zharyk kordi M Yu Lermontovtyn Izmail bej poemasyn 1951 P Pavlenkonyn Bakyt 1950 G Nikolaevanyn Orak үstinde 1952 romandaryn E Sent Ekzyuperidin Kishkentaj shaһzada ertegisin sondaj ak A S Pushkinnin V V Mayakovskijdin G Nizamidin olenderin kazak tiline audardy Halyktar dostygy ordenimen marapattalgan Tәken Әlimkulov Mәskeudegi M Gorkij atyndagy Әdebiet institutyn bitirgen 1953 1936 41 zhyldary Shymkent korgasyn zauytynda zhumys istei zhүrip makalalar zhaza bastagan 1941 45 zhyldary Doneck oblysynda zhumys istegen 1945 49 zhyldary Ontүstik Қazakstan gazetinde zhauapty hatshy Leninshil zhas kazirgi Zhas alash gazetinde bolim mengerushisi 1956 74 zhyldary KSRO zhәne Қazakstan Zhazushylar odagynda әdebi kenesshi 1974 zhyldan shygarmashylyk zhumysta bolgan Shygarmalary 1945 zhyldan zhariyalana bastagan Algashky olender zhinagy Sapar 1950 zhyly zharyk korgen Өtken men kazirgi 1958 Akboz at 1968 Kok karshyga 1972 Bar omir alda 1974 Syrly naz 1984 kitaptary orys tilinde zharyk korgen Orys kalamgerleri M Yu Lermontovtyn Izmail bej poemasyn 1951 P Pavlenkonyn Bakyt 1950 G Nikolaevanyn Orak үstinde 1952 romandaryn francuz zhazushysy E Sent Ekzyuperidin Kishkentaj shaһizada ertegisin sondajak orys akyndary A S Pushkinnin V V Mayakovskijdin Әzirbajzhan akyn Nizamidin olenderin kazak tiline audargan Halyktar dostygy ordenimen marapattalgan 1978 ShygarmalarSapar Өlender 1950 Zhemisti zholda Әdebi syn makalalar 1958 Ak boz at Roman 1962 Zhazgy zhanbyrlar Өlender 1962 Zhazgy zhanbyr Өlender 1964 Sej tek saryny Povest 1966 Tugan auylda Әngimeler 1968 Bozzhorga Өlender 1969 Kүren ozen Povest zhәne әngimeler 1971 Zhumbak zhan Abaj turaly derekti hikaya 1972 Kertolgau Povest zhәne әngimeler 1973 Vsya zhizn vperedi Povest zhәne әngimeler 1974 Tulparlar tagdyry Roman Povester men әngimeler 1975 Shezhireli sahara Povester men әngimeler 1976 Zhumbak zhan Zertteu 1978 El men zher Roman 1978 Қaratau ornekteri Өlender men poemalar 1980 Kokek ajy Әngimeler men povester 1982 Zamana ekpini Roman 1982 Derekkozderhttps alashainasy kz shezhire shejre tolengt 62103 Baspa bas direktory Әshirbek Kopish Bәjdibek baba Alyp bәjterek urpaktarynyn shezhiresi Ysty Almaty Izdatelstvo Өner 2003 2005 ISBN 9965 595 60 7 Ontүstik Қazakstan oblysynyn enciklopediyasy Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 096 6Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet