Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ғаббас әл-Жауһари, Аббас әл-Жауһари, Ғаббас ибн Сайд әл- Жауһари (9 ғ-дың 1-жартысы) — астроном, математик. Отырар оазисіндегі (қазіргі ) қалашығында туған. Бағдатқа шақырылып, Ортаазиялык ғалымдармен бірге Бағдат обсерваториясы мен "Даналық үйінің" негізін қалаған. Ол 829—830 жылы Бағдатта жөне 832—833 жылы жүргізілген астрон. бақылауларға қатысады. Бұл бақылаулар негізінде "Мамунның астрономиялық кестелері" деп аталатын еңбек жазылды. Ғаббас әл-Жауһари — Евклидтің "Негіздерін" түсіндіруге, толықтыруға арналған бірнеше трактаттардың авторы. Ол шығыс математиктерінің ішінде ең бірінші болып Евклидтің параллель түзулер аксиомасын сынға алды. Евклидтің 5-қағидасын дәлелдеуге әрекеттеңді. Ол бұл ретте үшбұрыштың орта сызығы туралы теореманы және бұрыш ішіндегі кез келген нүктеден бұрыштың 2 қабырғасын қиып өтетін тузу жүргізуге болатынын дөлелдеді. Ғаббас әл-Жауһаридің түзулер туралы идеяларын кейіннен дамытты.
Дереккөздер
- Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ғabbas әl Zhauһari Abbas әl Zhauһari Ғabbas ibn Sajd әl Zhauһari 9 g dyn 1 zhartysy astronom matematik Otyrar oazisindegi kazirgi kalashygynda tugan Bagdatka shakyrylyp Ortaaziyalyk galymdarmen birge Bagdat observatoriyasy men Danalyk үjinin negizin kalagan Ol 829 830 zhyly Bagdatta zhone 832 833 zhyly zhүrgizilgen astron bakylaularga katysady Bul bakylaular negizinde Mamunnyn astronomiyalyk kesteleri dep atalatyn enbek zhazyldy Ғabbas әl Zhauһari Evklidtin Negizderin tүsindiruge tolyktyruga arnalgan birneshe traktattardyn avtory Ol shygys matematikterinin ishinde en birinshi bolyp Evklidtin parallel tүzuler aksiomasyn synga aldy Evklidtin 5 kagidasyn dәleldeuge әrekettendi Ol bul rette үshburyshtyn orta syzygy turaly teoremany zhәne burysh ishindegi kez kelgen nүkteden buryshtyn 2 kabyrgasyn kiyp otetin tuzu zhүrgizuge bolatynyn doleldedi Ғabbas әl Zhauһaridin tүzuler turaly ideyalaryn kejinnen damytty DerekkozderOtyrar Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2005 ISBN 9965 17 272 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet