Ұлыбритания (арал)

Ұлыбритания (ағыл. Great Britain, скотс. Great Breetain, валл. Prydain Fawr, шотл. Breatainn Mhòr, . Breten Veur) — Еуропадағы ең үлкен арал (ауданы жағынан әлемде жетінші орында); оның аумағы 229 946км², Хонсю аралынан сәл үлкенірек. Аралдың солтүстіктен оңтүстікке дейінгі ұзындығы шамамен 1440 км-ге тең, ең үлкен ені екі есе кіші. Халық саны жағынан шамамен 63 миллион адаммен Ява мен Хонсюдан кейін әлемде үшінші орында. Британ аралдары құрамына кіреді. Аралда Англияның, Шотландияның және Уэльстің негізгі аумақтары, атап айтқанда, Біріккен Корольдік аумағының 95% -ы орналасқан.

Ұлыбритания ағылш. Great Britain
Сипаттамасы
Ауданы	229 946 км²
Ең биік нүктесі	1344 м
Тұрғындар (2011 жыл)	61 371 315 адам
Халық тығыздығы	Айтылым қатесі: Күтілмеген оператор < адам/км²
Орналасуы
54°04′00″ с. е. 2°37′00″ б. б. / 54.06667° с. е. 2.61667° б. б. / 54.06667; -2.61667 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 54°04′00″ с. е. 2°37′00″ б. б. / 54.06667° с. е. 2.61667° б. б. / 54.06667; -2.61667 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
Архипелаг	Британ аралдары
Аралды шаятын акваториялар	Атлант мұхиты, Солтүстік теңізі
Ел	Ұлыбритания
Аймақтар	Англия, Шотландия, Уэльс
Ұлыбритания
Ұлыбритания Ортаққорда

Шеткі нүктелері

• солтүстікте - мыс Даннет-Хед (ағыл. Dunnet Head) 58°40′00″ с. е. 3°22′00″ б. б. / 58.666667° с. е. 3.366667° б. б. / 58.666667; -3.366667 ^{(G) (O) (Я)}
• батыста - мыс Коррахад-Мор (ағыл. Corrachadh Mòr) 56°42′56″ с. е. 6°13′41″ б. б. / 56.715611° с. е. 6.227944° б. б. / 56.715611; -6.227944 ^{(G) (O) (Я)}
• оңтүстікте - мыс Лизард (ағыл. The Lizard) 52°28′47″ с. е. 1°45′46″ ш. б. / 52.4797° с. е. 1.7628° ш. б. / 52.4797; 1.7628 ^{(G) (O) (Я)}
• шығыста - мыс Лоустофт-Несс (ағыл. Lowestoft Ness) 52°28′52″ с. е. 1°45′46″ ш. б. / 52.481167° с. е. 1.762833° ш. б. / 52.481167; 1.762833 ^{(G) (O) (Я)}

Арал Атлант мұхитының суымен ұласады. Ол Норвегия мен Даниядан таяз Солтүстік теңізі, Франциядан - Ла-Манш пен бұғазы, Ирландия аралынан - Ирланд теңізі, Әулие Георг бұғазы және Солтүстік бұғазы арқылы бөлінген. Оның қазіргі заманғы жағалық сызықтары салыстырмалы түрде жақында қалыптасқан; ол шығанақтармен қатты бөлген: солтүстіктегі фьордтар және оңтүстіктегі өзен эстуариялармен.

Оңтүстіктегі аралдың рельефі негізінен тегіс. Уэльсте 1085 метрлік Кембрий таулары орналасқан. Англияның солтүстігінде Пеннин таулары (893 м, ) батыста Камберленд таулары (978 м, Пайк) және Оңтүстік-Шотланд қыратымен (843 м, Меррик) шектеседі. Соңғысы Орташа шотландық ойпат арқылы елдің ең биік таулары Бен-Невис (1344 м) және Бен Макдуимен (1309 м) орналасқан Солтүстік-Шотланд таулы қыратынан бөлінген.

Ұлыбританиядағы ең ұзын өзендері (354 км) және Темза (334 км), ең үлкен көлдер - Лох-Ломонд (71 км²) және Лох-Несс (56 км²), ең үлкен түбегі Уэльс және Корнуолл.

Тағы қараңыз