Эдвин Герхард Кребс (ағылш. Edwin Gerhard Krebs; 6 маусым, 1918 жыл, Лансинг, Айова — 21 желтоқсан, 2009 жыл, Сиэтл, Вашингтон, АҚШ) — американдық биохимик, 1992 жылы «биологиялық реттеу тетігі ретінде қайтымды ақуыздың қатысты ашылулары үшін» Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты.
Эдвин Герхард Кребс | |
ағылш. Edwin Gerhard Krebs | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | 21 желтоқсан 2009 (91 жас) |
Қайтыс болған жері | |
Азаматтығы | АҚШ |
Ғылыми аясы | |
Марапаттары |
|
Өмірбаян
Эдвин Кребс өмірге 1918 жылы 6 маусым Лэнсинг (Айова) қаласында дін қызметкерлері отбасында келген. 1936 жылы оқуға түседі. Онда медициналық білім алған соң (, Миссури) медициналық мектебінде оқып, 1943 жылы бітіреді. 1946 жылға дейін қызмет етеді. Демобилизациядан кейін Кребс 1947 жылы гликогеннің айналуын зерттегені үшін Нобель сыйлығын алған Карл және Тереза Корилердің биохимиялық зертханасында ғылыми білім алуын жалғастырды. Онда ол протамин мен өзара әрекеттесуін бақылайды. Екі жылдан соң 1948 жылы Кребс биохимиядан оқуын жалғастыру туралы шешім қабылдайды және Сиэтлдегі Вашингтон университетінде жұмыс істейді. 1953 жылы университетке Швейцариядан келген Эдмонд Фишермен бірге, қызметінің реттелуін зерттей бастайды.
Эдвин Кребс және Эдмонд Фишер ынтымақтастығы Фишер Вашингтон университетіне көшіп келгеннен кейін алты айдан соң басталды. Олар ферментін бақылап гормондар мен кальций туғызатын реакциялар сериясы, бұл ферменттің активтендірілу-залалсыздандырылуына әкелетінін тапқан. Ферменттің активтендіру-залалсыздандырылуы кері болған. Фишер мен Кребс ашқан процесс, екі ферменттермен: протеинкиназа және катализденеді. Протеинкиназалар (ең жиі кездесетіндері — ) фосфаттық топты АТФтен ферменттің аударады. Бола тұра ферменттің конформациясы өзгерістерге ұшырайды және ол каталитикалық белсенді болады. Содан кейін ақуыз фосфат тобын тұтандырып, ферментті бастапқы енжар түріне қайтарады. Осындай ферменттер қызметінің циклдік реттелуі және онымен байланысты метаболиттік процестер табиғатта өте кең таралған болып шықты.
1992 жылы қайтымды ақуыздық фосфорлануды ашқаны үшін Фишер және Кребс Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығын алды.
Сілтемелер
- Нобельдік жүлде сайтындағы өмірбаяны Мұрағатталған 17 наурыздың 2013 жылы. (ағыл.)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Edvin Gerhard Krebs agylsh Edwin Gerhard Krebs 6 mausym 1918 zhyl Lansing Ajova 21 zheltoksan 2009 zhyl Sietl Vashington AҚSh amerikandyk biohimik 1992 zhyly biologiyalyk retteu tetigi retinde kajtymdy akuyzdyn katysty ashylulary үshin Fiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygynyn laureaty Edvin Gerhard Krebsagylsh Edwin Gerhard KrebsTugan kүni6 mausym 1918 1918 06 06 Tugan zheriLansing Ajova AҚShҚajtys bolgan kүni21 zheltoksan 2009 2009 12 21 91 zhas Қajtys bolgan zheriSietl Vashington AҚShAzamattygyAҚShҒylymi ayasybiohimiyaMarapattary 1989 Fiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygy 1992 ӨmirbayanEdvin Krebs omirge 1918 zhyly 6 mausym Lensing Ajova kalasynda din kyzmetkerleri otbasynda kelgen 1936 zhyly okuga tүsedi Onda medicinalyk bilim algan son Missuri medicinalyk mektebinde okyp 1943 zhyly bitiredi 1946 zhylga dejin kyzmet etedi Demobilizaciyadan kejin Krebs 1947 zhyly glikogennin ajnaluyn zerttegeni үshin Nobel syjlygyn algan Karl zhәne Tereza Korilerdin biohimiyalyk zerthanasynda gylymi bilim aluyn zhalgastyrdy Onda ol protamin men ozara әrekettesuin bakylajdy Eki zhyldan son 1948 zhyly Krebs biohimiyadan okuyn zhalgastyru turaly sheshim kabyldajdy zhәne Sietldegi Vashington universitetinde zhumys istejdi 1953 zhyly universitetke Shvejcariyadan kelgen Edmond Fishermen birge kyzmetinin retteluin zerttej bastajdy Edvin Krebs zhәne Edmond Fisher yntymaktastygy Fisher Vashington universitetine koship kelgennen kejin alty ajdan son bastaldy Olar fermentin bakylap gormondar men kalcij tugyzatyn reakciyalar seriyasy bul fermenttin aktivtendirilu zalalsyzdandyryluyna әkeletinin tapkan Fermenttin aktivtendiru zalalsyzdandyryluy keri bolgan Fisher men Krebs ashkan process eki fermenttermen proteinkinaza zhәne katalizdenedi Proteinkinazalar en zhii kezdesetinderi fosfattyk topty ATFten fermenttin audarady Bola tura fermenttin konformaciyasy ozgeristerge ushyrajdy zhәne ol katalitikalyk belsendi bolady Sodan kejin akuyz fosfat tobyn tutandyryp fermentti bastapky enzhar tүrine kajtarady Osyndaj fermentter kyzmetinin cikldik rettelui zhәne onymen bajlanysty metabolittik procester tabigatta ote ken taralgan bolyp shykty 1992 zhyly kajtymdy akuyzdyk fosforlanudy ashkany үshin Fisher zhәne Krebs Fiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygyn aldy SiltemelerNobeldik zhүlde sajtyndagy omirbayany Muragattalgan 17 nauryzdyn 2013 zhyly agyl