Түрген (өзен)

Түрген – Іле өзенінің сол саласы.

Түрген өзені
Түрген өзенінің жоғарғы ағысы
Сипаттамасы
Ұзындығы	116 км
Су алабы	Іле
Бастауы	Іле Алатауының мұздықтары
• Координаттары	43°08′59″ с. е. 77°35′28″ ш. б. / 43.14972° с. е. 77.59111° ш. б. / 43.14972; 77.59111 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
Сағасы	Қапшағай бөгені
• Координаттары	43°44′29″ с. е. 77°39′08″ ш. б. / 43.74139° с. е. 77.65222° ш. б. / 43.74139; 77.65222 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 43°44′29″ с. е. 77°39′08″ ш. б. / 43.74139° с. е. 77.65222° ш. б. / 43.74139; 77.65222 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
Орналасуы
Ел	Қазақстан
Аймақ	Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы

 Басқа мағыналар үшін Түрген деген бетті қараңыз.

Географиялық орны

Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы жерімен ағады.

Бастауы

Бастауын Іле Алатауының мұздықтарынан алып, Іле өзенінің қазіргі Қапшағай су қоймасына құяды.

Гидрологиясы

Түрген өзені мореннен ағатын мұздықтардан және сулардан алады. Өзен Шың түрген, Түрген (Ортатүрген) және Кіші Түрген өзендерінің қосылуынан пайда болады. Олардың әр қайсысы көптеген тармақтардан тұрады. Өзеннің жалпы ұзындығы 116 км.

Жағалау сипаты

Өзеннің жоғарғы ағысында Алматы қорығы және Іле Алатауы ұлттық паркі, ал төменгі ағысында Қарашенгел қорықшасы орналасқан. Ауыз су мен егіншілікке пайдаланғандықтан өзен суы Ілеге көбіне жетпей қалады. Өзен жағасында Таутүрген минералды суының бассейны бар. Түрген өзенінің аңғары - еліміздің белгілі демалыс аймағы. Түрген, Қаракемер, Ақши ауылдарының маңында көптеген Сақ қорғандары орналасқан. Өзен аңғарында Таутүрген, Түрген, Қаракемер, Балтабай, Ақши, Қайрат, Күш елді мекендері орналасқан.

Дереккөздер

1. Қазақстан су қорлары (bigox.kz›kazakstannyn-su-korlary-2/)
2. Түрген шатқалы археологиялық кешені (http://www.archaeolog.kz/index.php?catid=19:-----2&id=78:2013-09-23-12-53-47&Itemid=25&lang=kz&option=com_content&view=article Мұрағатталған 27 қаңтардың 2022 жылы.)