Түймедақ (лат. Matricaria) – астралылар тұқымдасына жататын бір жылдық шөптесін өсімдіктер.
Түймедағы | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||
L. | ||||||||||||||||||||
түрлері | ||||||||||||||||||||
20 түрі белгілі |
Қазақстанда , Жетісу(Жоңғар), Іле, Күнгей Алатауларының көбінесе ашық жерлерінде өсетін 2 түрі: (М. recutіta) және (М. matrіcarіoіdes) бар. Олардың биіктігі 10 – 35 см. Сабағы бұтақты. Жапырақтары қауырсын тәрізді үш қайтара тілімделген, кезектесіп орналасқан. Гүлі ақ, гүлтозаңы сары түсті, себет гүлшоғырына топталып, дара гүлдері сабақтың ұшында жетіледі. Тұқымынан көбейеді. Мамыр – шілде айларында гүлдеп, маусым – жемісі піседі. – дәнек. Түймедағы гүлшоғырының құрамында эфир майы (0,5 – 0,12%), , спирт, органикалық қышқылдар, дәрумендер, т.б. заттар бар. Түймедағы – дәрілік өсімдік, оны қабынғанға қарсы әсер ететін, тер шығаратын, ауырған жерді тыныштандыратын дәрі ретінде және клизма жасауға қолданылады. Іш өткенде, ішек түйнегенде ішеді. Сондай-ақ оның антисептик қасиеті де бар. Парфюмерияда, шарап өндірісінде пайдаланылады, гүлінен сары түсті бояу алынады.
Дереккөздер
- “Қазақ Энциклопедиясы”,8 том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tүjmedak lat Matricaria astralylar tukymdasyna zhatatyn bir zhyldyk shoptesin osimdikter TүjmedagyDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy AsteraceaeKishi tukymdasy Tajpasy Kishi tajpasy Tegi Matricaria L 1753L tүrleri20 tүri belgili Қazakstanda Zhetisu Zhongar Ile Kүngej Alataularynyn kobinese ashyk zherlerinde osetin 2 tүri M recutita zhәne M matricarioides bar Olardyn biiktigi 10 35 sm Sabagy butakty Zhapyraktary kauyrsyn tәrizdi үsh kajtara tilimdelgen kezektesip ornalaskan Gүli ak gүltozany sary tүsti sebet gүlshogyryna toptalyp dara gүlderi sabaktyn ushynda zhetiledi Tukymynan kobejedi Mamyr shilde ajlarynda gүldep mausym zhemisi pisedi dәnek Tүjmedagy gүlshogyrynyn kuramynda efir majy 0 5 0 12 spirt organikalyk kyshkyldar dәrumender t b zattar bar Tүjmedagy dәrilik osimdik ony kabynganga karsy әser etetin ter shygaratyn auyrgan zherdi tynyshtandyratyn dәri retinde zhәne klizma zhasauga koldanylady Ish otkende ishek tүjnegende ishedi Sondaj ak onyn antiseptik kasieti de bar Parfyumeriyada sharap ondirisinde pajdalanylady gүlinen sary tүsti boyau alynady Derekkozder Қazak Enciklopediyasy 8 tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet