Үлкен Нарын ауданы — Шығыс Қазақстан облысының орталық бөлігінде орналасқан әкімшілік-аумақтық бірлік. Орталығы - Үлкен Нарын ауылы.
Қазақстан ауданы | |
Үлкен Нарын ауданы | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Облысы | |
Аудан орталығы | |
Ауылдық округтер саны | 6 |
Ауыл саны | 21 |
Әкімі | Елдос Байрахметов |
Аудан әкімдігінің мекенжайы | Үлкен Нарын ауылы, Абылайхан көшесі, №102 |
Тарихы мен географиясы | |
Құрылған уақыты | |
Жер аумағы | 3,8 мың км² |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | ▼11709 адам (2021) |
Сандық идентификаторлары | |
Автомобиль коды | 16 |
Үлкен Нарын ауданының әкімдігі | |
| |
|
Тарихы
Большенарым ауданы 1935 жылы 9 қаңтарда Зырян, Катонқарағай және Күршім аудандарының бөліктерінен құрылды.
Оның құрамына 21 ауылдық кеңес (Большенарым, Боран, Жұлдыз, Егізтөбе, Көкөзек, Малокраснояр, Малонарым, Новоберёзов, Новополяков, Огнев, Орджоникидзе, Сеннов, Солдатов, Солонов, Трушников, Ульянов, Усть-Нарым, Үштөбе, Хайрузов, Укор, Яры) енді.
1954 жылы 13 тамызда ауылдық кеңестердің бір бөлігі біріктірілді: Боран және Большенарым – Большенарым, Егізтөбе, Көкөзек және Жұлдыз — Жұлдыз, Маймыр, Үштөбе, Яры, Орджоникидзе және Новоберёзов — Новоберёзов, Малонарым және Солонов — Солонов, Огнев және Ульянов — Ульянов, Үркер, Усть-Нарым және Хайрузов — Хайрузов.
1963 жылы 2 қаңтарда Большенарым және таратылған Катонқарағай аудандарының негізінде Большенарым ауылдық ауданы құрылды. Оның құрамына 15 ауылдық кеңес кірді: Белов, Большенарым, Жұлдыз, Катонқарағай, Маркс, Медвед, Новоберёзов, Новополяков, Сеннов, Солдатов, Солонов, Ульянов, Өрел, Хайрузов, Черновин.
1970 жылы 4 желтоқсанда қалпына келтірілген Катонқарағай ауданына 7 ауылдық кеңес берілді: Белов, Жамбыл, Катонқарағай, Маркс, Медвед, Өрел және Черновин.
1976 жылы 1 маусымда Ульянов ауылдық кеңесі таратылды.
1986 жылы аудан құрамына 7 ауылдық кеңес кірген: Большенарым, Жұлдыз, Новоберёзов, Новополяков, Солдатов, Солонов, Хайрузов.
1997 жылы 23 мамырда Большенарым ауданы жойылып, аумағы Катонқарағай ауданына берілді.
2023 жылғы 28 желтоқсандағы ҚР Президентінің №424 Жарлығымен 2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап бұрынғы Большенарым ауданының аумағында орталығы Үлкен Нарын ауылында орналасатын Үлкен Нарын ауданы құрылды. Ал Катонқарағай ауданының орталығы Үлкен Нарын ауылынан Қатонқарағай ауылына көшірілді.
Географиялық орны
Батысында Самар, солтүстігінде Алтай, оңтүстігінде Күршім, шығысында Катонқарағай аудандарымен шектеседі.
Халқы
1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2009 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|
35643 | ▼27005 | ▲56834 | ▼25494 | ▼24267 | ▼14720 | ▼11709 |
Әкімшілік бөлінісі
21 елді мекен 6 ауылдық округке біріктірілген:
Ауылдық округтері | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Алтынбел ауылдық округі | 2209 | ▼1675 | 75,8 | 1098 | ▼864 | 78,7 | 1111 | ▼811 | 73 |
Новополяков ауылдық округі | 1214 | ▼706 | 58,2 | 634 | ▼365 | 57,6 | 580 | ▼341 | 58,8 |
Новохайрузов ауылдық округі | 1518 | ▼970 | 63,9 | 735 | ▼481 | 65,4 | 783 | ▼489 | 62,5 |
Солдатов ауылдық округі | 931 | ▼722 | 77,6 | 470 | ▼358 | 76,2 | 461 | ▼364 | 79 |
Солонов ауылдық округі | 2044 | ▼1313 | 64,2 | 993 | ▼688 | 69,3 | 1051 | ▼625 | 59,5 |
Үлкен Нарын ауылдық округі | 6804 | ▼6323 | 92,9 | 3329 | ▼3149 | 94,6 | 3475 | ▼3174 | 91,3 |
ЖАЛПЫ САНЫ | 14720 | ▼11709 | 79,5 | 7259 | ▼5905 | 81,3 | 7461 | ▼5804 | 77,7 |
Дереккөздер
- Қазақ КСР. 1986 жылғы 1 қаңтарға әкімшілік-аумақтық бөлініс
- Алматы, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Солтүстiк Қазақстан облыстарының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысындағы өзгерiстер туралы
- Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысының кейбір мәселелері туралы
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Үlken Naryn audany Shygys Қazakstan oblysynyn ortalyk boliginde ornalaskan әkimshilik aumaktyk birlik Ortalygy Үlken Naryn auyly Қazakstan audanyҮlken Naryn audanyӘkimshiligiOblysyShygys Қazakstan oblysyAudan ortalygyҮlken NarynAuyldyk okrugter sany6Auyl sany21ӘkimiEldos BajrahmetovAudan әkimdiginin mekenzhajyҮlken Naryn auyly Abylajhan koshesi 102Tarihy men geografiyasyҚurylgan uakyty1 kantar 2024 zhylZher aumagy3 8 myn km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny 11709 adam 2021 Sandyk identifikatorlaryAvtomobil kody16Үlken Naryn audanynyn әkimdigiTarihyBolshenarym audany 1935 zhyly 9 kantarda Zyryan Katonkaragaj zhәne Kүrshim audandarynyn bolikterinen kuryldy Onyn kuramyna 21 auyldyk kenes Bolshenarym Boran Zhuldyz Egiztobe Kokozek Malokrasnoyar Malonarym Novoberyozov Novopolyakov Ognev Ordzhonikidze Sennov Soldatov Solonov Trushnikov Ulyanov Ust Narym Үshtobe Hajruzov Ukor Yary endi 1954 zhyly 13 tamyzda auyldyk kenesterdin bir boligi biriktirildi Boran zhәne Bolshenarym Bolshenarym Egiztobe Kokozek zhәne Zhuldyz Zhuldyz Majmyr Үshtobe Yary Ordzhonikidze zhәne Novoberyozov Novoberyozov Malonarym zhәne Solonov Solonov Ognev zhәne Ulyanov Ulyanov Үrker Ust Narym zhәne Hajruzov Hajruzov 1963 zhyly 2 kantarda Bolshenarym zhәne taratylgan Katonkaragaj audandarynyn negizinde Bolshenarym auyldyk audany kuryldy Onyn kuramyna 15 auyldyk kenes kirdi Belov Bolshenarym Zhuldyz Katonkaragaj Marks Medved Novoberyozov Novopolyakov Sennov Soldatov Solonov Ulyanov Өrel Hajruzov Chernovin 1970 zhyly 4 zheltoksanda kalpyna keltirilgen Katonkaragaj audanyna 7 auyldyk kenes berildi Belov Zhambyl Katonkaragaj Marks Medved Өrel zhәne Chernovin 1976 zhyly 1 mausymda Ulyanov auyldyk kenesi taratyldy 1986 zhyly audan kuramyna 7 auyldyk kenes kirgen Bolshenarym Zhuldyz Novoberyozov Novopolyakov Soldatov Solonov Hajruzov 1997 zhyly 23 mamyrda Bolshenarym audany zhojylyp aumagy Katonkaragaj audanyna berildi 2023 zhylgy 28 zheltoksandagy ҚR Prezidentinin 424 Zharlygymen 2024 zhyldyn 1 kantarynan bastap buryngy Bolshenarym audanynyn aumagynda ortalygy Үlken Naryn auylynda ornalasatyn Үlken Naryn audany kuryldy Al Katonkaragaj audanynyn ortalygy Үlken Naryn auylynan Қatonkaragaj auylyna koshirildi Geografiyalyk ornyBatysynda Samar soltүstiginde Altaj ontүstiginde Kүrshim shygysynda Katonkaragaj audandarymen shektesedi Halky1939 1959 1970 1979 1989 2009 2021 35643 27005 56834 25494 24267 14720 11709Әkimshilik bolinisi21 eldi meken 6 auyldyk okrugke biriktirilgen Halkynyn sany 2009 2021 Auyldyk okrugteri 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzbenAltynbel auyldyk okrugi 2209 1675 75 8 1098 864 78 7 1111 811 73Novopolyakov auyldyk okrugi 1214 706 58 2 634 365 57 6 580 341 58 8Novohajruzov auyldyk okrugi 1518 970 63 9 735 481 65 4 783 489 62 5Soldatov auyldyk okrugi 931 722 77 6 470 358 76 2 461 364 79Solonov auyldyk okrugi 2044 1313 64 2 993 688 69 3 1051 625 59 5Үlken Naryn auyldyk okrugi 6804 6323 92 9 3329 3149 94 6 3475 3174 91 3ZhALPY SANY 14720 11709 79 5 7259 5905 81 3 7461 5804 77 7DerekkozderҚazak KSR 1986 zhylgy 1 kantarga әkimshilik aumaktyk bolinis Almaty Shygys Қazakstan Қaragandy zhәne Soltүstik Қazakstan oblystarynyn әkimshilik aumaktyk kurylysyndagy ozgerister turaly Қazakstan Respublikasynyn әkimshilik aumaktyk kurylysynyn kejbir mәseleleri turaly Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary