Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қалпақ – ерлердің дәстүрлі бас киімі. Негізгі материалы – киіз. Қиынды төрт сайдан құралып, күмбез пішінді, етегі қайырылатын болып тігіледі. Екі жақ күнқағары айыр болып тігілгендерін айырқалпақ деп атайды. Оның бір жағы – байлық, келесісі – билік деген мағына береді. Мұндай Қ-тар қымбат маталардан тігіліп, алтын не күміс жіптермен кестеленеді. Ерте кезде оларды хан, сұлтан, би, киген. Ақ киізден сәндеп тігілген ақ қалпақ қазақ, қырғыз, қарақалпақ халықтары арасында кең тараған. Кейде мұны да айырқалпақ, киіз қалпақ деп атай береді. Оны ақ қозының күзем жүнінен, кейде түбіт қосып басқан жұқа киізден жасайды. Қайырылған күнқағары алды арты кейде жырық болып келеді. Сайлары қосылған тігістері мен етегі қара барқытпен көмкеріледі де, төбесі нәзік ою-өрнектермен сәнделеді. Төбесіне, сәнді болу үшін, нәзік жіптер арқылы жалғанып, қысқа шашақ тігіледі. Қ-тың түр-түсі киюшінің жас ерекшеліктерін де білдіреді. Ақ киізден тігілген Қалпақ – жеңіл. Оның ыстықта күн өткізбейтін, ал салқында суықтан қорғайтын қасиеті бар.
Сөз төркіні
Орта парсыша: kulāfak > түрікше: *qalpāq/*qalfāq > қазақша: қалпақ
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қalpak erlerdin dәstүrli bas kiimi Negizgi materialy kiiz Қiyndy tort sajdan kuralyp kүmbez pishindi etegi kajyrylatyn bolyp tigiledi Eki zhak kүnkagary ajyr bolyp tigilgenderin ajyrkalpak dep atajdy Onyn bir zhagy bajlyk kelesisi bilik degen magyna beredi Mundaj Қ tar kymbat matalardan tigilip altyn ne kүmis zhiptermen kestelenedi Erte kezde olardy han sultan bi kigen Ak kiizden sәndep tigilgen ak kalpak kazak kyrgyz karakalpak halyktary arasynda ken taragan Kejde muny da ajyrkalpak kiiz kalpak dep ataj beredi Ony ak kozynyn kүzem zhүninen kejde tүbit kosyp baskan zhuka kiizden zhasajdy Қajyrylgan kүnkagary aldy arty kejde zhyryk bolyp keledi Sajlary kosylgan tigisteri men etegi kara barkytpen komkeriledi de tobesi nәzik oyu ornektermen sәndeledi Tobesine sәndi bolu үshin nәzik zhipter arkyly zhalganyp kyska shashak tigiledi Қ tyn tүr tүsi kiyushinin zhas erekshelikterin de bildiredi Ak kiizden tigilgen Қalpak zhenil Onyn ystykta kүn otkizbejtin al salkynda suyktan korgajtyn kasieti bar Soz torkiniOrta parsysha kulafak gt tүrikshe qalpaq qalfaq gt kazaksha kalpakDerekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8Osy makala kazak mәdenieti turaly bastama bolyp tabylady Buny tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz