Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Науру тілі (на. -{Dorerin Naoero}-) — бірі, олардың ішіндегі ең атиптісі. Полинезиялықтар жағынан өте қатты ықпалға ұшырады. Науру халқының туған тілі болып табылады. Науру Республикасындағы мемлекеттік тілдерінің (ағылшын тілімен қатар) бірі. Науру тұрғындарының жартысы (шамамен 7 мың адам) науру тілінде сөйлей алады, олардың түгелге жуығы — екі тілді.
| Науру тілі (Dorerin Naoero) | ||
|---|---|---|
| Елдер | Науру | |
| Сөйлеушілер саны | 7000 | |
| Лингвистикалық класификация |
| |
| Ресми мәртебе | ||
| Ресми тіл |  Науру | |
| Тілдер коды | ||
| ISO 639-1: | na | |
| ISO 639-2: | nau | |
| ISO 639-3: | nau | |
Консонантизмде 22–24 фонема бар, соның ішінде палатализді, веляризді (еріндіктерде) және лабиовелярды дауыссыз дыбыстар қатары; барлық мұрын жолды фонемаларда ұзақ корреляттары бар. l және саңылау (шұғыл) дауыссыздар жоқ (бірақ /j/ және /w/ [ʝ] және [ɣʷ] сияқты айтуға болады).
Вокализмде 6 қысқа және ұзақ i, e, æ, a, o, u жұпты фонемалардан тұратын 12 фонема.
Тәуелдік көрсеткіштері (посессивтер) шамамен 40 есім класстары ажыратылады. Классификаторлармен бірлесе алатын күрделі жүйесі бар. Мысалы, ñ-aiquõn-oe 'біреу осы жерде біреу' (жансыз заттар туралы), ñ-airan-e 'біреу осы жерде біреу' (жалпақ зат туралы) [Kayser 1993: 41 ff.]. Зат есімдерінің көбісі сөз тіркесінен тыс басқа зат есімдерімен «абсолютивті» e- (i-) префиксінің алдына шығады: itii ‛фрегат (құс)’, tiin Naoero ‛науру фрегаты’, an Joe tii ‛Джо фрегаты’ [Nathan 1973:13].
Лексикада неміс және ағылшын тілінен кірме сөздер көп.
Науруан жазуы латын алфавитінің негізінде құрылып, 17 әріптен тұрған. Кейін, басқа тілдердің елеулі ықпалынан, ең алдымен неміс, және , алфавит 28 әріпке дейін кеңейді. Бұл микронезиялық тілінің зерттеуіне науруан тілінде оқулық жазған католиктік миссионер Алоиз Кайзер зор үлес қосты, сонымен қатар американдық (Германияда дүниеге келген) протестанттық миссионері (ағылш. Philip Delaporte).
Әдебиет
науру тілінде «Уикипедия» бөлімі бар
«Bwiema peij»
- Delaporte, Philip. Taschenwörterbuch Deutsch-Nauruisch, 1907.
- Kayser, Alois. Nauru Grammar / Karl H. Rensch (ed.). Yarralumla, (Canberra, Australia), 1993 (1936).
- Comrie B. Review of «Nauru Grammar» by Alois Kayser and Karl H. Rensch // Language, Vol. 71, No. 2 (Jun., 1995), pp. 411–412.
- Nathan, Geoffrey S. Nauruan in the Austronesian Language Family // Oceanic Linguistics (University of Hawai’i Press). 1974, № 12 (1/2): 479—501 pp.
- Nathan, Geoffrey S. A grammatical sketch of Nauruan. Unpublished manuscript. Departament of Linguistics, University of Hawaii, 1973.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nauru tili na Dorerin Naoero biri olardyn ishindegi en atiptisi Polineziyalyktar zhagynan ote katty ykpalga ushyrady Nauru halkynyn tugan tili bolyp tabylady Nauru Respublikasyndagy memlekettik tilderinin agylshyn tilimen katar biri Nauru turgyndarynyn zhartysy shamamen 7 myn adam nauru tilinde sojlej alady olardyn tүgelge zhuygy eki tildi Nauru tili Dorerin Naoero Elder NauruSojleushiler sany 7000Lingvistikalyk klasifikaciya Nauru tili dd dd Resmi mәrtebeResmi til NauruTilder kodyISO 639 1 naISO 639 2 nauISO 639 3 nau Konsonantizmde 22 24 fonema bar sonyn ishinde palatalizdi velyarizdi erindikterde zhәne labiovelyardy dauyssyz dybystar katary barlyk muryn zholdy fonemalarda uzak korrelyattary bar l zhәne sanylau shugyl dauyssyzdar zhok birak j zhәne w ʝ zhәne ɣʷ siyakty ajtuga bolady Vokalizmde 6 kyska zhәne uzak i e ae a o u zhupty fonemalardan turatyn 12 fonema Tәueldik korsetkishteri posessivter shamamen 40 esim klasstary azhyratylady Klassifikatorlarmen birlese alatyn kүrdeli zhүjesi bar Mysaly n aiquon oe bireu osy zherde bireu zhansyz zattar turaly n airan e bireu osy zherde bireu zhalpak zat turaly Kayser 1993 41 ff Zat esimderinin kobisi soz tirkesinen tys baska zat esimderimen absolyutivti e i prefiksinin aldyna shygady itii fregat kus tiin Naoero nauru fregaty an Joe tii Dzho fregaty Nathan 1973 13 Leksikada nemis zhәne agylshyn tilinen kirme sozder kop Nauruan zhazuy latyn alfavitinin negizinde kurylyp 17 әripten turgan Kejin baska tilderdin eleuli ykpalynan en aldymen nemis zhәne alfavit 28 әripke dejin kenejdi Bul mikroneziyalyk tilinin zertteuine nauruan tilinde okulyk zhazgan katoliktik missioner Aloiz Kajzer zor үles kosty sonymen katar amerikandyk Germaniyada dүniege kelgen protestanttyk missioneri agylsh Philip Delaporte Әdebiet Uikipediya logotibi nauru tilinde Uikipediya bolimi bar Bwiema peij Delaporte Philip Taschenworterbuch Deutsch Nauruisch 1907 Kayser Alois Nauru Grammar Karl H Rensch ed Yarralumla Canberra Australia 1993 1936 Comrie B Review of Nauru Grammar by Alois Kayser and Karl H Rensch Language Vol 71 No 2 Jun 1995 pp 411 412 Nathan Geoffrey S Nauruan in the Austronesian Language Family Oceanic Linguistics University of Hawai i Press 1974 12 1 2 479 501 pp Nathan Geoffrey S A grammatical sketch of Nauruan Unpublished manuscript Departament of Linguistics University of Hawaii 1973