Фельзит (нем. Felsіt – дала шпаты) – кварц пен дала шпатының ұсақ түйіршікті агрегаттарынан тұратын қышқыл жанартаулық ашық түсті тау жынысы. Онда көп мөлшерде шыны, кейде кварцтың орнына кристобалит пен димит болады. Фельзит химикалық құрамы бойынша дациттен (салмағы бойынша 68% SіO2) риолитке (72 – 75%) дейін өзгеріп тұрады. Бітімі шомбал, кеуекті; түсі қызғылт, сарғыш, ақшыл сұр; тығызд. 2,2 – 2,4 г/см3, балқу t 1470 – 1500°С, концентрлі күкірт қышқылына төзімділігі 98,5 – 99,3%. Фельзит кварц порфирі, кератофир, кварц кератофирі, т.б. палеотиптік тау жыныстарының және шыны күйіндегі тау жыныстарының кристалдануынан түзіледі. Фельзитті жоғары сапалы қышқылға төзімді құрылыс материалы ретінде пайдаланылады және беріктігін арттыру үшін цементке қосылады.
ФЕЛЬЗИТ — эффузиялық қышқыл тау жынысы, афирлі құрылымды липариттің бір түрі, тау жынысытардың жасырын кристаллы жымдастырушы массасы. Мүлдем сеппесіз яки азын-аулақ фенопішіндері жай көзге көрінбейтін өте ұсақ түйіршіктерден тұратын афанитті тау жынысы — байырғы граниттің эффузиялық тектестері.
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы", 9 том
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Felzit nem Felsit dala shpaty kvarc pen dala shpatynyn usak tүjirshikti agregattarynan turatyn kyshkyl zhanartaulyk ashyk tүsti tau zhynysy Onda kop molsherde shyny kejde kvarctyn ornyna kristobalit pen dimit bolady Felzit himikalyk kuramy bojynsha dacitten salmagy bojynsha 68 SiO2 riolitke 72 75 dejin ozgerip turady Bitimi shombal keuekti tүsi kyzgylt sargysh akshyl sur tygyzd 2 2 2 4 g sm3 balku t 1470 1500 S koncentrli kүkirt kyshkylyna tozimdiligi 98 5 99 3 Felzit kvarc porfiri keratofir kvarc keratofiri t b paleotiptik tau zhynystarynyn zhәne shyny kүjindegi tau zhynystarynyn kristaldanuynan tүziledi Felzitti zhogary sapaly kyshkylga tozimdi kurylys materialy retinde pajdalanylady zhәne beriktigin arttyru үshin cementke kosylady Felzit FELZIT effuziyalyk kyshkyl tau zhynysy afirli kurylymdy liparittin bir tүri tau zhynysytardyn zhasyryn kristally zhymdastyrushy massasy Mүldem seppesiz yaki azyn aulak fenopishinderi zhaj kozge korinbejtin ote usak tүjirshikterden turatyn afanitti tau zhynysy bajyrgy granittin effuziyalyk tektesteri Derekkozder Қazak Enciklopediyasy 9 tom Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Қ 17 Geologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan tүsindirme sozdikter toptamasyn shygaru zhonindegi gylymi baspa bagdarlamasynyn gylymi zhetekshisi pedagogika gylymdarynyn doktory professor Қazakstan Respublikasy Memlekettik syjlygynyn laureaty A Қ Қusajyshov Almaty Mektep baspasy ZhAҚ 2003 248 bet ӀSVN 5 7667 8188 1 ӀSVN 9965 16 512 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul geologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz