Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Фариза Оңғарсынқызы Оңғарсынова (25 желтоқсан 1939 жыл – 23 қаңтар 2014 жыл) — қазақ ақыны, халық жазушысы, журналист, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің I және II шақырылымдарының депутаты (1996–2004).
| Фариза Оңғарсынова | |
 Фариза Оңғарысынова | |
| Лақап аты | Сандуғаш Адаева |
|---|---|
| Туған күні | |
| Туған жері | Атырау облысы, Новобогат ауданы, Манаш ауылы |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Ұлты | |
| Мансабы | ақын, журналист, мемлекет және қоғам қайраткері |
| Жанры | |
| Шығармалардың тілі | қазақша |
| Дебюті | |
1939-шы жылы 25-ші желтоқсанда Гурьев (қазіргі Атырау) облысы, Новобогат ауданына қарасты Манаш ауылында туған.
Өмірбаяны
Байұлы тайпасы Адай руының Тәзіке атасынан шыққан. Фаризаның әкесі Оңғарсын Иманғали (1891–1940) оқыған, елге қадірлі азамат болған. Қазіргі Атырау облысында алғаш балық шаруашылығын ұйымдастырған кісі. Ал анасы Халима Иманғалиева (1893–1976) арабша хат танып, қазақ ауыз әдебиетін жақсы білген. Ақын қыз үйдің кенжесі, бауырларының біразы жастай қайтыс болған. Әкесі жүрегі ауырып ерте көз жұмды, ал анасы 70-ші жылдары дүниеден өткен. Бала күнінен ақындық қасиетін көрсетіп, өзіне әсер еткен жағдайларға байланысты өлең шығаратын болған. Ақынның Анвар, Алмас есімді ұлдары мен Анар, Аида есімді келіндері бар, Анеля, Алан, Анита, Ахметжан, Аслан, Алсу атты немерелері бар. Сондай-ақ, ақын ерте қайтыс болған жалғыз ағасының ұл-қыздарын тәрбиелеп өсірген.
Қызмет жолы
- 1961-ші жылы Гурьев мемлекеттік педагогикалық институтының тіл-әдебиет факультетін бітіріп, Балықшы ауданының Еркінқала, «Октябрьдің 40 жылдығы» қазақ орта мектептерінде мұғалім болып жұмыс істеген.
- 1966–1968-ші жылдары Гурьев облыстық «Коммунистік еңбек» газетінің партия тұрмысы бөлімінде әдеби қызметкер міндетін атқарған.
- 1968–1970-ші жылдары республикалық «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас алаш») газетінің Ақтөбе, Гурьев, Орал облыстары бойынша меншікті тілшісі болып еңбек еткен.
- 1970–1978-ші жылдары республикалық «Қазақстан пионері» (қазіргі «Ұлан») журналының бас редакторы, 1978–2000 жылдары «Пионер» (қазіргі «Ақ желкен») журналының бас редакторы болып істеді.
- 1996–2004-ші жылдары ҚР мәжілісінің І және ІІ шақырылымдарының депутаты болды.
- 2014-ші жылдың 23-ші қаңтар күні Астана қаласында ұзақ сырқаттан дүниеден өтті
Әдеби шығармашылығы
Алғашқы өлеңдері республикалық баспасөз беттерінде 1958-ші жылы жарық көрді. Тұңғыш өлеңдер жинағы «Сандуғаш» 1966-шы жылы жарық көрген. «Алмас қылыш», «Тартады бозбаланы магнитім», «Сайраған Жетісудың бұлбұлымын», «Тыңдаңдар, тірі адамдар», «Қарғыс», «Қасірет пен ерлік жыры» поэмалары, «Үйім менің – Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция және мен» өлең топтамаларының авторы.
Көптеген шығармалары шет ел тілдеріне аударылған. Чили ақыны Пабло Неруданың «Жүректің төрт мезгілі» кітабын, орыс ақыны А.А.Блоктың «Нәпсі», «Куликов даласы», «Он екі жыл өткен соң», «Кармен», «Қарлы перде» өлең топтамаларын, сондай-ақ, Р.Ф.Казакованың, Е.А.Евтушенконың, араб ақыны Әбдірахман әл-Хамисидің жекелеген шығармаларын қазақ тіліне аударған.
1984-ші жылы «Үйім – менің Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция және мен» өлеңдері топтамалары үшін Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды.
Шығармалары
- Сандуғаш. Өлеңдер. Алматы., «Жазушы», 1966;
- Маңғыстау маржандары. Өлеңдер. А., «Жазушы», 1969;
- Мазасыз шақ. Өлеңдер. А., «Жазушы», 1972;
- Асау толқын. Өлеңдер. А., «Жазушы», 1973;
- Көгершіндерім. Өлеңдер. А., «Жазушы», 1974;
- Биіктік. Очерктер. А., «Жазушы», 1975;
- Біздің Кәмшат. Повесть. А., «Жазушы», 1976;
- Сенің махаббатың. Өлеңдер. А., «Жалын», 1977;
- Шілде. Таңдамалы. А., «Жазушы», 1978;
- Нежность. Стихи. А., «Жалын», 1978;
- Тревоги. Стихи. М., «, 1979;
- Озарение. Стихи. М., «, 1980;
- Полдневный жар. Стихи. А., «Жазушы», 1980;
- Сұхбат. Өлеңдер. А., «Жазушы», 1983;
- Жүрек күнделігі. Таңдамалы. А., «Жалын», 1984;
- Дауа. Өлеңдер. «Жалын», 1985;
- Алмазный клинок. Стихи. М., «, 1984;
- Ожидание солнца. Стихи. М., «, 1985;
- Таңдамалы шығармалары. Екі томдық. А., «Жазушы», 1987;
- 10 томдық таңдамалы шығармалар жинағы. 2004.
Марапаттары
- « (1976)
- «Парасат ордені» (1996)
- ҚазКСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1979).
- Халыққа білім беру ісінің үздігі (1985).
- Қазақстанның халық жазушысы (1991).
- Қазақстанның халық ақыны.
- лауреаты.
Отбасы
- Әкесі - Иманғалиев Оңғарсын (1891–1940).
- Анасы - Иманғалиева Халима (1893–1976).
- Балалары - Оңғарсынов Айвар (1966 жылы туған), Оңғарсынов Алмас (1976 жылы туған).
- Немерелері - Анита (1987 жылы туған), Алан (1996 жылы туған), Анеля (1999 жылы туған), Ахметжан (1998 жылы туған), Аслан (2002 жылы туған), Алсу (2009 жылы туған).
Дереккөздер
- Қазақстан жазушылары. Анықтамалық. Алматы, «Жазушы» баспасы, 1982, 246 бет
- Қазақстан Жазушылар одағының мүшелері: ОҢҒАРСЫНОВА ФАРИЗА http://writers.kz/odak_musheleri/?CURENT=%D0%9E&ID=1087 Мұрағатталған 2 сәуірдің 2013 жылы.
- https://www.zharar.com/kz/olen/9434-fariza_akbobek_ongarsynova.html
- https://bilim-all.kz/olen/2484-Tugan-zherdin-topyragy
- https://massaget.kz/layfstayl/debiet/kkzhiek/16520/
- https://sputniknews.kz/spravka/20181219/8531003/fariza-ongarsynova-tyraly-ne-bilemiz.html
- Қазақ Фаризасынан айырылды http://baq.kz/kk/news/42590
- https://kitap.kz/book/guma_olen_jih_fariza_11(қолжетпейтін сілтеме)
- Қазақстанның мұнай энциклопедиясы. 2 томдық - Алматы: "Мұнайшы" Қоғамдық қоры, 2005. ISBN 9965-9765-1-1
 | Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Fariza Ongarsynkyzy Ongarsynova 25 zheltoksan 1939 zhyl 23 kantar 2014 zhyl kazak akyny halyk zhazushysy zhurnalist Қazakstan Respublikasy Parlamenti Mәzhilisinin I zhәne II shakyrylymdarynyn deputaty 1996 2004 Fariza OngarsynovaFariza OngarysynovaLakap atySandugash AdaevaTugan kүni25 zheltoksan 1939 1939 12 25 Tugan zheriAtyrau oblysy Novobogat audany Manash auylyҚajtys bolgan kүni23 kantar 2014 2014 01 23 74 zhas Қajtys bolgan zheriAstanaAzamattygyҚazakstanҰltyҚazakMansabyakyn zhurnalist memleket zhәne kogam kajratkeriZhanrypoeziyaShygarmalardyn tilikazakshaDebyuti1958 zhyl 1939 shy zhyly 25 shi zheltoksanda Gurev kazirgi Atyrau oblysy Novobogat audanyna karasty Manash auylynda tugan ӨmirbayanyBajuly tajpasy Adaj ruynyn Tәzike atasynan shykkan Farizanyn әkesi Ongarsyn Imangali 1891 1940 okygan elge kadirli azamat bolgan Қazirgi Atyrau oblysynda algash balyk sharuashylygyn ujymdastyrgan kisi Al anasy Halima Imangalieva 1893 1976 arabsha hat tanyp kazak auyz әdebietin zhaksy bilgen Akyn kyz үjdin kenzhesi bauyrlarynyn birazy zhastaj kajtys bolgan Әkesi zhүregi auyryp erte koz zhumdy al anasy 70 shi zhyldary dүnieden otken Bala kүninen akyndyk kasietin korsetip ozine әser etken zhagdajlarga bajlanysty olen shygaratyn bolgan Akynnyn Anvar Almas esimdi uldary men Anar Aida esimdi kelinderi bar Anelya Alan Anita Ahmetzhan Aslan Alsu atty nemereleri bar Sondaj ak akyn erte kajtys bolgan zhalgyz agasynyn ul kyzdaryn tәrbielep osirgen Қyzmet zholy1961 shi zhyly Gurev memlekettik pedagogikalyk institutynyn til әdebiet fakultetin bitirip Balykshy audanynyn Erkinkala Oktyabrdin 40 zhyldygy kazak orta mektepterinde mugalim bolyp zhumys istegen 1966 1968 shi zhyldary Gurev oblystyk Kommunistik enbek gazetinin partiya turmysy boliminde әdebi kyzmetker mindetin atkargan 1968 1970 shi zhyldary respublikalyk Leninshil zhas kazirgi Zhas alash gazetinin Aktobe Gurev Oral oblystary bojynsha menshikti tilshisi bolyp enbek etken 1970 1978 shi zhyldary respublikalyk Қazakstan pioneri kazirgi Ұlan zhurnalynyn bas redaktory 1978 2000 zhyldary Pioner kazirgi Ak zhelken zhurnalynyn bas redaktory bolyp istedi 1996 2004 shi zhyldary ҚR mәzhilisinin I zhәne II shakyrylymdarynyn deputaty boldy 2014 shi zhyldyn 23 shi kantar kүni Astana kalasynda uzak syrkattan dүnieden ottiӘdebi shygarmashylygyAlgashky olenderi respublikalyk baspasoz betterinde 1958 shi zhyly zharyk kordi Tungysh olender zhinagy Sandugash 1966 shy zhyly zharyk korgen Almas kylysh Tartady bozbalany magnitim Sajragan Zhetisudyn bulbulymyn Tyndandar tiri adamdar Қargys Қasiret pen erlik zhyry poemalary Үjim menin Otanym Mangystau monologtary Revolyuciya zhәne men olen toptamalarynyn avtory Koptegen shygarmalary shet el tilderine audarylgan Chili akyny Pablo Nerudanyn Zhүrektin tort mezgili kitabyn orys akyny A A Bloktyn Nәpsi Kulikov dalasy On eki zhyl otken son Karmen Қarly perde olen toptamalaryn sondaj ak R F Kazakovanyn E A Evtushenkonyn arab akyny Әbdirahman әl Hamisidin zhekelegen shygarmalaryn kazak tiline audargan 1984 shi zhyly Үjim menin Otanym Mangystau monologtary Revolyuciya zhәne men olenderi toptamalary үshin Қazak KSR Memlekettik syjlygynyn laureaty atandy ShygarmalarySandugash Өlender Almaty Zhazushy 1966 Mangystau marzhandary Өlender A Zhazushy 1969 Mazasyz shak Өlender A Zhazushy 1972 Asau tolkyn Өlender A Zhazushy 1973 Kogershinderim Өlender A Zhazushy 1974 Biiktik Ocherkter A Zhazushy 1975 Bizdin Kәmshat Povest A Zhazushy 1976 Senin mahabbatyn Өlender A Zhalyn 1977 Shilde Tandamaly A Zhazushy 1978 Nezhnost Stihi A Zhalyn 1978 Trevogi Stihi M 1979 Ozarenie Stihi M 1980 Poldnevnyj zhar Stihi A Zhazushy 1980 Suhbat Өlender A Zhazushy 1983 Zhүrek kүndeligi Tandamaly A Zhalyn 1984 Daua Өlender Zhalyn 1985 Almaznyj klinok Stihi M 1984 Ozhidanie solnca Stihi M 1985 Tandamaly shygarmalary Eki tomdyk A Zhazushy 1987 10 tomdyk tandamaly shygarmalar zhinagy 2004 Marapattary 1976 Parasat ordeni 1996 ҚazKSR Memlekettik syjlygynyn laureaty 1979 Halykka bilim beru isinin үzdigi 1985 Қazakstannyn halyk zhazushysy 1991 Қazakstannyn halyk akyny laureaty OtbasyӘkesi Imangaliev Ongarsyn 1891 1940 Anasy Imangalieva Halima 1893 1976 Balalary Ongarsynov Ajvar 1966 zhyly tugan Ongarsynov Almas 1976 zhyly tugan Nemereleri Anita 1987 zhyly tugan Alan 1996 zhyly tugan Anelya 1999 zhyly tugan Ahmetzhan 1998 zhyly tugan Aslan 2002 zhyly tugan Alsu 2009 zhyly tugan DerekkozderҚazakstan zhazushylary Anyktamalyk Almaty Zhazushy baspasy 1982 246 bet Қazakstan Zhazushylar odagynyn mүsheleri OҢҒARSYNOVA FARIZA http writers kz odak musheleri CURENT D0 9E amp ID 1087 Muragattalgan 2 sәuirdin 2013 zhyly https www zharar com kz olen 9434 fariza akbobek ongarsynova html https bilim all kz olen 2484 Tugan zherdin topyragy https massaget kz layfstayl debiet kkzhiek 16520 https sputniknews kz spravka 20181219 8531003 fariza ongarsynova tyraly ne bilemiz html Қazak Farizasynan ajyryldy http baq kz kk news 42590 https kitap kz book guma olen jih fariza 11 kolzhetpejtin silteme Қazakstannyn munaj enciklopediyasy 2 tomdyk Almaty Munajshy Қogamdyk kory 2005 ISBN 9965 9765 1 1 Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet