Халықаралық ұйымдар - мемлекеттердің немесе олардың құрылымдарының, сондай-ақ , ұлттық қоғамдардың, үкіметтік емес сипаттағы қауымдастықтардың, әртүрлі мемлекеттердің атынан жүретін жеке мүшелердің бірлесуі; қоғамдық өмірдің әртүрлі (саяси, экономикалық, әлеуметтік, мәдени, ғылыми-техникалық және т.б.) салаларында ортақ мақсаттарға жету үшін құрылады және халықаралық әріптестіктің аса маңызды түрі болып табылады.
Халықаралық ұйымдар XIX ғ. екінші жартысында пайда болды, ол ұлттық мемлекет шеңберінен шыққан дамыған экономикалық және әлеуметтік-саяси қатынастардың түбегейлі жаңа мәселелердің, трансұлттық міндеттердің шешімін табуда бірлесудің, халықарaлық күшті жұмылдырудың объективті қажеттілігінен туды. Алғашқы бұқаралық халықаралық ұйымдар - 1863 ж. швейцарлық негізін қалаған және Бірінші интернационал - 1864 ж. Лондонда К. Маркс пен Ф. Энгельс негізін қалаған Халықаралық жұмысшылар жолдастығы. Алғашқы Халықаралық үкіметаралық ұйым -1874 ж. қүрылған Жалпы пошталық одақ. Халықаралық ұйымдардың құрылуына түрткі болған I және II дүниежүзілік соғыстар. Олар аяқталғаннан кейін әлем оның зардабын талқылап, енді болдырмау үшін тиімді, оңтайлы халықаралық қауіпсіздік жүйесін қүруға талпыныс жасады. Осылайша, 1919 ж. Ұлттар Лигасы қүрылды. 1945 ж. Сан-Францискода Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы қабылданды. XX ғасырдың екінші жартысында күрт күшейген жаһандану процестері, оған сәйкес әртүрлі елдер мен халықтардың өзара қарым-қатынасының дамуы жаңа халықаралық ұйымдардың қүрылуына септігін тигізді. XXI ғ. басында әлемде қызметі, мақсат-міндеттері, бірлесу түрі, қатысушылар саны, өкілеттігі алуан түрлі ондаған мың халықаралық ұйым бар. Бірлесу түріне байланысты халықаралық ұйымдар үкіметаралық және үкіметтік емес болып бөлінеді. Үкіметаралық халықаралық ұйымдар мемлекеттер арасындағы келісімдер мен шарттардың негізінде құрылып, қызмет етеді.
Олар:
- Біріккен Ұлттар Ұйымы (1945),
- Халықаралық валюта қоры (1945),
- Дүниежүзілік сауда ұйымы (1995),
- Солтүстік Атлантикалық Келісім Ұйымы (НАТО, 1949),
- 'Мұнай экспорттаушы елдер ұйымы (ОПЕК, 1960) және т.б.
Үкіметтік емес халықаралық ұйымдар қоғамдық құрылымдар мен ғылыми қауымдастықтарды, жеке компанияларды, мекемелерді, мемлекеттің атынан кіретін жеке тұлғаларды біріктіреді, үкіметаралық ұйымдарға қарағанда, халықаралық құқық субъектісі болып танылмайды. Олардың ішіндегі ықпалдылары: *Парламент аралық одақ (1889),
- Халықаралық Олимпиада комитеті (1894),
- Рим клубы (1968),
- Гринпис (1971) және т.б.
Дереккөздер
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Halykaralyk ujymdar memleketterdin nemese olardyn kurylymdarynyn sondaj ak ulttyk kogamdardyn үkimettik emes sipattagy kauymdastyktardyn әrtүrli memleketterdin atynan zhүretin zheke mүshelerdin birlesui kogamdyk omirdin әrtүrli sayasi ekonomikalyk әleumettik mәdeni gylymi tehnikalyk zhәne t b salalarynda ortak maksattarga zhetu үshin kurylady zhәne halykaralyk әriptestiktin asa manyzdy tүri bolyp tabylady Halykaralyk ujymdar XIX g ekinshi zhartysynda pajda boldy ol ulttyk memleket shenberinen shykkan damygan ekonomikalyk zhәne әleumettik sayasi katynastardyn tүbegejli zhana mәselelerdin transulttyk mindetterdin sheshimin tabuda birlesudin halykaralyk kүshti zhumyldyrudyn obektivti kazhettiliginen tudy Algashky bukaralyk halykaralyk ujymdar 1863 zh shvejcarlyk negizin kalagan zhәne Birinshi internacional 1864 zh Londonda K Marks pen F Engels negizin kalagan Halykaralyk zhumysshylar zholdastygy Algashky Halykaralyk үkimetaralyk ujym 1874 zh kүrylgan Zhalpy poshtalyk odak Halykaralyk ujymdardyn kuryluyna tүrtki bolgan I zhәne II dүniezhүzilik sogystar Olar ayaktalgannan kejin әlem onyn zardabyn talkylap endi boldyrmau үshin tiimdi ontajly halykaralyk kauipsizdik zhүjesin kүruga talpynys zhasady Osylajsha 1919 zh Ұlttar Ligasy kүryldy 1945 zh San Franciskoda Birikken Ұlttar Ұjymynyn Zhargysy kabyldandy XX gasyrdyn ekinshi zhartysynda kүrt kүshejgen zhaһandanu procesteri ogan sәjkes әrtүrli elder men halyktardyn ozara karym katynasynyn damuy zhana halykaralyk ujymdardyn kүryluyna septigin tigizdi XXI g basynda әlemde kyzmeti maksat mindetteri birlesu tүri katysushylar sany okilettigi aluan tүrli ondagan myn halykaralyk ujym bar Birlesu tүrine bajlanysty halykaralyk ujymdar үkimetaralyk zhәne үkimettik emes bolyp bolinedi Үkimetaralyk halykaralyk ujymdar memleketter arasyndagy kelisimder men sharttardyn negizinde kurylyp kyzmet etedi Olar Birikken Ұlttar Ұjymy 1945 Halykaralyk valyuta kory 1945 Dүniezhүzilik sauda ujymy 1995 Soltүstik Atlantikalyk Kelisim Ұjymy NATO 1949 Munaj eksporttaushy elder ujymy OPEK 1960 zhәne t b Үkimettik emes halykaralyk ujymdar kogamdyk kurylymdar men gylymi kauymdastyktardy zheke kompaniyalardy mekemelerdi memlekettin atynan kiretin zheke tulgalardy biriktiredi үkimetaralyk ujymdarga karaganda halykaralyk kukyk subektisi bolyp tanylmajdy Olardyn ishindegi ykpaldylary Parlament aralyk odak 1889 Halykaralyk Olimpiada komiteti 1894 Rim kluby 1968 Grinpis 1971 zhәne t b DerekkozderSayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz