Эвендер

Эвендер (өз атауы – эвэн), тұңғұстар, ламуттар (бұрынғы атауы) – Ресей Федерациясындағы халық. Солтүстік Сібірде, мен Камчатка облыстарының кейбір аудандарында, өлкесіндегі Охота маңы мен Якутияның солтүстік-шығыс аудандарында тұрады. Жалпы саны 13,9 мың адам (2006).

Эвендер
Дәстүрлі киім киген эвен (ламут) әйелдер, Охотск округі, 20-шы ғасырдың басы
Бүкіл халықтың саны
22 000
Ең көп таралған аймақтар
Ресей	21 830 (2010)
Украина	104 (2001)
Тілдері
эвен тілі, орыс тілі
Діні
шаманизм, православие

Тілі

Антропология жағынан үлкен моңғол нәсілінің байкал тобына жатады. - тобындағы тілінде сөйлейді. Жазуы кириллицаға негізделген.

Діні

Эвендер ХІХ ғасырда қабылдаған православие дəстүрін ұстанады, бірақ әлі күнге дейін шамандық дінді ұстанатын топтар бар.

Тарихы

Шығу тегі мен мәдениеті жағынан Эвендер өздерімен туыстас эвенкілердің солтүстік-шығыс тармағын құрайды. , және сынды халықтармен тығыз байланыста өмір сүргендіктен бұлармен антропология және этнография ұқсастықтары көп. Кейінгі орта ғасырларда Эвендердің көпшілігі Охота т. жағалауында, көшіп жүрген.

Кәсібі

Ұзақ уақыт негізгі шаруашылығы – бұғы өсіру мен аңшылық болды. Ал жағалауда тұратын Эвендер теңіз кәсібімен және балық аулаумен айналысты. Киіз үй, сынды баспаналарда өмір сүрген.

Мәдениеті

Дәстүрлі киімдерін аң терілерінен тікті. Әйелдер де, ерлер де тері кафтан, кеудеше киген. Киімдері ұлттық ою-өрнектермен нақышталып, түрлі ұсақ тастармен (бисер) әшекейленді. Ұзақ уақыт дәстүрлі наным-сенімдерін сақтап келді. 20 ғасырда Эвендердің өмірі түбегейлі өзгеріп, ассимиляцияға ұшырай бастады. Қазіргі таңда олар өз болмыс-бітімін жоғалта бастаған.

Қазақстандағы эвендер

Қазақстандағы эвен диаспорасы санының жалпы динамикасы мынадай:

• 13 (1970 ж.),
• 9 (1979 ж.),
• 32 (1989 ж.),
• 28 (1999 ж.),
• 11 (2009 ж.) адам, негізінен республиканың солтүстік облыстарында қоныстанды.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том;