Құлбарақ Табылдыұлы(1777, Маңғыстау өңірі, Бозащы – 1832) – халық батыры. Кіші жүздегі беріш руынан шыққан. Хиуа хандарының озбырлығына қарсы күрескен. “Батыр болып туыпты, Табылдыдан Құлбарақ, Алты сан Алаш жиылып, Кем деген жоқ бір қазақ” деп жырлаған. Құлбарақ ұрыс кезінде қаза тапқан.
Тарихы
Аталары беріш Маңғыстауға алғаш келіп қоныстанушылардың бірі. Жергілікті түрікмендермен анда болысып, қыз алысып, бейбіт қарым-қатынасты қалыптастырған. Құлбарақ түрікменнің атақты Сүйінғара батырының жиені. Құлбарақ батырдың ерлігі негізінен Хиуа хандығының аламан-қарақшыларынан ел қорғау ұрыстарында танылған. Матай ақын «Батыр болып туыпты, Табылдыдан Құлбарақ, Алты сан Алаш жиылып, Кем деген жоқ бір қазақ» деп жырлаған. 1832 жылы қысында Хиуа ханы Аллақұл Маңғыстауға 3 мың қол аттандырады. Құлбарақ аз қолмен күші басым жаумен Тиген жерінде ерлікпен ұрысып қаза тапқан. Аңызда қарақшы қол Құлбарақтың басын Сүйінғара батырдікі деп есептеп кесіп алып, хан алдына апарады. Сол жерде бұрыннан оны білетін, батырлығын бағалайтын хан басты құрметпен жерлеуге әмір етеді. Хиуаға жақын Махмұд палуан күмбезіне таяу жерленген Құлбарақтың басы содан бері елдің аузында «Бас әулие» делініп, зиярат ететін киелі орын саналады. Батырдың Тигенге жақын төбе басындағы зираты да әулие жер болып есептеледі. Бертінде басына сәнді күмбез, түнеухана салынды.
Дереккөздер
- “Қазақ Энциклопедиясы”, VI-том
- [[Маңғыстау энциклопедиясы]], Алматы, 1997;
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қulbarak Tabyldyuly 1777 Mangystau oniri Bozashy 1832 halyk batyry Kishi zhүzdegi berish ruynan shykkan Hiua handarynyn ozbyrlygyna karsy kүresken Batyr bolyp tuypty Tabyldydan Қulbarak Alty san Alash zhiylyp Kem degen zhok bir kazak dep zhyrlagan Қulbarak urys kezinde kaza tapkan TarihyAtalary berish Mangystauga algash kelip konystanushylardyn biri Zhergilikti tүrikmendermen anda bolysyp kyz alysyp bejbit karym katynasty kalyptastyrgan Қulbarak tүrikmennin atakty Sүjingara batyrynyn zhieni Қulbarak batyrdyn erligi negizinen Hiua handygynyn alaman karakshylarynan el korgau urystarynda tanylgan Mataj akyn Batyr bolyp tuypty Tabyldydan Қulbarak Alty san Alash zhiylyp Kem degen zhok bir kazak dep zhyrlagan 1832 zhyly kysynda Hiua hany Allakul Mangystauga 3 myn kol attandyrady Қulbarak az kolmen kүshi basym zhaumen Tigen zherinde erlikpen urysyp kaza tapkan Anyzda karakshy kol Қulbaraktyn basyn Sүjingara batyrdiki dep eseptep kesip alyp han aldyna aparady Sol zherde burynnan ony biletin batyrlygyn bagalajtyn han basty kurmetpen zherleuge әmir etedi Hiuaga zhakyn Mahmud paluan kүmbezine tayau zherlengen Қulbaraktyn basy sodan beri eldin auzynda Bas әulie delinip ziyarat etetin kieli oryn sanalady Batyrdyn Tigenge zhakyn tobe basyndagy ziraty da әulie zher bolyp esepteledi Bertinde basyna sәndi kүmbez tүneuhana salyndy Derekkozder Қazak Enciklopediyasy VI tom Mangystau enciklopediyasy Almaty 1997 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet