Қызыл бұрыш (Capsіcum annuum) — алқа тұқымдасына жататын екі жылдық көкөніс өсімдігі. Қызыл бұрыш ауа райы 13С-тан төмен болмайтын аудандарда егіледі. Қазақстанда оның ащы және тәтті түрлері көшеттен өсіріледі. Тармақ сабақты, негізгі сабағының биіктігі 30 — 130 см. Гүлі ірі, ақ, ақшыл, сары түсті. Жемісі көп тұқымды (салмағы 0,25 — 190 г).. Өсімдік шілде – тамыз айларында гүлдейді,ал жемісі тамыз айларында піседі.
Құрамы
Құрамында , , каротин (көгінде 1,62 — 2,35%, піскен жемісінде 13,9 мг %), қант (2,0 — 8,4%), белок (1,5%) бар. Бұрыштың ащылығы жеміс құрамындағы (1,9%) байланысты. Қызыл бұрыш тағам ретінде (жас және өңделген күйінде), сондай-ақ, медицинада пайдаланылады. Аудандастырылған сорттары , Қарлығаш, т.б. Негізгі зиянкестері: қоңыр көбелек, шыртылдақ дернәсілі, т.б.; жиі кездесетін аурулары: солу, шіріме.Дәрілік шикізат ретінде оның жемісі жиналады
Мал дәрігерлігінде қолданылуы
Мал дәрігерлігі практикасында қызыл бұрыштың спирттік тұнбасы іші өткен бұзауларға, құлындарға, қозыларға, торайларға ішкізіледі. Қызыл бұрыштың 25 грамм жемісі қырық градустық 200 мл спиртте 10 тәулік ашытылады. Ауру бұзауға 5 – 10 грамнан күніне 3 рет ішкізіледі.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, I том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Шәріпбаев Н. Малдың тыныс алу мүшелерінің ауруларын емдеу үшін қолданылатын дәрілік өсімдіктер // қызыл бұрыш — "Қайнар", 1988. — Б. 28. — (Пайдалы өсімдіктерді мал дәрігерлігінде қолдану). — 5700 таралым. — ISBN 5 - 629 -00074 - 5. http://www.bonduelle.kz/burysh Мұрағатталған 29 желтоқсанның 2014 жылы.
http://www.quickiwiki.com/kk/Қызыл_бұрыш Мұрағатталған 5 наурыздың 2016 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қyzyl burysh Capsicum annuum alka tukymdasyna zhatatyn eki zhyldyk kokonis osimdigi Қyzyl burysh aua rajy 13S tan tomen bolmajtyn audandarda egiledi Қazakstanda onyn ashy zhәne tәtti tүrleri koshetten osiriledi Tarmak sabakty negizgi sabagynyn biiktigi 30 130 sm Gүli iri ak akshyl sary tүsti Zhemisi kop tukymdy salmagy 0 25 190 g Өsimdik shilde tamyz ajlarynda gүldejdi al zhemisi tamyz ajlarynda pisedi Қyzyl buryshҚuramyҚuramynda karotin koginde 1 62 2 35 pisken zhemisinde 13 9 mg kant 2 0 8 4 belok 1 5 bar Buryshtyn ashylygy zhemis kuramyndagy 1 9 bajlanysty Қyzyl burysh tagam retinde zhas zhәne ondelgen kүjinde sondaj ak medicinada pajdalanylady Audandastyrylgan sorttary Қarlygash t b Negizgi ziyankesteri konyr kobelek shyrtyldak dernәsili t b zhii kezdesetin aurulary solu shirime Dәrilik shikizat retinde onyn zhemisi zhinaladyMal dәrigerliginde koldanyluyMal dәrigerligi praktikasynda kyzyl buryshtyn spirttik tunbasy ishi otken buzaularga kulyndarga kozylarga torajlarga ishkiziledi Қyzyl buryshtyn 25 gramm zhemisi kyryk gradustyk 200 ml spirtte 10 tәulik ashytylady Auru buzauga 5 10 gramnan kүnine 3 ret ishkiziledi Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 I tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Shәripbaev N Maldyn tynys alu mүshelerinin aurularyn emdeu үshin koldanylatyn dәrilik osimdikter kyzyl burysh Қajnar 1988 B 28 Pajdaly osimdikterdi mal dәrigerliginde koldanu 5700 taralym ISBN 5 629 00074 5 http www bonduelle kz burysh Muragattalgan 29 zheltoksannyn 2014 zhyly http www quickiwiki com kk Қyzyl burysh Muragattalgan 5 nauryzdyn 2016 zhyly