Қайыржан Ізтелеуұлы Әлиев (5 мамыр 1937, Кошелевка ауылы Краснояр ауданы Астрахан облысы - 31 желтоқсан 2023 Атырау) — Кеңес Одағының және Қазақстан Республикасының мемлекет қайраткері, Гурьев облысының балық өнеркәсібінің басшысы (әр түрлі лауазымдарда болған). Атырау облысы Балықшы ауданының және Құрманғазы ауданының Құрметті азаматы. Атырау облысының Құрметті азаматы.
Қайыржан Ізтелеуұлы Әлиев | ||||||||||||
Туған күні | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Туған жері | Кошелевка ауылы, Краснояр ауданы, Астрахан облысы | |||||||||||
Қайтыс болған күні | 31 желтоқсан 2023 (86 жас) | |||||||||||
Қайтыс болған жері | ||||||||||||
Азаматтығы | ||||||||||||
Марапаттары мен сыйлықтары |
|
Кеңес Одағы мен Қазақстан Республикасының балық саласын кешенді дамытуға, балық өңдеу кәсіпорындары мен балық аулау колхоздары қызметкерлерінің тұрғын үй-тұрмыстық жағдайын жақсартуға елеулі үлес қосты.
Өмірбаяны
Әлиев Қайыржан 1937 жылы 5 мамырда Астрахан облысы Краснояр ауданының Кошелевка ауылында дүниеге келген. Ол Әлиев Изтелеу және Дина отбасындағы он алтыншы бала болатын. Руы Адай Келимберды Мугал бөлемі, Кіші жүз.
1956 жылы Молотов атындағы (қазір Ломоносов атындағы) Ганюшкин орта мектебін күміс медальмен бітіргеннен кейін, қабылдау емтихандарынсыз Астрахан жоғары техникалық балық өнеркәсібі және шаруашылығы институтына (АстРыбВтуз) қабылданды, оны 1961 жылы инженер-механик мамандығы бойынша бітіріп, диплом алды.
1959–1961 жылдары Астрахан қалалық КОКП комитеті жанындағы марксизм-ленинизм университетінің экономика бөлімін аяқтады.
1961 жылы бөлу бойынша еңбек жолын Шортанбай балық зауытында механик болып бастады. Содан кейін бас механик болып тағайындалды.
1967-1971 жылдары Шортанбай балық зауытының директоры. Сол кезде осы зауыттың құрамына Астрахан қаласында орналасқан Буденный атындағы балық зауыты, үш жүзбелі теңіз балық мұздататын базасы, Қиғаш және Шароновка өзендерінің сағасында орналасқан сегіз ірі балық пункті кіретін еді. Бұл Каспий аймағы бойынша ең ірі балық өндірісінің бірі болды.
1971 жылы Гурьев облысының "Гурьеврыбпром" балық өнеркәсібі аумақтық-өндірістік басқармасының бас инженері, 1972 жылы бастығы болып тағайындалды, осы лауазымда 1986 жылға дейін қызмет етеді. Басқарма құрамына Гурьев және Баутино балық комбинаттары, Гурьев, Баутино және Чкалов (Астрахан) кеме жөндеу зауыттары, "Мангышлакрыбхолодофлот" басқармасы, Шортанбай және Буденовский (Астрахан) балық зауыттары, Денгиз КҚТК, автобаза, Теңіз балық өнеркәсібі техникумы, МТС кеңсесі, ҚМБ (құрылыс монтаж басқармасы) және 18 балық аулау колхоздары кірді.
1986 жылы денсаулық жағдайына байланысты, басқа жұмысқа ауысуына өтініш жазады.
1986-1992 жылдары Амангелді атындағы балық колхозының төрағасы.
1992-1999 жылдары "Атыраурыбпром" ӨБ бас директоры (бұрынғы "Гурьеврыбпром").
1999 жылы зейнеткерлікке шықты.
Еңбек жолдары
Қайыржан Ізтілеуұлы өткен өмірін есіне ала отырып, балық саласының ұйымдастырушылары Ф. Котельников пен А. Шапошниковтың Каспий жағалауында жақсы танымал тәлімгерлерінің айтуынша, басшы үшін әрбір адамның мұқтаждығын, қиындығын түсініп , қамқоршы болу керек екенін үйретті. Осы қағиданы ұстанып, Әлиев өзінің мыңдаған адамы бар ұжымы үшін жұмыста да, тұрмыста да, демалыста да барынша қолайлы жағдай жасауға тырысты. Және ол бұл қағиданы әрдайым жадынан шығармады. Қызметкерлер өз қызметін де, өндірісті де жоғары деңгейде ұстай білді, және жұмыс қалашығының инфрақұрылымын дамыту және адамдардың жағдайын жасау керектігін ұмытпады.
Шортанбай балық зауыты
Оның басшылығымен 1961-1963 жылдары Орталық дизельді электр станциясының құрылысы аяқталып, пайдалануға берілді, ол балық зауыты мен Шортанбай ауылын электр энергиясымен толық қамтамасыз етіп қана қоймай, сонымен қатар Панфилов атындағы колхоздарды, "Жас-Талап", "Память Ильича" колхоздарын және зауыттан 3-тен 12 км-ге дейін қашықтықта орналасқан Құрманғазы атындағы кеңшарды электр энергиясымен жабдықтауға мүмкіндік берді.
1965-1971 жылдары Бүкілодақтық әлеуметтік жарыстардың қорытындысы бойынша зауыт ұжымы бірнеше рет ауыспалы Қызыл Ту мен КСРО Минрыбхозы мен балық шаруашылығы жұмысшылар кәсіподағының ОК, "КаспРыба" СӨӨБ және Гурьев аумақтық-өндірістік балық өнеркәсібі басқармасы мен кәсіподақтың облыстық комитетінің алғашқы ақшалай сыйлықтарын жеңіп алды. 1966 жылы Қазақ КСР Үкіметтерінің қаулысымен қол жеткізген зор табыстары үшін зауытқа КОКП XXIII съезінің есімі беріледі және алдағы уақытта зауыт "КОКП XXIII съезі атындағы Шортанбай балық зауыты" деп атала бастады.
"Гурьеврыбпром" ӨБ
Қабылдау-Көлік және аулау флотын жаңғырту, жыл сайынғы мелиоративтік жұмыстарды жүзеге асыру, Баутин және Гурьев балық комбинаттарының, Шортанбай балық зауытының және облыстың балық аулау колхоздарындағы цехтары мен учаскелерін қайта жаңарту. Шортанбай балық зауытынан Каспий теңізіне дейін Шароновка өзенінің бойымен ұзындығы 124 км астам Ганюшкин балық жүретін каналы қазылды.
Балықшы ауылында барақ типті үйлер толығымен жойылып, ал олардың тұрғындары барлық қолайлы көп қабатты үйлерге көшірілді. Балықшылар сарайы, балық өнеркәсібі техникумының оқушыларына арналған жатақхана, қысымды кәріз коллекторы салынды.
Бүкілодақтық әлеуметтік жарыстардың қорытындысы бойынша тек 1974, 1975 және 1979 жылдары В.И. Ленин атындағы Гурьев балық консерві комбинатының ұжымы КОКП ОК, КСРО Министрлер Кеңесінің, ВЦСПС және БЛКЖО ОК ауыспалы Қызыл Туымен үш рет және ақшалай сыйлықпен марапатталды. В. И. Ленин атындағы Гурьев балық комбинаты 9-шы және 10-шы бесжылдықтағы тапсырмаларды орындауда жоғары көрсеткіштері үшін Қазақ КСР Құрмет Алтын кітабына енгізілген.
Амангелді атындағы балық аулау колхозы
Амангелді атындағы колхозда оның төрағалық еткен жылдары жоғары вольтты ЭБЖ, тұтас бір көше жастар қоныстануға арналып салынды, балабақшаның жаңа ғимараты пайда болды, музыкалық мектеп ашылды, орта мектеп ғимаратын кеңейтті. Комбинаттың консерві цехы үшін тігін цехын, пияз қуыру цехын ашу арқасында адамдарды жұмыспен қамту мәселесі шешілді.
Қоғамдық қызметі
1972 жылдан бастап Қазақстан Компартиясы Гурьев облыстық комитетінің мүшесі, барлық шақырылымдағы Еңбекшілер депутаттары балықшы және облыстық Кеңесінің депутаты. Облыстық мәслихаттың депутаты және жоспар, бюджет және қаржы жөніндегі тұрақты комиссияның төрағасы болды. 1972 жылдан бастап 15 жыл бойы Балықшы аудандық партия комитетінің бюро мүшесі болды.
Қазақстан Компартиясы ОК съездерінің делегаты болып сайланды.
Отбасы
Әкесі – Әлиев Изтелеу, анасы – Дина. Зайыбы - Жанзия Уәлиқызы, балалары Қабылжан, Аэлита, Зәуреш, Сабыржан, он алты немересі және төрт шөбересі бар.
Марапаттары
БЛКЖО ОК, КСРО Минрабхозы және кәсіподақ ОК, Гурьев облыстық комитеті мен облыстық Атқару Комитеті мен "КаспРыба" СКӨБ ордендерімен және медальдармен марапатталған. Олардың қатарында "Еңбек Қызыл Ту", "Құрмет белгісі", "Еңбек даңқы" - І дәрежелі, "Құрмет" ордендері, "Ерен еңбегі үшін. В. И. Ленин 100 жасқа толу құрметіне", "Еңбек ардагері", "Астанаға 10 жыл", "Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 20 жыл", "Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 25 жыл", "Қазақстан Республикасының ардагерлер ұйымына 30 жыл", "Украинаны фашистік басқыншылардан босатылуына 60 жыл" медальдары бар, "Қазақстан Республикасы өнеркәсібінің еңбек сіңірген қызметкері", " Қайсар" - II дәрежелі, " Қазақ КСР-на 60 жыл", "Қазақстан мәслихатына 20 жыл" құрмет белгілері бар.
28.04.1997. "Балықшы ауданының Құрметті азаматы" Құрмет белгісі және куәлігі
07.05.1997. "Құрманғазы ауданының Құрметті азаматы" Құрмет белгісі және куәлігі
03.12.2010. "Атырау облысының Құрметті азаматы" Құрмет белгісі және куәлігі
Жарияланымдар
Әлиев Қ. "Под путеводной рыбацкой звездой" / Атырау-Ақпарат, 2013.
Дереккөздер
- https://pricom.kz/sport/zolotaya-medal-deda.html
- http://pricom.kz/obshhestvo/glava-dinastii.html
- https://pricom.kz/sobytiya/vo-imya-obshhey-tseli.html
- http://pricom.kz/obshhestvo/kairzhan-yarkiy-predstavitel-istorii.html
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қajyrzhan Izteleuuly Әliev 5 mamyr 1937 Koshelevka auyly Krasnoyar audany Astrahan oblysy 31 zheltoksan 2023 Atyrau Kenes Odagynyn zhәne Қazakstan Respublikasynyn memleket kajratkeri Gurev oblysynyn balyk onerkәsibinin basshysy әr tүrli lauazymdarda bolgan Atyrau oblysy Balykshy audanynyn zhәne Қurmangazy audanynyn Қurmetti azamaty Atyrau oblysynyn Қurmetti azamaty Қajyrzhan Izteleuuly ӘlievTugan kүni5 mamyr 1937 1937 05 05 Tugan zheriKoshelevka auyly Krasnoyar audany Astrahan oblysyҚajtys bolgan kүni31 zheltoksan 2023 2023 12 31 86 zhas Қajtys bolgan zheriAtyrauAzamattygy KSRO Қazak KSR ҚazakstanMarapattary men syjlyktaryҚurmet ordeniBalykshy audanynyn Қurmetti azamatyҚurmangazy audanynyn Қurmetti azamatyAtyrau oblysynyn Қurmetti azamaty Kenes Odagy men Қazakstan Respublikasynyn balyk salasyn keshendi damytuga balyk ondeu kәsiporyndary men balyk aulau kolhozdary kyzmetkerlerinin turgyn үj turmystyk zhagdajyn zhaksartuga eleuli үles kosty ӨmirbayanyӘliev Қajyrzhan 1937 zhyly 5 mamyrda Astrahan oblysy Krasnoyar audanynyn Koshelevka auylynda dүniege kelgen Ol Әliev Izteleu zhәne Dina otbasyndagy on altynshy bala bolatyn Ruy Adaj Kelimberdy Mugal bolemi Kishi zhүz 1956 zhyly Molotov atyndagy kazir Lomonosov atyndagy Ganyushkin orta mektebin kүmis medalmen bitirgennen kejin kabyldau emtihandarynsyz Astrahan zhogary tehnikalyk balyk onerkәsibi zhәne sharuashylygy institutyna AstRybVtuz kabyldandy ony 1961 zhyly inzhener mehanik mamandygy bojynsha bitirip diplom aldy 1959 1961 zhyldary Astrahan kalalyk KOKP komiteti zhanyndagy marksizm leninizm universitetinin ekonomika bolimin ayaktady 1961 zhyly bolu bojynsha enbek zholyn Shortanbaj balyk zauytynda mehanik bolyp bastady Sodan kejin bas mehanik bolyp tagajyndaldy 1967 1971 zhyldary Shortanbaj balyk zauytynyn direktory Sol kezde osy zauyttyn kuramyna Astrahan kalasynda ornalaskan Budennyj atyndagy balyk zauyty үsh zhүzbeli teniz balyk muzdatatyn bazasy Қigash zhәne Sharonovka ozenderinin sagasynda ornalaskan segiz iri balyk punkti kiretin edi Bul Kaspij ajmagy bojynsha en iri balyk ondirisinin biri boldy 1971 zhyly Gurev oblysynyn Gurevrybprom balyk onerkәsibi aumaktyk ondiristik baskarmasynyn bas inzheneri 1972 zhyly bastygy bolyp tagajyndaldy osy lauazymda 1986 zhylga dejin kyzmet etedi Baskarma kuramyna Gurev zhәne Bautino balyk kombinattary Gurev Bautino zhәne Chkalov Astrahan keme zhondeu zauyttary Mangyshlakrybholodoflot baskarmasy Shortanbaj zhәne Budenovskij Astrahan balyk zauyttary Dengiz KҚTK avtobaza Teniz balyk onerkәsibi tehnikumy MTS kensesi ҚMB kurylys montazh baskarmasy zhәne 18 balyk aulau kolhozdary kirdi 1986 zhyly densaulyk zhagdajyna bajlanysty baska zhumyska auysuyna otinish zhazady 1986 1992 zhyldary Amangeldi atyndagy balyk kolhozynyn toragasy 1992 1999 zhyldary Atyraurybprom ӨB bas direktory buryngy Gurevrybprom 1999 zhyly zejnetkerlikke shykty Enbek zholdaryҚajyrzhan Iztileuuly otken omirin esine ala otyryp balyk salasynyn ujymdastyrushylary F Kotelnikov pen A Shaposhnikovtyn Kaspij zhagalauynda zhaksy tanymal tәlimgerlerinin ajtuynsha basshy үshin әrbir adamnyn muktazhdygyn kiyndygyn tүsinip kamkorshy bolu kerek ekenin үjretti Osy kagidany ustanyp Әliev ozinin myndagan adamy bar uzhymy үshin zhumysta da turmysta da demalysta da barynsha kolajly zhagdaj zhasauga tyrysty Zhәne ol bul kagidany әrdajym zhadynan shygarmady Қyzmetkerler oz kyzmetin de ondiristi de zhogary dengejde ustaj bildi zhәne zhumys kalashygynyn infrakurylymyn damytu zhәne adamdardyn zhagdajyn zhasau kerektigin umytpady Shortanbaj balyk zauyty Onyn basshylygymen 1961 1963 zhyldary Ortalyk dizeldi elektr stanciyasynyn kurylysy ayaktalyp pajdalanuga berildi ol balyk zauyty men Shortanbaj auylyn elektr energiyasymen tolyk kamtamasyz etip kana kojmaj sonymen katar Panfilov atyndagy kolhozdardy Zhas Talap Pamyat Ilicha kolhozdaryn zhәne zauyttan 3 ten 12 km ge dejin kashyktykta ornalaskan Қurmangazy atyndagy kenshardy elektr energiyasymen zhabdyktauga mүmkindik berdi 1965 1971 zhyldary Bүkilodaktyk әleumettik zharystardyn korytyndysy bojynsha zauyt uzhymy birneshe ret auyspaly Қyzyl Tu men KSRO Minrybhozy men balyk sharuashylygy zhumysshylar kәsipodagynyn OK KaspRyba SӨӨB zhәne Gurev aumaktyk ondiristik balyk onerkәsibi baskarmasy men kәsipodaktyn oblystyk komitetinin algashky akshalaj syjlyktaryn zhenip aldy 1966 zhyly Қazak KSR Үkimetterinin kaulysymen kol zhetkizgen zor tabystary үshin zauytka KOKP XXIII sezinin esimi beriledi zhәne aldagy uakytta zauyt KOKP XXIII sezi atyndagy Shortanbaj balyk zauyty dep atala bastady Gurevrybprom ӨB Қabyldau Kolik zhәne aulau flotyn zhangyrtu zhyl sajyngy meliorativtik zhumystardy zhүzege asyru Bautin zhәne Gurev balyk kombinattarynyn Shortanbaj balyk zauytynyn zhәne oblystyn balyk aulau kolhozdaryndagy cehtary men uchaskelerin kajta zhanartu Shortanbaj balyk zauytynan Kaspij tenizine dejin Sharonovka ozeninin bojymen uzyndygy 124 km astam Ganyushkin balyk zhүretin kanaly kazyldy Balykshy auylynda barak tipti үjler tolygymen zhojylyp al olardyn turgyndary barlyk kolajly kop kabatty үjlerge koshirildi Balykshylar sarajy balyk onerkәsibi tehnikumynyn okushylaryna arnalgan zhatakhana kysymdy kәriz kollektory salyndy Bүkilodaktyk әleumettik zharystardyn korytyndysy bojynsha tek 1974 1975 zhәne 1979 zhyldary V I Lenin atyndagy Gurev balyk konservi kombinatynyn uzhymy KOKP OK KSRO Ministrler Kenesinin VCSPS zhәne BLKZhO OK auyspaly Қyzyl Tuymen үsh ret zhәne akshalaj syjlykpen marapattaldy V I Lenin atyndagy Gurev balyk kombinaty 9 shy zhәne 10 shy beszhyldyktagy tapsyrmalardy oryndauda zhogary korsetkishteri үshin Қazak KSR Қurmet Altyn kitabyna engizilgen Amangeldi atyndagy balyk aulau kolhozy Amangeldi atyndagy kolhozda onyn toragalyk etken zhyldary zhogary voltty EBZh tutas bir koshe zhastar konystanuga arnalyp salyndy balabakshanyn zhana gimaraty pajda boldy muzykalyk mektep ashyldy orta mektep gimaratyn kenejtti Kombinattyn konservi cehy үshin tigin cehyn piyaz kuyru cehyn ashu arkasynda adamdardy zhumyspen kamtu mәselesi sheshildi Қogamdyk kyzmeti1972 zhyldan bastap Қazakstan Kompartiyasy Gurev oblystyk komitetinin mүshesi barlyk shakyrylymdagy Enbekshiler deputattary balykshy zhәne oblystyk Kenesinin deputaty Oblystyk mәslihattyn deputaty zhәne zhospar byudzhet zhәne karzhy zhonindegi turakty komissiyanyn toragasy boldy 1972 zhyldan bastap 15 zhyl bojy Balykshy audandyk partiya komitetinin byuro mүshesi boldy Қazakstan Kompartiyasy OK sezderinin delegaty bolyp sajlandy OtbasyӘkesi Әliev Izteleu anasy Dina Zajyby Zhanziya Uәlikyzy balalary Қabylzhan Aelita Zәuresh Sabyrzhan on alty nemeresi zhәne tort shoberesi bar MarapattaryBLKZhO OK KSRO Minrabhozy zhәne kәsipodak OK Gurev oblystyk komiteti men oblystyk Atkaru Komiteti men KaspRyba SKӨB ordenderimen zhәne medaldarmen marapattalgan Olardyn katarynda Enbek Қyzyl Tu Қurmet belgisi Enbek danky I dәrezheli Қurmet ordenderi Eren enbegi үshin V I Lenin 100 zhaska tolu kurmetine Enbek ardageri Astanaga 10 zhyl Қazakstan Respublikasynyn Tәuelsizdigine 20 zhyl Қazakstan Respublikasynyn Tәuelsizdigine 25 zhyl Қazakstan Respublikasynyn ardagerler ujymyna 30 zhyl Ukrainany fashistik baskynshylardan bosatyluyna 60 zhyl medaldary bar Қazakstan Respublikasy onerkәsibinin enbek sinirgen kyzmetkeri Қajsar II dәrezheli Қazak KSR na 60 zhyl Қazakstan mәslihatyna 20 zhyl kurmet belgileri bar 28 04 1997 Balykshy audanynyn Қurmetti azamaty Қurmet belgisi zhәne kuәligi 07 05 1997 Қurmangazy audanynyn Қurmetti azamaty Қurmet belgisi zhәne kuәligi 03 12 2010 Atyrau oblysynyn Қurmetti azamaty Қurmet belgisi zhәne kuәligiZhariyalanymdarӘliev Қ Pod putevodnoj rybackoj zvezdoj Atyrau Akparat 2013 Derekkozderhttps pricom kz sport zolotaya medal deda html http pricom kz obshhestvo glava dinastii html https pricom kz sobytiya vo imya obshhey tseli html http pricom kz obshhestvo kairzhan yarkiy predstavitel istorii html