Қарағайлы барит-полиметалл кен орны

Қарағайлы барит-полиметалл кен орны - Қарағанды облысы жерінде орналасқан кен орны. Бас, Алыс, Оңтүстік деп аталатын үш учаскеден тұрады. 1896 жылдан белгілі. 1950-1984 жылдары (үзілістермен) барланды. 1958 жылдан Қарағайлы кен-байыту комбинаты пайдаланады.

Геологиялық құрылымы

Успен синклинорийінің солтүстік -шығыс бөлігінде орналасқан, солтүстік-батысқа қарай созылған, тік құламалы канаттары бар (65-75°) Қарағайлы синклиналына ұштасқан. Ол фаменнің метасоматикалық өзгерістеріне шалынған вулканогендік-шөгінді жыныстарынан және бұларды қиып тұрған карбон гранитоидтарынан түзілген. Руда учаскелері (Бас, Алыс, Оңтүстік) осы фанитоидтардың жыныстарымен жалғасып жатыр. Бас учаскесінің руда иірімі бір-бірімен кезектесе қабаттасқан, полиметалл рудасы қалыптасқан баритті, бариттенген мүйізтасқа айналған жыныстар текшесінен тұрады. Линза пішіндес келген руда денесі аралас жыныстарымен сәйкес орналасқан.

Жатыс сипаты

Кен кабатының қалыңдығы мен пішіні өзгермелі болып келеді. Басты жарылыс арқылы руда кені Үлкен және Кіші линзаларға бөлінген. Тотығу зонасының тереңдігі 15-20 м-ден(Үлкен линзада) 30-40 м-ге(Кіші линзада) дейін жетеді. Алыс учаскесінде аралас жыныстарға ұштасып жатқан пішіні күрделі линза іспетті келген 11 тік құламалы руда денесі айқындалған. Оңтүстік учаскесінің өңдірістік рудалары линза тәрізді 2 тік құламалы руда денесінен тұрады. Рудалар көлемді, жолақты келеді.

Минералдары, құрамы

Негізгі минералдары: сульфидтілері — галенит, сфалерит, барит, тотыққан рудалардікі — церуссит, англезит, смитсонит. Рудалардың қосымша минераддары: сульфидтілері - пирит, магнетит, халькопирит, пирротин, түссіз руда, арсенопирит; тотықкан рудалардікі — малахит, пироморфит, каламин. Алыс учаскесінін жыныстары құрылыс тастары ретінде пайдалануға жарамды, баритті, флотациялағаннан кейінгі қалдықты асфальт-бетон мен аглопорит өндіру үшін пайдалануға болады.

Дереккөздер

1. Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5