Тәкен Сал Байғұттыұлы (1860, Қордай ауданы Сұлутөр өңірі – 1908, Қордай ауданы Сұлутөр) – белгілі ақын, сазгер, әнші.
Дулат тайпасының Жаныс руынан.
Арғы бабасы Жылқайдар – қалмақ жаугершілігі тұсында асқан ерлік көрсеткен айтулы батыр, ұрпақтар ұғымында киелі жан саналып, артында мол аңыз қалған. Жылқайдардың екі немересі Мүлкаман мен Қонай да – ата жолын қуған батырлар. Баршаға аты мәлім Мұлқаманның ұрпағы. Тәкен сал да осы әулеттен өрбіген.
Әлмен ақын:
«Сақалы жоқ Тәкеннің үш мұрты бар, Өзі жақсы жігіттің үш жұрты бар. Қой мен жылқың белгілі. Тәкен байғұс, Көкала аттан бөлек не құтың бар?» |
– деп кемсіткенімен Тәкеннің әкесі Байғұтты әжептәуір ауқатты кісі болған. Ел аузындағы аңызға қарағанда, Тәкен сал бөгде жұртты аралағанда Көкала атын бір құлаш жібек матамен тұсап әкелгенде, әлгі матаны сұрамайды екен. Тәкен сал жүйрік баптап, бәйгеге қосуға құмар болған. Жетісу көлеміндегі ас пен тойдан қалып көрмеген. Кезінде оның Көкала сәйгүлігінің даңқы өз атағынан кем тарамаған.
Шығармашылығы
Тәкен салдың мұрасы бізге түгел жетпеген. Көп айтыстарынан жазылып қалғаны – Әлмен қызбен айтысы.
- «Қоянды, Желсаз жайлауы-ай»
- «Жүрдім ойлай»
- «Ой жайлау» секілді Тәкен сал әндері халық арасында кең тараған. Тәкен салдың Шалтан, Нәрметқұл деген ұлдарынан тараған ұрпақ Сұлутөр өңірінде тұрады.
Дереккөздер
- Баспа бас директоры:Әшірбек Көпіш Бәйдібек баба - Алып бәйтерек ұрпақтарының шежіресі. Жаныс — Алматы: Издательство Өнер, 2004. — 992 б. — ISBN 9965-595-78-Х.
- “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6
- Айтыс, 1 т., А., 1988;
- Ысқақбай М., Шығарма шырайы – шындық, А., 1994.
- Тараз энциклопедиясы
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tәken Sal Bajguttyuly 1860 Қordaj audany Sulutor oniri 1908 Қordaj audany Sulutor belgili akyn sazger әnshi Dulat tajpasynyn Zhanys ruynan Argy babasy Zhylkajdar kalmak zhaugershiligi tusynda askan erlik korsetken ajtuly batyr urpaktar ugymynda kieli zhan sanalyp artynda mol anyz kalgan Zhylkajdardyn eki nemeresi Mүlkaman men Қonaj da ata zholyn kugan batyrlar Barshaga aty mәlim Mulkamannyn urpagy Tәken sal da osy әuletten orbigen Әlmen akyn Sakaly zhok Tәkennin үsh murty bar Өzi zhaksy zhigittin үsh zhurty bar Қoj men zhylkyn belgili Tәken bajgus Kokala attan bolek ne kutyn bar dep kemsitkenimen Tәkennin әkesi Bajgutty әzheptәuir aukatty kisi bolgan El auzyndagy anyzga karaganda Tәken sal bogde zhurtty aralaganda Kokala atyn bir kulash zhibek matamen tusap әkelgende әlgi matany suramajdy eken Tәken sal zhүjrik baptap bәjgege kosuga kumar bolgan Zhetisu kolemindegi as pen tojdan kalyp kormegen Kezinde onyn Kokala sәjgүliginin danky oz atagynan kem taramagan ShygarmashylygyTәken saldyn murasy bizge tүgel zhetpegen Kop ajtystarynan zhazylyp kalgany Әlmen kyzben ajtysy Қoyandy Zhelsaz zhajlauy aj Zhүrdim ojlaj Oj zhajlau sekildi Tәken sal әnderi halyk arasynda ken taragan Tәken saldyn Shaltan Nәrmetkul degen uldarynan taragan urpak Sulutor onirinde turady DerekkozderBaspa bas direktory Әshirbek Kopish Bәjdibek baba Alyp bәjterek urpaktarynyn shezhiresi Zhanys Almaty Izdatelstvo Өner 2004 992 b ISBN 9965 595 78 H Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 096 6 Ajtys 1 t A 1988 Yskakbaj M Shygarma shyrajy shyndyk A 1994 Taraz enciklopediyasyBul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz