Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қазтамақ - қазтамақ тұқымдасына жататын бір немесе көп жылдық шөптесін өсімдік. Қазақстанда шалғындық жерлерде өзен аңғарында, орманда, тау беткейлерінде өседі, 15 түрі бар. Биікт. 10-80 см. Сабағы тік, сыртын түк жапқан. Тілімденген жапырақтары қарама-қарсы не кезектесіп орналасады. Қызыл, көкшіл, күлгін, ақ түсті гүлдері, көбінесе шоқталып, кейде жеке дара шығады. Маусым-тамыз айлароында гүлдеп, шілде- қыркүйекте жемістенеді. Жемісі - дәнек. Қазтамақ илік заттарға бай, оның гүлдерінің құрамында, сабағында танин, бояғыш заттар, кальций мен каротин, С дәрумені мен (эфир майы алынады) бар. Қазтамақтың кейбір түрлері: орман қазтамағы, шалған қазтамағы, Роберт қазтамағы және сібір қазтамағы - дәрілік өсімдіктер. Қазтамақтың тамырынан немесе кепкен шөбінен алынған тұнбаны бүйрекке байланған тасты ерітуге, ревматизм мен емдеуге, сондай-ақ, баспамен ауырғанда тамақ шаюға, сүйек сынғанда ванна жасауға, түсе бастаса шашты жууға пайдаланады. Кейбір түрлері әсемдік үшін де өсіріледі.
| Cut-leaved Crane's-bill | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Species | ||||||||||||
|
|
ҚАЗТАМАҚ (PELARGONIUM ПЕЛАРГОНИЯ (ГЕРАНЬ)) – тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін өсімдік. Негізгі отаны – Оңтүстік Африка. 280-ге жуық түрі белгілі. Сәуірден қазан айына дейін үздіксіз гүлдейтіндіктен, қазтамақ көптеген гүлпаздардың сүйікті гүлі. Гүлпаздар қазтамақты әдемі гүлі үшін ғана емес, сонымен қатар хош иісті жапырақтары үшін де өсіреді. Жапырақтарының емдік қасиетімен бірге ауа тазарту қасиеті де өте жоғары. Ол ауадағы зиянды микробтарды, бактерияларын жоюға пәрмені бар өсімдік. Қазтамақ тез өсетін, аса құнарлы топырақты қажет етпейтін, оңай көбейтілетін, күтімі жеңіл гүлдерге жатады. Мамыр айында аулаға шығарып, гүлзарларға егіп қоюға болады. Күзде қайтадан қазып алып, түбекке отырғызып үйге кіргізеді. Қараша айында жапырағы сарғайып, түсе бастағанда сабағын тамырдан жоғары 10-15см-дей биіктікте кесіп, жыл сайын өсімдікті жасартып, жаңартып отыру қажет.
Жарығы:
Жарық сүйгіш. Жаз айларында аулада күн астында өсіруге болады.
Жылуы:
Қыста 10ºС төмен болмағаны абзал.
Суғарылуы:
Топырағының беті құрғаңқырағанда суғарып тұру қажет.
Ылғалдылығы:
Ылғалдандыруды қажет етпейді.
Қоректендірілуі:
Көктемнен күзге дейін 10-15 күнде гүлдейтін гүлдерге арналған тыңайтқышпен қоректендіріп тұру қажет.
Аурулары:
Ауруға көп шалдыға бермейді, төзімді өсімдік.
Көбейтілуі:
Тұқымы, түбін бөлу және сабағын қалемшелеу арқылы көбейтіледі.
Қызықты дерек
Ең жағымды гүлдердің бірі қазтамақ деп есептелінеді. Қазтамақ тұрған бөлмеде ұрыс-керіс те болмайды, ал бола қалған жағдайда өсімдік адамның жүйке жүйесіне әсер ететін зат бөле бастайды. Содан ұрысып қалғандар тез татуласып кетеді екен. Сондықтан болар, бұл гүлді бұрындары әр үй өсірген.
Сыртқы сілтемелер
- ITIS Қазтамақ түрлерінің тізімдері Мұрағатталған 30 қыркүйектің 2006 жылы.
Сілтемелер
- Гүлстан, өсімдіктер туралы сайт Мұрағатталған 20 ақпанның 2012 жылы.
Дереккөздер
"Гүлстан" республикалық ғылыми-танмыдық, көпшілік журнал, 2010 жыл ISSN 2078-6727
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қaztamak kaztamak tukymdasyna zhatatyn bir nemese kop zhyldyk shoptesin osimdik Қazakstanda shalgyndyk zherlerde ozen angarynda ormanda tau betkejlerinde osedi 15 tүri bar Biikt 10 80 sm Sabagy tik syrtyn tүk zhapkan Tilimdengen zhapyraktary karama karsy ne kezektesip ornalasady Қyzyl kokshil kүlgin ak tүsti gүlderi kobinese shoktalyp kejde zheke dara shygady Mausym tamyz ajlaroynda gүldep shilde kyrkүjekte zhemistenedi Zhemisi dәnek Қaztamak ilik zattarga baj onyn gүlderinin kuramynda sabagynda tanin boyagysh zattar kalcij men karotin S dәrumeni men efir majy alynady bar Қaztamaktyn kejbir tүrleri orman kaztamagy shalgan kaztamagy Robert kaztamagy zhәne sibir kaztamagy dәrilik osimdikter Қaztamaktyn tamyrynan nemese kepken shobinen alyngan tunbany bүjrekke bajlangan tasty erituge revmatizm men emdeuge sondaj ak baspamen auyrganda tamak shayuga sүjek synganda vanna zhasauga tүse bastasa shashty zhuuga pajdalanady Kejbir tүrleri әsemdik үshin de osiriledi Cut leaved Crane s billDүniesi ӨsimdikterBolimi Taby Saby Tukymdasy Tegi Geranium L 1753Species ҚAZTAMAҚ PELARGONIUM PELARGONIYa GERAN tukymdasyna zhatatyn kopzhyldyk shoptesin osimdik Negizgi otany Ontүstik Afrika 280 ge zhuyk tүri belgili Sәuirden kazan ajyna dejin үzdiksiz gүldejtindikten kaztamak koptegen gүlpazdardyn sүjikti gүli Gүlpazdar kaztamakty әdemi gүli үshin gana emes sonymen katar hosh iisti zhapyraktary үshin de osiredi Zhapyraktarynyn emdik kasietimen birge aua tazartu kasieti de ote zhogary Ol auadagy ziyandy mikrobtardy bakteriyalaryn zhoyuga pәrmeni bar osimdik Қaztamak tez osetin asa kunarly topyrakty kazhet etpejtin onaj kobejtiletin kүtimi zhenil gүlderge zhatady Mamyr ajynda aulaga shygaryp gүlzarlarga egip koyuga bolady Kүzde kajtadan kazyp alyp tүbekke otyrgyzyp үjge kirgizedi Қarasha ajynda zhapyragy sargajyp tүse bastaganda sabagyn tamyrdan zhogary 10 15sm dej biiktikte kesip zhyl sajyn osimdikti zhasartyp zhanartyp otyru kazhet Zharygy Zharyk sүjgish Zhaz ajlarynda aulada kүn astynda osiruge bolady Zhyluy Қysta 10ºS tomen bolmagany abzal Sugaryluy Topyragynyn beti kurgankyraganda sugaryp turu kazhet Ylgaldylygy Ylgaldandyrudy kazhet etpejdi Қorektendirilui Koktemnen kүzge dejin 10 15 kүnde gүldejtin gүlderge arnalgan tynajtkyshpen korektendirip turu kazhet Aurulary Auruga kop shaldyga bermejdi tozimdi osimdik Kobejtilui Tukymy tүbin bolu zhәne sabagyn kalemsheleu arkyly kobejtiledi Қyzykty derekEn zhagymdy gүlderdin biri kaztamak dep eseptelinedi Қaztamak turgan bolmede urys keris te bolmajdy al bola kalgan zhagdajda osimdik adamnyn zhүjke zhүjesine әser etetin zat bole bastajdy Sodan urysyp kalgandar tez tatulasyp ketedi eken Sondyktan bolar bul gүldi buryndary әr үj osirgen Syrtky siltemelerITIS Қaztamak tүrlerinin tizimderi Muragattalgan 30 kyrkүjektin 2006 zhyly SiltemelerGүlstan osimdikter turaly sajt Muragattalgan 20 akpannyn 2012 zhyly Derekkozder Gүlstan respublikalyk gylymi tanmydyk kopshilik zhurnal 2010 zhyl ISSN 2078 6727