Ярен (ағылш. Yaren) — Науру Республикасындағы қала және округтарының бірі, елдің бейресми астанасы.
Округ | |
Ярен | |
ағылш. Yaren | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Кіреді | сайлау округы |
Әкімшілік орталығы | Ярен |
депутаттар | |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 0°32′ о. е. 166°55′ ш. б. / 0.533° о. е. 166.917° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 0°32′ о. е. 166°55′ ш. б. / 0.533° о. е. 166.917° ш. б. (G) (O) (Я) |
Жер аумағы | 1,5 км² (5 орын) |
Биіктігі · Ең биік · Орташа · Минималды |
|
Уақыт белдеуі | UTC+12 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 747 адам (2011) |
Тығыздығы | 498,00 адам/км² |
Ресми тілі | |
| |
| |
Ярен Ортаққорда Координаттар: 0°32′ о. е. 166°55′ ш. б. / 0.533° о. е. 166.917° ш. б. (G) (O) (Я) |
Табиғи жағдайы
Ярен жанартау конусының шыныңда пайда болған маржан аттолындағы Науру аралында орналасқан. Климаты экваториалды, ыстық және ылғалды. Орташа айлық температура 28 градусты құрайды. Жылда жауын-шашын мөлшері шамамен 2000 мм. Кейде құрғақшылық жылдар болып тұрады, ал кейбір жылдары жауын-шашын мөлшері 4500 мм-ге дейін жетеді. Осындай елеулі тербелістер Эль-Ниньо құбылысымен түсіндіріледі. Жаңбыр жауатын мезгіл қарашадан ақпанға дейін созылады. Наурыздан қазанға дейін солтүстік-шығыс бағытындағы желдер үстем болады. Жыл сайын аралда беттік ағымның тугелдей жоқ болғанымен шамамен 30 млн м³ су түседі. Аралда жаппай кокос пальмалары, панданустер, фикустер, дәмжапырақ және де басқа жапырақты өсімдіктер өседі. Сонымен қатар Бұталы формациялардың әр түрлі типтері де кең таралған. Сүтқоректілердің ішінен егеуқұйрықтар ғана бар. Бауырымен жорғалаушылар кесірткелермен ұсынылған. Көптеген құстар және жәндіктер түрлері мекендейді.
Халқы, тілі және діні
2011 жылдың санағы бойынша, Яренның халық саны 747 адамды құрайды.. Округтегі тұрғындарының басым бөлігін микронезия тобы халықтарының өкілі — наурулықтар құрайды. Олардың халық санының ішіндегі үлесі 90 %. Бұдан басқа, Яренде шамамен 5 % Океания елдерінен шыққан халықтар, және 3 % қытайлар, басқалары — еуропалықтар. Ресми тілдері — науру және ағылшын. Діншіл адамдар ішінде 60 % протестанттықтар, қалғандары — католиктер.
Қаланың тарихи дамуы
Ярен округының аумағында алғашқы еуропалық елді-мекендер XIX ғасырдың 30-шы жылдары пайда болды. 1888 жылы Ярен Маршалл аралдарының герман протектораты құрамына кірді, ал 1914 жылдан бастап Ұлыбритания, Австралия және Жаңа Зеландия елдерінің бірегей басқаруының астында болған. Екінші дүниежүзілік соғысы кезінде, 1942—1945 жылдар аралығында, округ жапон әскерінің басқыншылығында болды. 1968 жылы Науру мемлекеті өз тәуелсіздігін алды, бірақ Ярен республиканың ресми астанасы ретінде жарияланған жоқ. Президенттің резиденциясы орналасқан Мененг округімен қатар, ол Наурудың әкімшілік орталығы ғана.
Мәдени маңызы
Қаладағы көрікті жерлерінің қатарына жапон қару-жарағының мұражайы және Екінші дүниедүзілік соғыстан кейін қалған көптеген бункерлері және капонирлері бар. Арал батып кеткен ұшақтар мен кемелермен барлық жағынан қоршалған. Қалада орналасқан, сонымен қатар көрікті жерлерге жер астындағы шағын көлін де жатқызуға болады.
Дереккөздер
- Климат Науру. 2007 (ағыл.)
- Перепись населения NATIONAL REPORT ON POPULATION AND HOUSING (census 2011)
Бұл — Океания географиясы бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Yaren agylsh Yaren Nauru Respublikasyndagy kala zhәne okrugtarynyn biri eldin bejresmi astanasy OkrugYarenagylsh YarenӘkimshiligiKiredisajlau okrugyӘkimshilik ortalygyYarendeputattarTarihy men geografiyasyKoordinattary0 32 o e 166 55 sh b 0 533 o e 166 917 sh b 0 533 166 917 G O Ya Koordinattar 0 32 o e 166 55 sh b 0 533 o e 166 917 sh b 0 533 166 917 G O Ya Zher aumagy1 5 km 5 oryn Biiktigi En biik Ortasha Minimaldy46 m 25 m 0 mUakyt beldeuiUTC 12TurgyndaryTurgyny747 adam 2011 Tygyzdygy498 00 adam km Resmi tiliNauru tiliYaren Ortakkorda Koordinattar 0 32 o e 166 55 sh b 0 533 o e 166 917 sh b 0 533 166 917 G O Ya Tabigi zhagdajyYaren zhanartau konusynyn shynynda pajda bolgan marzhan attolyndagy Nauru aralynda ornalaskan Klimaty ekvatorialdy ystyk zhәne ylgaldy Ortasha ajlyk temperatura 28 gradusty kurajdy Zhylda zhauyn shashyn molsheri shamamen 2000 mm Kejde kurgakshylyk zhyldar bolyp turady al kejbir zhyldary zhauyn shashyn molsheri 4500 mm ge dejin zhetedi Osyndaj eleuli terbelister El Nino kubylysymen tүsindiriledi Zhanbyr zhauatyn mezgil karashadan akpanga dejin sozylady Nauryzdan kazanga dejin soltүstik shygys bagytyndagy zhelder үstem bolady Zhyl sajyn aralda bettik agymnyn tugeldej zhok bolganymen shamamen 30 mln m su tүsedi Aralda zhappaj kokos palmalary pandanuster fikuster dәmzhapyrak zhәne de baska zhapyrakty osimdikter osedi Sonymen katar Butaly formaciyalardyn әr tүrli tipteri de ken taralgan Sүtkorektilerdin ishinen egeukujryktar gana bar Bauyrymen zhorgalaushylar kesirtkelermen usynylgan Koptegen kustar zhәne zhәndikter tүrleri mekendejdi Halky tili zhәne dini2011 zhyldyn sanagy bojynsha Yarennyn halyk sany 747 adamdy kurajdy Okrugtegi turgyndarynyn basym boligin mikroneziya toby halyktarynyn okili naurulyktar kurajdy Olardyn halyk sanynyn ishindegi үlesi 90 Budan baska Yarende shamamen 5 Okeaniya elderinen shykkan halyktar zhәne 3 kytajlar baskalary europalyktar Resmi tilderi nauru zhәne agylshyn Dinshil adamdar ishinde 60 protestanttyktar kalgandary katolikter Қalanyn tarihi damuyParlament gimaraty Yaren okrugynyn aumagynda algashky europalyk eldi mekender XIX gasyrdyn 30 shy zhyldary pajda boldy 1888 zhyly Yaren Marshall araldarynyn german protektoraty kuramyna kirdi al 1914 zhyldan bastap Ұlybritaniya Avstraliya zhәne Zhana Zelandiya elderinin biregej baskaruynyn astynda bolgan Ekinshi dүniezhүzilik sogysy kezinde 1942 1945 zhyldar aralygynda okrug zhapon әskerinin baskynshylygynda boldy 1968 zhyly Nauru memleketi oz tәuelsizdigin aldy birak Yaren respublikanyn resmi astanasy retinde zhariyalangan zhok Prezidenttin rezidenciyasy ornalaskan Meneng okrugimen katar ol Naurudyn әkimshilik ortalygy gana Mәdeni manyzyҚaladagy korikti zherlerinin kataryna zhapon karu zharagynyn murazhajy zhәne Ekinshi dүniedүzilik sogystan kejin kalgan koptegen bunkerleri zhәne kaponirleri bar Aral batyp ketken ushaktar men kemelermen barlyk zhagynan korshalgan Қalada ornalaskan sonymen katar korikti zherlerge zher astyndagy shagyn kolin de zhatkyzuga bolady DerekkozderKlimat Nauru 2007 agyl Perepis naseleniya NATIONAL REPORT ON POPULATION AND HOUSING census 2011 Bul Okeaniya geografiyasy bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz