Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ядрошық — жасуша ядросы ішіндегі домалақтау тығыз денешік, оның мөлшері 1—2 мкм-ден 10 мкм-ге дейін және одан да көбірек шамаға өзгеруі мүмкін. Ядрошықтың кұрамына РНҚ және ақуыз енеді, РНҚ-синтезі жүреді. Клетка бөлінген кезде ол жойылып кетеді. Ядрошықта 70% цитоплазмалық РНҚ және 30% ядролық РНҚ синтезделеді.
Өсімдіктер мен жануарлар жасушаларын тірі қалпында зерттегенде немесе бекітіп, бояп барып тексергенде олардың ядросының құрамында үсақ түйіршікті, тығыз орналаскан заттарды — хроматинді байкауға болады. Бұл заттар өздеріне негізгі бояуларды жақсы сіңіреді, осыған карап хроматиннің қышқылдық қасиеттерінің бары немесе ДНҚ мен ақуыздардың қосындысынан тұратыны анықталды. Хроматин ядро кабатына тақау немесе кариоплазмада біркелкі орналасады. Интерфаза кезінде хромосомалар тығыз денешіктер қалпына босаңқырайды. Егер хромосомалардың барлық бөлімдері бірдей босаңқы келсе, онда бұл аймакты шашыраңқы (диффузды) хроматин деп атайды, ал хромосомалардың барлық бөлімдері тығыз келсе, онда Бұл аймақты тығыз— гетерохроматин деп атайды. Хроматиндердің осылай орналасуы синтетикалық, процестерге байланысты. Шашыраңқы (диффузды) хроматиндерде синтетикалық процестердің күшті жүретіні байқалған. РНҚ синтезі азайғанда хроматиндер тығыздалып гетерохроматинге айналады. Митоз процесінде хроматиндер тығыздалып, хромосомаға айналғанда ешқандай синтетикалық процесс жүрмейді.
Сонымен хромосомдардың құрылымына қарай екі күйін байқауға болады: біріншісі — шашыраңқы (диффузды) күй, Бұл ядродағы транскрипция және процесін көрсетеді, екіншісі — хроматиндердің тығыздалған күйі, мұнда, хромосомдар тек кана генетикалық материалдарды болу және оларды ұрпактан-ұрпакка беру қызметін атқарады.
Хроматиннің химиялық құрамына негізінде ДНҚ, арнаулы хроматин ақуызы — гистон және РНҚ кіреді (олардың көлемі 1:1,3-0,2). Сонымен хроматин өзінің химиялық құрамы жағынан ДНҚ мен ақуыздың күрделі қосылысы ДІ ІП (дезоксинуклеопротеид) болып саналады.
Дереккөздер
- Цитология және гистология. Оқу құралы. Сапаров Қ.Ә. - Алматы: Қазақ университеті, 2009. - 128 бет. ISBN 978-601-247-057-4
| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Cell nucleolus |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Yadroshyk zhasusha yadrosy ishindegi domalaktau tygyz deneshik onyn molsheri 1 2 mkm den 10 mkm ge dejin zhәne odan da kobirek shamaga ozgerui mүmkin Yadroshyktyn kuramyna RNҚ zhәne akuyz enedi RNҚ sintezi zhүredi Kletka bolingen kezde ol zhojylyp ketedi Yadroshykta 70 citoplazmalyk RNҚ zhәne 30 yadrolyk RNҚ sintezdeledi Yadro ishindegi karalau yadroshyk Өsimdikter men zhanuarlar zhasushalaryn tiri kalpynda zerttegende nemese bekitip boyap baryp teksergende olardyn yadrosynyn kuramynda үsak tүjirshikti tygyz ornalaskan zattardy hromatindi bajkauga bolady Bul zattar ozderine negizgi boyaulardy zhaksy siniredi osygan karap hromatinnin kyshkyldyk kasietterinin bary nemese DNҚ men akuyzdardyn kosyndysynan turatyny anyktaldy Hromatin yadro kabatyna takau nemese karioplazmada birkelki ornalasady Interfaza kezinde hromosomalar tygyz deneshikter kalpyna bosankyrajdy Eger hromosomalardyn barlyk bolimderi birdej bosanky kelse onda bul ajmakty shashyranky diffuzdy hromatin dep atajdy al hromosomalardyn barlyk bolimderi tygyz kelse onda Bul ajmakty tygyz geterohromatin dep atajdy Hromatinderdin osylaj ornalasuy sintetikalyk procesterge bajlanysty Shashyranky diffuzdy hromatinderde sintetikalyk procesterdin kүshti zhүretini bajkalgan RNҚ sintezi azajganda hromatinder tygyzdalyp geterohromatinge ajnalady Mitoz procesinde hromatinder tygyzdalyp hromosomaga ajnalganda eshkandaj sintetikalyk process zhүrmejdi Sonymen hromosomdardyn kurylymyna karaj eki kүjin bajkauga bolady birinshisi shashyranky diffuzdy kүj Bul yadrodagy transkripciya zhәne procesin korsetedi ekinshisi hromatinderdin tygyzdalgan kүji munda hromosomdar tek kana genetikalyk materialdardy bolu zhәne olardy urpaktan urpakka beru kyzmetin atkarady Hromatinnin himiyalyk kuramyna negizinde DNҚ arnauly hromatin akuyzy giston zhәne RNҚ kiredi olardyn kolemi 1 1 3 0 2 Sonymen hromatin ozinin himiyalyk kuramy zhagynan DNҚ men akuyzdyn kүrdeli kosylysy DI IP dezoksinukleoproteid bolyp sanalady DerekkozderCitologiya zhәne gistologiya Oku kuraly Saparov Қ Ә Almaty Қazak universiteti 2009 128 bet ISBN 978 601 247 057 4Ortakkorda bugan katysty media sanaty bar Cell nucleolus