Серпентин (латынша serpens — жылан, түсі мен түрі жылан терісіне ұқсас болғандықтан осылай аталған), серпентин тобы — силикаттар класының минералы.
- Химиялық формуласы: Mg[Si4O10](OH)2.
- Морфологиясы мен кристалдық торының деформациялануына қарай cерпентин төртке бөлінеді:
- ұсақ қабыршақты, жапырақшалы — антигорит
- жіңішке талшықты — хризотил
- ұсақ түйіршікті — лазардит
- аморфты — серпофит
- Сингониясы моноклиндік, ромбылық.
- Түсі ашық жасылдан күңгірт жасылға дейін, кейде ақ, сарғылт; қатты. 2,5 — 3,5, тығыздығы 2,5 — 2,7 г/см3, жіктілігі жетілген.
- Серпентин ультранегізді магмалық тау жыныстары құрамындағы оливин мен пироксеннің метаморфизмге және гидротермалдық ерітінділер әсеріне шалынуынан түзіледі. Қазақстанда Мұғалжар, Жетіқара, Семей кенді аймақтарда хром, темір, никель, платина, магнезит, тальк, асбест кендерімен бірге кездеседі.
- Серпентин әшекей бұйымдар, отқа төзімді материалдар жасау ісінде қолданылады.
Сипаттамасы
Серпентиндер тығыз массалар түрінде кездеседі, кристалдар түзбейді. Кейде олар жапырақты немесе талшықты құрылымға ие (хризотил-асбест). Біркелкі және ашық түсті, көбінесе мөлдір, серпентиннің тығыз түрі асыл серпентин (син: офит) деп аталады және сәндік тас ретінде қолданылады
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Serpentin latynsha serpens zhylan tүsi men tүri zhylan terisine uksas bolgandyktan osylaj atalgan serpentin toby silikattar klasynyn mineraly Himiyalyk formulasy Mg Si4O10 OH 2 Morfologiyasy men kristaldyk torynyn deformaciyalanuyna karaj cerpentin tortke bolinedi usak kabyrshakty zhapyrakshaly antigorit zhinishke talshykty hrizotil usak tүjirshikti lazardit amorfty serpofit Singoniyasy monoklindik rombylyk Tүsi ashyk zhasyldan kүngirt zhasylga dejin kejde ak sargylt katty 2 5 3 5 tygyzdygy 2 5 2 7 g sm3 zhiktiligi zhetilgen Serpentin ultranegizdi magmalyk tau zhynystary kuramyndagy olivin men piroksennin metamorfizmge zhәne gidrotermaldyk eritindiler әserine shalynuynan tүziledi Қazakstanda Mugalzhar Zhetikara Semej kendi ajmaktarda hrom temir nikel platina magnezit talk asbest kenderimen birge kezdesedi Serpentin әshekej bujymdar otka tozimdi materialdar zhasau isinde koldanylady SipattamasySerpentinder tygyz massalar tүrinde kezdesedi kristaldar tүzbejdi Kejde olar zhapyrakty nemese talshykty kurylymga ie hrizotil asbest Birkelki zhәne ashyk tүsti kobinese moldir serpentinnin tygyz tүri asyl serpentin sin ofit dep atalady zhәne sәndik tas retinde koldanyladyDerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Geologiya Almaty Mektep baspasy 2003 ӀSVN 5 7667 8188 1 ӀSVN 9965 16 512 2Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul geologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz