Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ұлыс — аймақ, мекен, әкімшілік бірлік мағынасын беретін көне түркі сөзі.
Түркі-моңғол халықтарында ұлыс бірнеше мағынада айтылады. 6 ғасырда Ұлыс мекен, қала мағынасында қолданылған. Мысалы, көне түркі қолжазбаларында “халықтан халыққа, ұлыстан ұлысқа, елден елге жүрдім” деген сөз бар. 13 ғасырда Шыңғыс хан әрбір ұлына иелік бөліп бергенде, олар ұлыстар деп аталды. 16 — 19 ғасырларда Сібірді мекендеген буряттар мен қалмақтарда рулық бірлестіктегі әкімшілік “Ұлыс” аталған. Бұл халықтардың көшпелі тіршілігінде ұлыстар арасында жер бөлісі болған. Әрбір Ұлыс орда саналып, оны ноян биледі. Ұлыстар аймаққа, хотанға бөлінді. Ал бірнеше ұлыстың нояны тайшыға бағынды. Бұл халықтар отырықшы тіршілікке көшкенде де ұлыстың әкімшілік сақталды. Орталық Азия халықтарында ұлыс негізінен аймақ мағынасында қолданылды. Мысалы, ноғай ұлысы, он сан ноғай ұлысы. “Ұлыстың ұлы күні” дегенде ұлыс “аймақтың, елдің” деген мағына берген, яғни сол елге тиесілі ең қасиетті мейрамды білдіреді.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, IX том
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ұlys ajmak meken әkimshilik birlik magynasyn beretin kone tүrki sozi Tүrki mongol halyktarynda ulys birneshe magynada ajtylady 6 gasyrda Ұlys meken kala magynasynda koldanylgan Mysaly kone tүrki kolzhazbalarynda halyktan halykka ulystan ulyska elden elge zhүrdim degen soz bar 13 gasyrda Shyngys han әrbir ulyna ielik bolip bergende olar ulystar dep ataldy 16 19 gasyrlarda Sibirdi mekendegen buryattar men kalmaktarda rulyk birlestiktegi әkimshilik Ұlys atalgan Bul halyktardyn koshpeli tirshiliginde ulystar arasynda zher bolisi bolgan Әrbir Ұlys orda sanalyp ony noyan biledi Ұlystar ajmakka hotanga bolindi Al birneshe ulystyn noyany tajshyga bagyndy Bul halyktar otyrykshy tirshilikke koshkende de ulystyn әkimshilik saktaldy Ortalyk Aziya halyktarynda ulys negizinen ajmak magynasynda koldanyldy Mysaly nogaj ulysy on san nogaj ulysy Ұlystyn uly kүni degende ulys ajmaktyn eldin degen magyna bergen yagni sol elge tiesili en kasietti mejramdy bildiredi Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 IX tom Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz